Meulenbelt (Utrecht 1945) Ünlü kadın hakları savunucusu.
Altmışını geçtiği halde hala çoktan ölmüş annesiyle hesaplaşan epeyce kadın var.” 31
“Ya şimdi otobiyografik bir şeyler üzerinde çalışıyor muyum?
Elbette kendi kendimin yanında otururken, kendi kendimi uyduruyorum.” 32
“Herkesin bir çiftin parçası olarak yaşadığı bu Pazar günü duygusuna uzun zamandan beri sahip değilim (…) Bir sığınağa, Pazar günlerinin Pazar günü gibi olmadığı bir yere sahip olmak için…” 34
“Şimdi zaman tekrar normal boyutlarını kazandı, bir saat yine altmış dakika.” 37
“Eğer bu anıta tekme atarsan ancak ayağını yaralarsın.” 68
“Bütün sempatik adamlar ya evlidir ya eşcinsel.” 90
“Alman Televizyonunda; benim karşıtım olan kadın bunu başaramayanların tembel ve yetersiz olduğunu iddia ediyor. Yine öfkelenmem için bir neden. Onca kadının başarının bedelini aşkı yitirerek ödediği hiç dikkatinizi çekmedi mi?” 101
“Yaşlanmaktan acı çektiğimi hesaba katmamıştım. Bu bana daha çok, güzel bulunmaya alışmış kadınlara ait bir sorunmuş gibi geliyordu. Erkeklere gösterdiği dış cila eninde sonunda döküldüğünde bir kadının dış görünümünden başka bir şey geliştirmemiş olduğunun anlaşılması ne trajik; en azından benim başıma gelmeyecek.” 101
“Bence en kötüsü ne biliyor musun? diyor ‘Eskiden büyük çocuklarım olduğunu anlattığımda herkes şaşardı. Şimdi bunu herkes normal karşılıyor. Bunun beni nasıl incittiğini tahmin edemezsin.” 103
“Kırk yedinci yaş günümde benim için çiçekler geldi, G’den. Artın üzerinde şunlar yazıyor: Ben kırk yedi olmanın nasıl olduğunu uzun zamandan beri biliyorum. Güzeldir. Sevgili G.” 108
“Nelleke Nicolai bir konferansında, bize acı veren annelerimizin fazlası değil, babalarımızın eksiği, demişti.” 116
“Terapistim, Freud’dan bir alıntı yaptı: ‘Bir insan çalıştığı ve sevdiği sürece sağlıklıdır.” 118
“Bir Filistinli çocuğa nereli olduğunu soracak olsanız, içinde doğmuş olmadığı ve artık mevcut olmayan bir köyün adını söyler. “ 120
“Şunu dikkate alalım: Kurbana en büyük acıyı veren, ezenin acımasızlığı değil, aksine çevresindekilerin suskunluğudur’ Ellie Wiesel.”141
“…Terapistim ‘belki sende her şeyden önce başkaları için var olma duygusu var’ dedi.” 143
“Bir doğumdaki acı da kötüdür, ama daha sonra bir çocuk, yeni bir insan vardır. Aşk acısıyla insan açık bir hesabı karşılar.” 150
Anja Meulenbelt, "Kayıp Zaman"
Çeviren: İlknur İgan
Ayrıntı Yayınları Nisan 1996, 180 s.
26 Şubat 2011 Cumartesi
25 Şubat 2011 Cuma
Venüs ikonografisi ( E.D. Deneme)
Bir sözcük güzelinin insanı şiir yazmaya sürüklediğini bilenlerdenim. Yazdıklarımın çokçasını güzel bir sözcüğün büyüsüyle yazmışımdır. Yazmanın ne zor bir iş olduğunu anlatan M. Duras’nın; “İnsan ne yazacağını bilseydi yazmazdı” dediği gibi; esinsiz olmuyor. Her sanatçının içinde, ne zaman çalacağı belli olmayan ve çaldığında, şairin şiire, ressamın resme koyulacağı bir çalar saat vardır. İşte o zaman, Dede Efendi, -oturduğu yerde- elini dizine usulüne göre vurarak bestesine başlar ve -oturduğu yerden kalkan- Usta Rodin, taşın fazlasını yontmaya başlar. Yazamamanın sancısıyla dalıp gittiğim anlardan birinde, karşımdaki (duvar olmayan) bir duvarda yürüyen bir böcek ilgimi çeker. Aslında bu; tılsımının duygularıma sürtünmesiyle kalemimin kaymaya başlayacağını bildiğim ve büyülü bir böcek gibi beklediğim bir sözcüktür. Böyle bir gün, en güzel sözcük nedir, diye soracağım geldi aklıma. Gelmez olaydı; yanıtı ne yaman bir soruymuş meğer. Ne anadan geçiliyor, ne yardan. Her sözcük bir diğerinden güzel… Saydıkça saydım.. tükenene kadar saydım. Çıkamayacağım sandım bu işin içinden. Ta ki, rafın üzerindeki ufacık Milo Venüs’ümün bana göz kırpışına kadar. Ve ansızın güzel sözcüğünün en güzel sözcük olduğunda karar kıldım. Bir, oh, çekercesine rahatladım da Karacaoğlan’ın(?) ezgisi yerleşiverdi dudaklarıma:
Güzel, ne güzel olmuşsun, görülmeyi görülmeyi
Siyah zülfün harelenmiş, örülmeyi örülmeyi…
Gerçek bir esin perisi Venüs’üm karşımda hala bana bakıyor ve işte sana konu.. yaz, diyor…
Evrenin sonsuz uzanımında hiçbir sözcük onun kadar engin bir anlam içermiyor, gibi gelir bana. Güzel; kesinlikle tanrısal bir sözcüktü.
İnsanlık güzeli tanımakla başladı. Ulu Yaradan, zaten Adem’den önce güzeli yarattı ve sanat, ademoğlunun güzelin ayrımına varmasıyla doğdu. Güzel karşıtsızdır. Çirkin, karşıtı değil, yine onun doğurduğu bir cumartesi çocuğudur. Onun için de; daha hızlı ürüyor olabilir.
Göz, güzelin bir kez olsun farkına vardıktan sonra, bir görme organından çok ötede (-gönül gözü de denilen- aşamaya vardığında) doymadan araştıracağı güzeli arar ya da o güzeli bulmanın bitmek bilmeyen yolculuğuna koyulurdu.
Dişiliğin sözcüğüdür güzel. Güzelin, kadınla simgeleşmesiyle, savaşların altında yatan gerçek nedenlerden biri; “kadını bul” yatar. Yani güzel kadını. Kralların sadık bendeleri, falanca diyarın dillere destan prensesini esir edip krallarına sunmak için, sarp kayalıklar üzerindeki kaleleri kuşatır, ölesiye saldırırlar. Savaşların nedenleri arasında “bu böyle biline”liğin varlığı yadsınamaz…
Ne biliyorsam yazacağım şimdi. Eski Yunan boyalı seramiklerinden, Boticelli’ye, Yaşlı Lucas’tan, Uffizi, Prado, Burdur ve nice müzeleri ve koleksiyonlardan edindiklerimin tümünün resimlerini göstereceğim. Bilimsellikten uzak, masalsı bir anlatım olacak ve belki de alınacak bundan, gururu incinecek, ikonografyanın. Ama olsun, ben böylesini yeğleyeceğim. Bir ikonografi denilebilirse, işte böylece başlıyor olsun, “Venüs İkonagrafisi”nin öyküsü.
O, tanrıçalaştırıldı.
Çokçok eskiden İŞTAR, ASTARTE dendi. Her dilde ve her zaman bir adı oldu. Afrodit, Venüs, Zühre, Çulpan, dendi. İskitler bir şiir sözcüğü gibi ARTİNPASA, biz Türkler SEVİT, dedik. Göklere çıkarıp KERVANKIRAN, SEHER YILDIZI, ÇOBAN YILDIZI dedik.
Devam edecek…
Güzel, ne güzel olmuşsun, görülmeyi görülmeyi
Siyah zülfün harelenmiş, örülmeyi örülmeyi…
Gerçek bir esin perisi Venüs’üm karşımda hala bana bakıyor ve işte sana konu.. yaz, diyor…
Evrenin sonsuz uzanımında hiçbir sözcük onun kadar engin bir anlam içermiyor, gibi gelir bana. Güzel; kesinlikle tanrısal bir sözcüktü.
İnsanlık güzeli tanımakla başladı. Ulu Yaradan, zaten Adem’den önce güzeli yarattı ve sanat, ademoğlunun güzelin ayrımına varmasıyla doğdu. Güzel karşıtsızdır. Çirkin, karşıtı değil, yine onun doğurduğu bir cumartesi çocuğudur. Onun için de; daha hızlı ürüyor olabilir.
Göz, güzelin bir kez olsun farkına vardıktan sonra, bir görme organından çok ötede (-gönül gözü de denilen- aşamaya vardığında) doymadan araştıracağı güzeli arar ya da o güzeli bulmanın bitmek bilmeyen yolculuğuna koyulurdu.
Dişiliğin sözcüğüdür güzel. Güzelin, kadınla simgeleşmesiyle, savaşların altında yatan gerçek nedenlerden biri; “kadını bul” yatar. Yani güzel kadını. Kralların sadık bendeleri, falanca diyarın dillere destan prensesini esir edip krallarına sunmak için, sarp kayalıklar üzerindeki kaleleri kuşatır, ölesiye saldırırlar. Savaşların nedenleri arasında “bu böyle biline”liğin varlığı yadsınamaz…
Ne biliyorsam yazacağım şimdi. Eski Yunan boyalı seramiklerinden, Boticelli’ye, Yaşlı Lucas’tan, Uffizi, Prado, Burdur ve nice müzeleri ve koleksiyonlardan edindiklerimin tümünün resimlerini göstereceğim. Bilimsellikten uzak, masalsı bir anlatım olacak ve belki de alınacak bundan, gururu incinecek, ikonografyanın. Ama olsun, ben böylesini yeğleyeceğim. Bir ikonografi denilebilirse, işte böylece başlıyor olsun, “Venüs İkonagrafisi”nin öyküsü.
O, tanrıçalaştırıldı.
Çokçok eskiden İŞTAR, ASTARTE dendi. Her dilde ve her zaman bir adı oldu. Afrodit, Venüs, Zühre, Çulpan, dendi. İskitler bir şiir sözcüğü gibi ARTİNPASA, biz Türkler SEVİT, dedik. Göklere çıkarıp KERVANKIRAN, SEHER YILDIZI, ÇOBAN YILDIZI dedik.
Devam edecek…
Hüseyin Peker,"Eli Torbalı Adam"dan:
“Amansız bir özgürlük dumanıyım ben. Sigaradan kurtulmuş, aralıksız koşturan sahipsiz bir duman:
Gökyüzünde yuvarlak taneler halinde, rüzgâra katılan, deniz kıyısında ufalanan, masalarda birikip kat kat üstünüze çakılan duman.” 20
“Özgürlüğün bir anlamı olmalı bence. İnsanın bir yerlere tutunması gerekli. Özgür kalmanın, rastgele olacağını düşünemiyorum.” 35
“İnsanların, bir yürüyen gürültüye her zaman gereksinimleri var: yaşamı duymak, acıyı tatmamak için. Yoksa yaşamı, acıyı düşünür durursunuz. Oysa güler yüzlü bir gürültü size her şeyi unutturabilir. (…) Acı yutulan bir lokmadır. Boğazınızdan eğri gider, takılır gider, bazen suyla kayarak gider. Ama her türlü tanımıyla yutarsınız. Acıyı geriye de çıkaramazsınız… Acı yutulmak içindir. Onu itemezsiniz. Acı size gelir. Peki acı nedir? Neresidir? Ondan kaçmak mı gerekir? Onu doğru kullanmak mı? Bence acı katlanıp cebe konmak içindir. Onu görmeden, yanımızda taşımak en doğru yaşam biçimidir.” 45
“… Herkes kolayca şair olarak anılmıyor. Hepimize bir kapı sırtlamak görevi verildi yaşamda. Soluk almanın ilk koşulu, tanıdığınız herkesin ismini, yüzündeki kırışık adedini ezberlemek ve nerde ne çıkıntı varsa törpülemek!” 73
“Bunları yarın öde, dedi, kalanını da getir’. Çok hesaplı biriydi. Beni de bu yüzden harcıyordu. Ben onun hesap çizelgeleri, toplama çıkarma notları, harcamaları, biriktirimleri arasında kalmış bir rakam birimiydim. Bazen eksilen, bazen çoğalan bir tutum birleşiği. Beni bir demet yeşilli banknot gibi cebinde, kasasının engin bir köşesinde bekletiyordu. Bir bakıma kolay eritilecek bir kesme şeker, ya da toz poşet gibiydim onun için. Bir bardak suyun ortasına düşürdü mü beni, eriyivermem, suda köpürüverip yok olmam an meselesi bir kişilik.” (…)
Onu, iyileşmesini beklemeyecek kadar küçüldüm. Evdeki katlanan bir havlunun köşesine dikilen, adımın baş harfleri arasına kendimi kıstırdım.” (…)
Her konuda beni gözlerdi. Bir yerden düşüp dizini yaralasa, benim dizlerimi gözler, benim de dizkapaklarımda yara bantlarının görüleceği yerler arardı. Saçlarına ak düşse, benim saçlarımdan söz etmeye başlar, en çok da bende varmış gibi, gözleriyle bana beyaz beyaz bakardı. Saçlarım hiç yoktan ağarmaya yüz tutardı bu ara. Kadınlar eşiyle koşturmaktan hoşlanıyor, onlardan geri kalmamakta istemeden bir yarışa katıyor kendini.” 85, 86
“ Dört numara Naci Sevgen… Kendinize bir sedye çıkartın. Taşıyın, yüz iki numaralı odaya her şeyinizi. Kitap olmasın. Kalem bulunmasın. Pijama, kaşık, su bardağı. Hep uyuyacaksınız zaten, uyumanız gerekli. Uzun bir dinlenmeye alıyoruz sizi, bir de kağıt peçete, ağzınızdan artanları silmeniz için…
Fiilleri arka arkaya çıkarmak için. Ünlemleri yumurtlamak, kelime kabarcıklarını arka arkaya akıtmak.
‘Sakın yazmayın. Olan biteni duyurmayın. Bu çağın atlanması gerekir. Zaten olan biten, her türlü zevksiz, iğreti gelişimi yazıp durmuşlar. Siz yazmayın. Yazmayı durdurduk. Beyaz bir örtü her şey. Uykunun kendisi…”
“ Her konuda söylemediğimiz bir şeyler kalır içimizde.” (…)
“Beni bir yerlere etiket diye dikmeye, bir kapıya yapıştırmaya çok meraklıydılar. Çünkü ev giden, gelenin ‘bu evde erkek yok’ duygusunun bozulmamasıydı istedikleri.” 112
“Sen biteli çok olmuştu. Sayfaların ortalıkta uçuşuyor’ diye seslendi.” 113
Hüseyin Peker
Eli Torbalı Adam
Telos Yayıncılık, 1999, 124 s.
Gökyüzünde yuvarlak taneler halinde, rüzgâra katılan, deniz kıyısında ufalanan, masalarda birikip kat kat üstünüze çakılan duman.” 20
“Özgürlüğün bir anlamı olmalı bence. İnsanın bir yerlere tutunması gerekli. Özgür kalmanın, rastgele olacağını düşünemiyorum.” 35
“İnsanların, bir yürüyen gürültüye her zaman gereksinimleri var: yaşamı duymak, acıyı tatmamak için. Yoksa yaşamı, acıyı düşünür durursunuz. Oysa güler yüzlü bir gürültü size her şeyi unutturabilir. (…) Acı yutulan bir lokmadır. Boğazınızdan eğri gider, takılır gider, bazen suyla kayarak gider. Ama her türlü tanımıyla yutarsınız. Acıyı geriye de çıkaramazsınız… Acı yutulmak içindir. Onu itemezsiniz. Acı size gelir. Peki acı nedir? Neresidir? Ondan kaçmak mı gerekir? Onu doğru kullanmak mı? Bence acı katlanıp cebe konmak içindir. Onu görmeden, yanımızda taşımak en doğru yaşam biçimidir.” 45
“… Herkes kolayca şair olarak anılmıyor. Hepimize bir kapı sırtlamak görevi verildi yaşamda. Soluk almanın ilk koşulu, tanıdığınız herkesin ismini, yüzündeki kırışık adedini ezberlemek ve nerde ne çıkıntı varsa törpülemek!” 73
“Bunları yarın öde, dedi, kalanını da getir’. Çok hesaplı biriydi. Beni de bu yüzden harcıyordu. Ben onun hesap çizelgeleri, toplama çıkarma notları, harcamaları, biriktirimleri arasında kalmış bir rakam birimiydim. Bazen eksilen, bazen çoğalan bir tutum birleşiği. Beni bir demet yeşilli banknot gibi cebinde, kasasının engin bir köşesinde bekletiyordu. Bir bakıma kolay eritilecek bir kesme şeker, ya da toz poşet gibiydim onun için. Bir bardak suyun ortasına düşürdü mü beni, eriyivermem, suda köpürüverip yok olmam an meselesi bir kişilik.” (…)
Onu, iyileşmesini beklemeyecek kadar küçüldüm. Evdeki katlanan bir havlunun köşesine dikilen, adımın baş harfleri arasına kendimi kıstırdım.” (…)
Her konuda beni gözlerdi. Bir yerden düşüp dizini yaralasa, benim dizlerimi gözler, benim de dizkapaklarımda yara bantlarının görüleceği yerler arardı. Saçlarına ak düşse, benim saçlarımdan söz etmeye başlar, en çok da bende varmış gibi, gözleriyle bana beyaz beyaz bakardı. Saçlarım hiç yoktan ağarmaya yüz tutardı bu ara. Kadınlar eşiyle koşturmaktan hoşlanıyor, onlardan geri kalmamakta istemeden bir yarışa katıyor kendini.” 85, 86
“ Dört numara Naci Sevgen… Kendinize bir sedye çıkartın. Taşıyın, yüz iki numaralı odaya her şeyinizi. Kitap olmasın. Kalem bulunmasın. Pijama, kaşık, su bardağı. Hep uyuyacaksınız zaten, uyumanız gerekli. Uzun bir dinlenmeye alıyoruz sizi, bir de kağıt peçete, ağzınızdan artanları silmeniz için…
Fiilleri arka arkaya çıkarmak için. Ünlemleri yumurtlamak, kelime kabarcıklarını arka arkaya akıtmak.
‘Sakın yazmayın. Olan biteni duyurmayın. Bu çağın atlanması gerekir. Zaten olan biten, her türlü zevksiz, iğreti gelişimi yazıp durmuşlar. Siz yazmayın. Yazmayı durdurduk. Beyaz bir örtü her şey. Uykunun kendisi…”
“ Her konuda söylemediğimiz bir şeyler kalır içimizde.” (…)
“Beni bir yerlere etiket diye dikmeye, bir kapıya yapıştırmaya çok meraklıydılar. Çünkü ev giden, gelenin ‘bu evde erkek yok’ duygusunun bozulmamasıydı istedikleri.” 112
“Sen biteli çok olmuştu. Sayfaların ortalıkta uçuşuyor’ diye seslendi.” 113
Hüseyin Peker
Eli Torbalı Adam
Telos Yayıncılık, 1999, 124 s.
24 Şubat 2011 Perşembe
"Neşideler Neşidesi"'nin sözlüğü
İlginenler için,
Ezgiler Ezgisi’nde geçen yeni öz Türkçe sözcükler:
Alp: Kahraman Arman: Şiddetli Arzu Aybar: Heybet
Ayırt: Fark Alpan: Padişah, sultan Avdan: Pazar, çarşı ?
Aray: sel
Bediz: Bedia Buğmuk: Gerdanlık Beyer: Şehzade, prens
Burcu: Güzel koku Bayramak: Tesit etmek Bayrı. Sadık
Biyim: Prenses Biymek: Dans etmek Bülke: Havuz
Berk: Metin, kavi, Biröz: Ama, fakat
Cevşen: Zırh Ceren: Ceylan Çıtma. Kafes
Çiteme: Bütün göğsü örten altın gerdanlık
Duraç: Kaide
Edik: Pabuç Esrimek: Mest olmak Ezgi: Nağme, lahm, zemzeme
Estet: Elbise Efilti: Heyecan Efir: Nefes
Erze: Kader Eynik: Kuru
Göçerge: Tahtırevan Güzü: Kuzey Günü. Güney
Göretmek: Ziyaret etmek Gönek: Muhafaza Gönk: Ahenk
Göremlemek: Seyretmek Heyir (enir): İncirin düşen hamlarına Gebik denir
İmre, Emre: Aşık İrşi. Peri Kösenç: Arzu, şehvet
Kerman: ale Mez: Zevk Mörlü: Muzafer
Mör: Zafer Mengi: Ebedi Nas: İffet, naslı;İffetli
Oflaz: Ala, nefis Öktemli: Mağrur Ökmen: Hakim (sage)
Pur: Tüveyç. Puramek; güzel koku neşretmek Sayrı: Hasta
Sayra: Terennüm, teganni Sevit: Zühre Sırlan: Altın ile işlenmiş diba
Sırça: Mine Söyük:Ev, oda duvarı Çavut: Bahçe duvarı
Şara: Ufuk Şıvga: Fidan, fidan boylu Şilil: Meyve fidanı
Telim: Ganimet Törün: Kibar, asil Uçmak: Cennet
Yetiğine varmak: Farkına varmak Yamçı: Hükümdar pelerini, Manto
Yanrı. Aks, refleks Yelen: İhtiras, fırtına Yeksemek: Buluğa ermek
Yalvı: Sihir, Füsun
Yalvılanma: Kendi kendini teshir etmek Yaman: Amansız
Zeren: Zeki
Haz. Süleyman
Ezgiler Ezgisi (Agniye-tül-agani)
(Le Cantique des Cantques)
Çeviren: Mehmet Şükrü Eren
İstanbul, Ülkü Basımevi, 1937, 34 s.
Ezgiler Ezgisi’nde geçen yeni öz Türkçe sözcükler:
Alp: Kahraman Arman: Şiddetli Arzu Aybar: Heybet
Ayırt: Fark Alpan: Padişah, sultan Avdan: Pazar, çarşı ?
Aray: sel
Bediz: Bedia Buğmuk: Gerdanlık Beyer: Şehzade, prens
Burcu: Güzel koku Bayramak: Tesit etmek Bayrı. Sadık
Biyim: Prenses Biymek: Dans etmek Bülke: Havuz
Berk: Metin, kavi, Biröz: Ama, fakat
Cevşen: Zırh Ceren: Ceylan Çıtma. Kafes
Çiteme: Bütün göğsü örten altın gerdanlık
Duraç: Kaide
Edik: Pabuç Esrimek: Mest olmak Ezgi: Nağme, lahm, zemzeme
Estet: Elbise Efilti: Heyecan Efir: Nefes
Erze: Kader Eynik: Kuru
Göçerge: Tahtırevan Güzü: Kuzey Günü. Güney
Göretmek: Ziyaret etmek Gönek: Muhafaza Gönk: Ahenk
Göremlemek: Seyretmek Heyir (enir): İncirin düşen hamlarına Gebik denir
İmre, Emre: Aşık İrşi. Peri Kösenç: Arzu, şehvet
Kerman: ale Mez: Zevk Mörlü: Muzafer
Mör: Zafer Mengi: Ebedi Nas: İffet, naslı;İffetli
Oflaz: Ala, nefis Öktemli: Mağrur Ökmen: Hakim (sage)
Pur: Tüveyç. Puramek; güzel koku neşretmek Sayrı: Hasta
Sayra: Terennüm, teganni Sevit: Zühre Sırlan: Altın ile işlenmiş diba
Sırça: Mine Söyük:Ev, oda duvarı Çavut: Bahçe duvarı
Şara: Ufuk Şıvga: Fidan, fidan boylu Şilil: Meyve fidanı
Telim: Ganimet Törün: Kibar, asil Uçmak: Cennet
Yetiğine varmak: Farkına varmak Yamçı: Hükümdar pelerini, Manto
Yanrı. Aks, refleks Yelen: İhtiras, fırtına Yeksemek: Buluğa ermek
Yalvı: Sihir, Füsun
Yalvılanma: Kendi kendini teshir etmek Yaman: Amansız
Zeren: Zeki
Haz. Süleyman
Ezgiler Ezgisi (Agniye-tül-agani)
(Le Cantique des Cantques)
Çeviren: Mehmet Şükrü Eren
İstanbul, Ülkü Basımevi, 1937, 34 s.
Salah Birsel, "Kendimle Konuşmalar"dan:
“...Jean Cocteau, bu konuda şöyle der:
‘Okumak başka bir iştir. Okuyorum. Okuduğumu sanıyorum. Bir kitabı yeniden okuduğum vakit de, onu daha önce okumadığımı sezinliyorum.” 10
“… Temistokles’in hiç öfkeye kapılmadan, Öripiyades’e ‘Vur ama dinle!..’ diye verdiği karşılık…” 15
“gülünce sabah akşam gülmeli.” 20
“Goethe, ‘Bir hükümdara, en ufak bir şeyden bile vazgeçmesini istemek iyi değildir’ der.” 23
“1939 yılından beri Arjantin’de yaşayan Polonyalı romancı ve tiyatro yazarı Witold Gombrowics de 1953-1956 yıllarını kavrayan günlüğünde bu düşüncelerin kafasını kemirdiğini belli ediyor. Gombrowics’in dediği şu: ‘Bu günlüğü istemeye istemeye tutuyorum. Onun içtensiz içtenliği bana dokunuyor. Kimin için yazıyorum bunları? Kendim içinse, niçin yayınlıyorum? Okurlar içinse, niçin kendi kendime konuşuyormuş süsü takınıyorum?’
Gombrowics bu sözlerden biraz ötede, günlüğünün temelinde yalanın yer almış olmasından ötürü utandığını da belirtir ve okurlarından özür diler” 55
“Voltaire’in bir sözü daha var:
‘Avrupa’nın, Amerika’dan çok daha üstün oluşu, Avrupalıların çenelerinde sakal taşımaları değildir.” 65
“… Oysa, manzume, şiir olmayanı belirtmek için gerekli kavramların başında gelir.” 81
Salah Birsel
Kendimle konuşmalar (Denemeler)
Papirus Yayınları
Ankara Üniversitesi Basımevi, 1969, 92 s.
‘Okumak başka bir iştir. Okuyorum. Okuduğumu sanıyorum. Bir kitabı yeniden okuduğum vakit de, onu daha önce okumadığımı sezinliyorum.” 10
“… Temistokles’in hiç öfkeye kapılmadan, Öripiyades’e ‘Vur ama dinle!..’ diye verdiği karşılık…” 15
“gülünce sabah akşam gülmeli.” 20
“Goethe, ‘Bir hükümdara, en ufak bir şeyden bile vazgeçmesini istemek iyi değildir’ der.” 23
“1939 yılından beri Arjantin’de yaşayan Polonyalı romancı ve tiyatro yazarı Witold Gombrowics de 1953-1956 yıllarını kavrayan günlüğünde bu düşüncelerin kafasını kemirdiğini belli ediyor. Gombrowics’in dediği şu: ‘Bu günlüğü istemeye istemeye tutuyorum. Onun içtensiz içtenliği bana dokunuyor. Kimin için yazıyorum bunları? Kendim içinse, niçin yayınlıyorum? Okurlar içinse, niçin kendi kendime konuşuyormuş süsü takınıyorum?’
Gombrowics bu sözlerden biraz ötede, günlüğünün temelinde yalanın yer almış olmasından ötürü utandığını da belirtir ve okurlarından özür diler” 55
“Voltaire’in bir sözü daha var:
‘Avrupa’nın, Amerika’dan çok daha üstün oluşu, Avrupalıların çenelerinde sakal taşımaları değildir.” 65
“… Oysa, manzume, şiir olmayanı belirtmek için gerekli kavramların başında gelir.” 81
Salah Birsel
Kendimle konuşmalar (Denemeler)
Papirus Yayınları
Ankara Üniversitesi Basımevi, 1969, 92 s.
Yaşasın üzeyir (öykü)
Gerçekten iyi bir arkadaş, özel bir insandır Üzeyir. Şişman, onu “eşsiz adamsın” diye övmeye kalktığında, -alçakgönüllülükle şakayı harmanlar- evli olmayışına yorarmış gibi “Evet, sonradan olma değil, anadan doğma dulum ben” der.
Ağacı, çiçeği, böceği -çoğu şeyi olduğu gibi- neyin ne olduğunu hep Üzeyir’e sorarım ben. Örneğin bu ağaç köknar mı, ladin mi desem, iğne yaprağını koparıp parmaklarının arasında çevirdikten sonra söyler ne olduğunu. Yaprak dönüyorsa ladin, dönmüyorsa köknardır. Ladinin kozalakları aşağı, köknarın yukarı bakar. Hele hele yıldızlar, gezegenler… Telefona sarılır, ayın ensesindeymiş gibi duran gezegen neyin nesidir, derim. Dur bir bakayım, der ve sonra neyse, Mars ya da Venüs veya şu bu diye yanıtlanırım. O bilgilendirmeyi sürdürür, “batıya doğru yükselip saat 23’e doğru görünmez olacak” der. Şu çifte V harfli yıldız kümesinin Kassiopeya olduğunu da ondan öğrenmiştim. Yani Üzeyir ansiklopedimdir benim. O çok şeyi, -benim onun çok şeyi bildiğini bildiğimi de- bilir.
Yaşasın Üzeyir!
Ağacı, çiçeği, böceği -çoğu şeyi olduğu gibi- neyin ne olduğunu hep Üzeyir’e sorarım ben. Örneğin bu ağaç köknar mı, ladin mi desem, iğne yaprağını koparıp parmaklarının arasında çevirdikten sonra söyler ne olduğunu. Yaprak dönüyorsa ladin, dönmüyorsa köknardır. Ladinin kozalakları aşağı, köknarın yukarı bakar. Hele hele yıldızlar, gezegenler… Telefona sarılır, ayın ensesindeymiş gibi duran gezegen neyin nesidir, derim. Dur bir bakayım, der ve sonra neyse, Mars ya da Venüs veya şu bu diye yanıtlanırım. O bilgilendirmeyi sürdürür, “batıya doğru yükselip saat 23’e doğru görünmez olacak” der. Şu çifte V harfli yıldız kümesinin Kassiopeya olduğunu da ondan öğrenmiştim. Yani Üzeyir ansiklopedimdir benim. O çok şeyi, -benim onun çok şeyi bildiğini bildiğimi de- bilir.
Yaşasın Üzeyir!
22 Şubat 2011 Salı
Elias Canetti’nin “Soylu Sınıfın Sonbaharı”ndan birkaç alıntı…
2. Büyük Savaş günlerinde ve sonraları İngiliz soylu sınıfının ve entelektüellerinin
Canetti'nin kaleminden iredelenmesi.
“Hoşgörü İngiliz Entelektüellerinin bir erdemiydi, bunu anlatmak için gerçekten de sadece ‘erdem’ sözcüğü kullanılabilir; bilinçli öğretilen, yerleştirilen bir şeydi hoşgörü; Antik Yunan, Roma filozoflarında olduğu gibi, kesin, anlaşılır, açık seçik ifade edilmeliydi hoşgörü isteyen şeyler. “ s. 149
”… daha şöyle bir yarım saat konuşmamıştık ki (ona göre) korkunç bir suçunu itiraf etti. Savaşın çıkmasından bizzat o sorumluydu; aslında ressam olmak isteyen Hitler’in politikacı olmasından. Her ikisi de, Oskar Kokoschka ve Hitler, Viyana Akademisi’nde aynı bursa başvurmuşlar Kokoschka kabul edilmiş, Hitler geri çevrilmişti. Kokoschka’nın yerine Hitler kabul edilmiş olsaydı, adam hiçbir zaman politikaya girmeyecek, Nasyonal Parti diye bir şey olmayacak, savaş da çıkmayacaktı ona kalsa. Kısacası savaşın suçu Kokoschka’nın omuzlarındaydı.” 174
Iris Murdoch için,
“Söylenen her şeyi dinler; ta ki berikiler sonunda anlatmaktan usanıp ‘tamam, hepsi bu’ diyene kadar; can kulağıyla dinleme hazırdır hep, öyküleri, itirafları, ani fikirleri, çaresizlikleri, umutsuzlukları kuzu gibi dinler. Alışverişe çıkmış bir ev kadını gibi gelir bana bu hali.” (…) “Iris Murdoch’u Oxford’un sebzeli yahnisi diye tanımlayabilirsiniz.” 181
“İngilizlerle ilgili şeyleri yazmayı sürdürmek pek kolay değil benim için. Düşündükçe sıkça öfkeye kapılıyorum.” 194
SOYLU SINIFIN SONBAHARI
Elias Canetti
Çeviren: Veysel Atayman
Sel Yayıncılık, Ocak 2011, 237 S.
Canetti'nin kaleminden iredelenmesi.
“Hoşgörü İngiliz Entelektüellerinin bir erdemiydi, bunu anlatmak için gerçekten de sadece ‘erdem’ sözcüğü kullanılabilir; bilinçli öğretilen, yerleştirilen bir şeydi hoşgörü; Antik Yunan, Roma filozoflarında olduğu gibi, kesin, anlaşılır, açık seçik ifade edilmeliydi hoşgörü isteyen şeyler. “ s. 149
”… daha şöyle bir yarım saat konuşmamıştık ki (ona göre) korkunç bir suçunu itiraf etti. Savaşın çıkmasından bizzat o sorumluydu; aslında ressam olmak isteyen Hitler’in politikacı olmasından. Her ikisi de, Oskar Kokoschka ve Hitler, Viyana Akademisi’nde aynı bursa başvurmuşlar Kokoschka kabul edilmiş, Hitler geri çevrilmişti. Kokoschka’nın yerine Hitler kabul edilmiş olsaydı, adam hiçbir zaman politikaya girmeyecek, Nasyonal Parti diye bir şey olmayacak, savaş da çıkmayacaktı ona kalsa. Kısacası savaşın suçu Kokoschka’nın omuzlarındaydı.” 174
Iris Murdoch için,
“Söylenen her şeyi dinler; ta ki berikiler sonunda anlatmaktan usanıp ‘tamam, hepsi bu’ diyene kadar; can kulağıyla dinleme hazırdır hep, öyküleri, itirafları, ani fikirleri, çaresizlikleri, umutsuzlukları kuzu gibi dinler. Alışverişe çıkmış bir ev kadını gibi gelir bana bu hali.” (…) “Iris Murdoch’u Oxford’un sebzeli yahnisi diye tanımlayabilirsiniz.” 181
“İngilizlerle ilgili şeyleri yazmayı sürdürmek pek kolay değil benim için. Düşündükçe sıkça öfkeye kapılıyorum.” 194
SOYLU SINIFIN SONBAHARI
Elias Canetti
Çeviren: Veysel Atayman
Sel Yayıncılık, Ocak 2011, 237 S.
21 Şubat 2011 Pazartesi
e-posta'dan
Kamuoyuna;
Anayasa ve Adalet Komisyonu Üyelerinin;
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay ile ilgili Hükümet Tasarıları Hakkındaki Değerlendirmeleri;
8 yılı aşan bir süreden bu yana devam eden AKP iktidarıyla birlikte, Türkiye Cumhuriyeti Devleti içinde artık AKP’nin Derin Devleti inşa edilmiş durumdadır.
Daha önceki iktidarlar döneminde gerçekleştirilen nispi partizanlaşmayla, hiçbir şekilde kıyaslanmayacak bir süreçten söz ediyoruz. Bu süreçte, bundan böyle devlet yönetiminde kritik görevlerde kamu görevlisi yoktur. Kamu yönetiminde, Partinin Memuru vardır, Cemaatlerin memuru vardır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Vali'lerinin önemli bir bölümü Devlet’in Valisi olmaktan çıkmış durumdadır. AKP’nin İl Başkanlıklarıyla eşgüdüm içinde görev yapan ve Siyasi İktidarın Ajanı durumunda olan görevliler haline gelmişlerdir.
Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye’den Yönetilmemektedir.
Bu süreçte Başbakanlık, Adalet ve İçişleri
Bakanlıkları kilit rol üstlenmişlerdir.
Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanı, sayılarının 500’e ulaştığı ifade ve iddia edilen yabancı istihbaratçının varlığıyla ilgili olarak ısrarla sorulan sorulara, “Ben de bilmiyorum” diyebilmektedir.
Bunu söyleyen İçişleri Bakanı’na, ıstırap içinde “Sen hangi ülkenin Bakan’ısın, taşeron Bakan’ımsın?” demek zorunda kalıyoruz.
Türkiye Cumhuriyetinde TİB yoluyla, yasa dışı telefon dinlemeleri yoluyla, Telekomünikasyon yoluyla, gizli tanık terörü yoluyla; Başbakanlık, İçişleri ve Adalet Bakanlığı bünyesinde oluşturulan “illegal karargâhın” varlığını doğrulayan gelişmeler yaşanmaktadır.
Türkiye Cumhuriyetinde 4 Mayıs 2007 tarihli Dolmabahçe görüşmesiyle birlikte, “sivil-asker işbirliğiyle” post-modern bir darbe gerçekleştirilmiştir. Bu darbe üzerine 22 Temmuz 2007 seçimleri şekillenmiştir.
5 Kasım 2007 tarihli Erdoğan-Bush görüşmesiyle de bu süreç uygulamaya sokulmuştur.
Adalet Bakanı, ABD’ne 24 saatliğine gitmekte, gizli görüşmeler yapmakta, ancak kamuoyuna tatminkâr hiçbir açıklama yapılmamaktadır.
Siyasi iktidar, kamu yönetimi içinde kendi Devletini yarattığı gibi; sivil toplumu sindirmiş, birkaç istisna dışında sivil toplum ve meslek kuruluşları muhalefet edemez hale gelmiştir. Anayasal çerçevede muhalefet görevini yapmak isteyen ve sayıları son derece sınırlı olan meslek odaları ve kuruluşlar ise, medya yapılanmasındaki kuşatma ve çıkar ilişkileri sebebiyle sesini duyuramaz hale gelmiştir.
Basının bir kısmı, siyasi iktidar tarafından çıkar ilişkileri içinde “yandaş sözcü” olarak kullanılmaktadır. Bu anlamda ele geçiremediği ve artık sınırlı hale gelen diğer basın grupları ise, vergi soruşturması yoluyla sindirilmiş, etkisiz hale getirilmiştir. Bu gruplardaki yazar kadroları ve televizyon programları bile artık siyasi iktidar tarafından dizayn edilmektedir. Bu medya gruplarındaki programlarda mutlaka siyasi iktidarın bir ya da birkaç sözcüsü programlarda görev üstlenmektedir.
Türkiye’de, Devlet yönetiminde; “Benim Memurum, Benim Müsteşarım, Benim Bakan’ım…” döneminden sonra, “Benim Yargıcım” dönemi yeni HSYK yapılanmasıyla birlikte; Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay tasarıyla hayata geçirilmek istenilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti; demokratik, laik ve sosyal hukuk
Devletinin tüm direnme unsurlarını ve hayatiyetini yok eden;
Rejimi Faşist bir yapıya dönüştüren sürecin nihai aşamasıyla
Karşı karşıyadır.
Uygulanan sosyo ekonomik politikalarla Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları, Cumhuriyet tarihi boyunca kazandıkları “özgür birey” kimliğinden uzaklaştırılmakta, tebaalaştırılmaktadırlar. Sadaka kültürü toplumsal bir olguya ve temel bir devlet politikasına dönüştürülmüştür. Gelir dağılımı adaletsizliği uçurum boyutlarına varmıştır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer’in,
1995 yılında yayımlamış olduğu makaledeki görüşler,
AKP iktidarıyla birlikte adım adım ve maharetle
Hayata geçirilmiştir.
Türkiye’de laiklik ilkesinin yerini, İslam’la bütünleşmesi ve daha Müslüman bir yapıya devretmesi gerektiğini, artık bunun zamanın geldiğini ifade eden Ömer Dinçer; aslında Başbakan’ın sözcüsü konumundadır. Kutsal değerlerimizi ve İslamiyet’i istismar ederek, faşizmi kurumsal hale getirmek isteyen siyasi iktidarın önündeki en önemli engel ise Yargı’dır.
Bu gün görüşülmekte olan tasarılar Yargı engelini
Tümüyle bertaraf etmenin ve rejimi dönüştürmenin
Nihai aracı haline gelmiştir.
Türkiye, Cumhuriyet ve Demokrasinin kazanımlarını
Kaybetme noktasına gelmiştir.
Bu sürecin kaçınılmaz sonucu ise, Devlet olarak dikta yapılanması, toplumsal olarak da bölünmedir, ayrışmadır.
Karartma, bilgi kirliliği ve takıya konularında yakın tarihin en büyük demagoglarından olan Başbakan; Göbels propagandası ve Makyavel yöntemleriyle; Türkiye’yi hem ekonomik olarak, hem siyaseten ve hem de kültürel olarak müstemleke bir ülke haline getirme misyonunu büyük ölçüde başarmış durumdadır.
Başbakan’ın deyimiyle, Türkiye “Bölgenin Süpermarketi” haline getirilmiştir. Türkiye Cumhuriyetinin yurttaşları ise bu süpermarketin “kayıt dışı çalışanları ve bekçisi” konumundadırlar.
1919’larda başarılı olamayan, amacına ulaşamayan
Emperyalizm, AKP’nin “işbirlikçi “ anlayışıyla bugün
Önemli bir mesafe almıştır.
Böyle bir tablo içinde Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay tasarılarının teknik ve hukuki olarak değerlendirmesini yapmanın pratik bir anlamının olamayacağı açıktır.
Sadece şunları söylüyoruz;
Tüm yargı mekanizması ve kazanımları; yeni oluşturulan
Ve birçoğunda Yargıçlık misyonu bulunmayan
Anayasa Mahkemesine boğdurulmak ve hegemonyasına
Sokulmak istenilmektedir.
Bugün için Yargıtay ve Danıştay’a egemen olamayan
Siyasi iktidar, Yargıtay ve Danıştay’ı Anayasa Mahkemesi
Aracılığıyla ezmek ve etkisiz kılmak istemektedir.
Anayasa mahkemesi içinde Başkan aracılığıyla bir “Dikta Makamı” oluşturulmaktadır.
Siyasi İktidar, doğrudan kendisine tabi olan Anayasa Mahkemesi yoluyla; 2011 seçimleri sonrası planladığı yeni anayasa düzenlemesiyle, hukuk ve demokrasiye nihai darbeyi vurmayı amaçlamaktadır.
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay gibi Kurumlar faşizmi hedefleyen iktidarlar için başlangıçta alt edilmesi gereken, üzerlerinden atlanması gereken kurumlardır. Ancak iktidar, Devlet’i ele geçirdikten sonra artık bu Kurumlar, faşizmin demir pençesini oluşturan faşist yargı kurumlarına dönüşürler.
Yıl 1933…
Nazi İktidarının, yeni iktidara geldiği ve henüz yargı üzerinde tam olarak denetim sağlayamadığı yıllar…
Reichstag yangınıyla ilgili davada yargılanan 4 komünistten 3’ünü Alman Yüksek Mahkemesi beraat ettirir. Hitler ve Göering çok sinirlenir. Bu davalar Yüksek Mahkemeden alınır, yeni kurulan Halk Mahkemesine aktarılır.
Yeni Mahkeme, kısa sürede ülkenin en korkunç mahkemesi olmuştur. Türkiye’de de bu misyonu üstlenen Mahkemelerin artık söz konusu olduğunu yeri gelmişken ifade ediyoruz. Hitler’in Mahkemelerinde meslekten gelme 4 Yargıç vardır. Diğer 5 Yargıç ise S.S’lerden ve Ordu’dan seçilmişlerdi. Böylece çoğunluk meslekten gelmeyen yargıçlardan oluşuyordu.
Ortaya çıkan 2 gerçek vardır.
Naziler, Yüksek Mahkeme Yargıçlarının kendi kontrolleri altındaki kurumlardan seçilmesini sağlıyorlar. AKP bunu daha da ileri götürüyor. Sadece Yüksek Mahkemeleri değil, İlk Derece Mahkemelerinde de bunu başarıyor.
İkinci gerçek ise şudur; Nazi Mahkemelerindeki Yargıçların bir kısmı meslekten yargıç yani Nazi İktidarından önce de Yargıç olanlar… Bunlar ya Naziler iktidara gelince Hitler’e boyun eğmiş insanlar ya da başından beri faşizme inanmış olanlar…..
Bu açıdan, bugün demokrasi nutukları atan, hukukun üstünlüğünden bahseden bazı Yargıç ve Savcıları, şayet bu süreç engellenmez ise, yarın öbür gün hukuku ortadan kaldıran, faşist yargı sisteminin en tepesindeki insanlar olarak göreceğimizden kimsenin kuşkusu bulunmasın.
Faşist yargı işte böyle adım adım oluşur.
Bir siyasi iktidar, faşizmi adım adım Devlet yapısı içinde kurumsal hale getiriyorsa, çağdaş anayasalarda düzenlenen temel hak ve özgürlükleri gasp ediyorsa; orada artık insan hakları evrensel sözleşmelerinde ve uluslararası sözleşmelerde düzenlemesi yapılan “baskıya ve faşizme karşı direnme hakkının” meşru şartları oluşmuş demektir.
Türkiye Cumhuriyetinin tüm yurttaşlarını, bu “açık ve yakın tehlikeye karşı” uyarıyor, anayasal ve meşru zemin içinde toplumsal haklarını kullanmalarının zorunluluğunu dile getiriyoruz. Gün o gündür.
Tüm yurttaşlarımızın ve sivil toplumun dikkatlerine saygıyla sunulur.
M. Akif Hamzaçebi
CHP Grup Başkanvekili
Trabzon Milletvekili
Atila Emek Mehmet Ali Özpolat Atilla Kart
Antalya Milletvekili İstanbul Milletvekili Konya Milletvekili
Şahin Mengü İsa Gök
Manisa Milletvekili Mersin Milletvekili
Halil Ünlütepe Turgut Dibek Ali Rıza Öztürk
Afyonkarahisar Milletvekili Kırklareli Milletvekili Mersin Milletvekili
Rahmi Güner Ali İhsan Köktürk
Ordu Milletvekili Zonguldak Milletvekili
İlk gönderenin Özel Notu:
“BU METNİN SADECE İNTERNET ÜZERİNDEN YAYINLANMASINI YETERLİ GÖRMÜYORUM. ASLINDA KAMUOYUNA BASIN YAYIN ORGANLARI YOLUYLA DOĞRUDAN DUYURULMASI VE İÇERİĞİNE İNANAN/İNANMAYAN HERKESİN KENDİ PAYINI ÇIKARMASI GEREKİRDİ. BUNU HALA UMUYOR VE BEKLİYORUM.
Anayasa ve Adalet Komisyonu Üyelerinin;
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay ile ilgili Hükümet Tasarıları Hakkındaki Değerlendirmeleri;
8 yılı aşan bir süreden bu yana devam eden AKP iktidarıyla birlikte, Türkiye Cumhuriyeti Devleti içinde artık AKP’nin Derin Devleti inşa edilmiş durumdadır.
Daha önceki iktidarlar döneminde gerçekleştirilen nispi partizanlaşmayla, hiçbir şekilde kıyaslanmayacak bir süreçten söz ediyoruz. Bu süreçte, bundan böyle devlet yönetiminde kritik görevlerde kamu görevlisi yoktur. Kamu yönetiminde, Partinin Memuru vardır, Cemaatlerin memuru vardır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Vali'lerinin önemli bir bölümü Devlet’in Valisi olmaktan çıkmış durumdadır. AKP’nin İl Başkanlıklarıyla eşgüdüm içinde görev yapan ve Siyasi İktidarın Ajanı durumunda olan görevliler haline gelmişlerdir.
Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye’den Yönetilmemektedir.
Bu süreçte Başbakanlık, Adalet ve İçişleri
Bakanlıkları kilit rol üstlenmişlerdir.
Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanı, sayılarının 500’e ulaştığı ifade ve iddia edilen yabancı istihbaratçının varlığıyla ilgili olarak ısrarla sorulan sorulara, “Ben de bilmiyorum” diyebilmektedir.
Bunu söyleyen İçişleri Bakanı’na, ıstırap içinde “Sen hangi ülkenin Bakan’ısın, taşeron Bakan’ımsın?” demek zorunda kalıyoruz.
Türkiye Cumhuriyetinde TİB yoluyla, yasa dışı telefon dinlemeleri yoluyla, Telekomünikasyon yoluyla, gizli tanık terörü yoluyla; Başbakanlık, İçişleri ve Adalet Bakanlığı bünyesinde oluşturulan “illegal karargâhın” varlığını doğrulayan gelişmeler yaşanmaktadır.
Türkiye Cumhuriyetinde 4 Mayıs 2007 tarihli Dolmabahçe görüşmesiyle birlikte, “sivil-asker işbirliğiyle” post-modern bir darbe gerçekleştirilmiştir. Bu darbe üzerine 22 Temmuz 2007 seçimleri şekillenmiştir.
5 Kasım 2007 tarihli Erdoğan-Bush görüşmesiyle de bu süreç uygulamaya sokulmuştur.
Adalet Bakanı, ABD’ne 24 saatliğine gitmekte, gizli görüşmeler yapmakta, ancak kamuoyuna tatminkâr hiçbir açıklama yapılmamaktadır.
Siyasi iktidar, kamu yönetimi içinde kendi Devletini yarattığı gibi; sivil toplumu sindirmiş, birkaç istisna dışında sivil toplum ve meslek kuruluşları muhalefet edemez hale gelmiştir. Anayasal çerçevede muhalefet görevini yapmak isteyen ve sayıları son derece sınırlı olan meslek odaları ve kuruluşlar ise, medya yapılanmasındaki kuşatma ve çıkar ilişkileri sebebiyle sesini duyuramaz hale gelmiştir.
Basının bir kısmı, siyasi iktidar tarafından çıkar ilişkileri içinde “yandaş sözcü” olarak kullanılmaktadır. Bu anlamda ele geçiremediği ve artık sınırlı hale gelen diğer basın grupları ise, vergi soruşturması yoluyla sindirilmiş, etkisiz hale getirilmiştir. Bu gruplardaki yazar kadroları ve televizyon programları bile artık siyasi iktidar tarafından dizayn edilmektedir. Bu medya gruplarındaki programlarda mutlaka siyasi iktidarın bir ya da birkaç sözcüsü programlarda görev üstlenmektedir.
Türkiye’de, Devlet yönetiminde; “Benim Memurum, Benim Müsteşarım, Benim Bakan’ım…” döneminden sonra, “Benim Yargıcım” dönemi yeni HSYK yapılanmasıyla birlikte; Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay tasarıyla hayata geçirilmek istenilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti; demokratik, laik ve sosyal hukuk
Devletinin tüm direnme unsurlarını ve hayatiyetini yok eden;
Rejimi Faşist bir yapıya dönüştüren sürecin nihai aşamasıyla
Karşı karşıyadır.
Uygulanan sosyo ekonomik politikalarla Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları, Cumhuriyet tarihi boyunca kazandıkları “özgür birey” kimliğinden uzaklaştırılmakta, tebaalaştırılmaktadırlar. Sadaka kültürü toplumsal bir olguya ve temel bir devlet politikasına dönüştürülmüştür. Gelir dağılımı adaletsizliği uçurum boyutlarına varmıştır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer’in,
1995 yılında yayımlamış olduğu makaledeki görüşler,
AKP iktidarıyla birlikte adım adım ve maharetle
Hayata geçirilmiştir.
Türkiye’de laiklik ilkesinin yerini, İslam’la bütünleşmesi ve daha Müslüman bir yapıya devretmesi gerektiğini, artık bunun zamanın geldiğini ifade eden Ömer Dinçer; aslında Başbakan’ın sözcüsü konumundadır. Kutsal değerlerimizi ve İslamiyet’i istismar ederek, faşizmi kurumsal hale getirmek isteyen siyasi iktidarın önündeki en önemli engel ise Yargı’dır.
Bu gün görüşülmekte olan tasarılar Yargı engelini
Tümüyle bertaraf etmenin ve rejimi dönüştürmenin
Nihai aracı haline gelmiştir.
Türkiye, Cumhuriyet ve Demokrasinin kazanımlarını
Kaybetme noktasına gelmiştir.
Bu sürecin kaçınılmaz sonucu ise, Devlet olarak dikta yapılanması, toplumsal olarak da bölünmedir, ayrışmadır.
Karartma, bilgi kirliliği ve takıya konularında yakın tarihin en büyük demagoglarından olan Başbakan; Göbels propagandası ve Makyavel yöntemleriyle; Türkiye’yi hem ekonomik olarak, hem siyaseten ve hem de kültürel olarak müstemleke bir ülke haline getirme misyonunu büyük ölçüde başarmış durumdadır.
Başbakan’ın deyimiyle, Türkiye “Bölgenin Süpermarketi” haline getirilmiştir. Türkiye Cumhuriyetinin yurttaşları ise bu süpermarketin “kayıt dışı çalışanları ve bekçisi” konumundadırlar.
1919’larda başarılı olamayan, amacına ulaşamayan
Emperyalizm, AKP’nin “işbirlikçi “ anlayışıyla bugün
Önemli bir mesafe almıştır.
Böyle bir tablo içinde Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay tasarılarının teknik ve hukuki olarak değerlendirmesini yapmanın pratik bir anlamının olamayacağı açıktır.
Sadece şunları söylüyoruz;
Tüm yargı mekanizması ve kazanımları; yeni oluşturulan
Ve birçoğunda Yargıçlık misyonu bulunmayan
Anayasa Mahkemesine boğdurulmak ve hegemonyasına
Sokulmak istenilmektedir.
Bugün için Yargıtay ve Danıştay’a egemen olamayan
Siyasi iktidar, Yargıtay ve Danıştay’ı Anayasa Mahkemesi
Aracılığıyla ezmek ve etkisiz kılmak istemektedir.
Anayasa mahkemesi içinde Başkan aracılığıyla bir “Dikta Makamı” oluşturulmaktadır.
Siyasi İktidar, doğrudan kendisine tabi olan Anayasa Mahkemesi yoluyla; 2011 seçimleri sonrası planladığı yeni anayasa düzenlemesiyle, hukuk ve demokrasiye nihai darbeyi vurmayı amaçlamaktadır.
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay gibi Kurumlar faşizmi hedefleyen iktidarlar için başlangıçta alt edilmesi gereken, üzerlerinden atlanması gereken kurumlardır. Ancak iktidar, Devlet’i ele geçirdikten sonra artık bu Kurumlar, faşizmin demir pençesini oluşturan faşist yargı kurumlarına dönüşürler.
Yıl 1933…
Nazi İktidarının, yeni iktidara geldiği ve henüz yargı üzerinde tam olarak denetim sağlayamadığı yıllar…
Reichstag yangınıyla ilgili davada yargılanan 4 komünistten 3’ünü Alman Yüksek Mahkemesi beraat ettirir. Hitler ve Göering çok sinirlenir. Bu davalar Yüksek Mahkemeden alınır, yeni kurulan Halk Mahkemesine aktarılır.
Yeni Mahkeme, kısa sürede ülkenin en korkunç mahkemesi olmuştur. Türkiye’de de bu misyonu üstlenen Mahkemelerin artık söz konusu olduğunu yeri gelmişken ifade ediyoruz. Hitler’in Mahkemelerinde meslekten gelme 4 Yargıç vardır. Diğer 5 Yargıç ise S.S’lerden ve Ordu’dan seçilmişlerdi. Böylece çoğunluk meslekten gelmeyen yargıçlardan oluşuyordu.
Ortaya çıkan 2 gerçek vardır.
Naziler, Yüksek Mahkeme Yargıçlarının kendi kontrolleri altındaki kurumlardan seçilmesini sağlıyorlar. AKP bunu daha da ileri götürüyor. Sadece Yüksek Mahkemeleri değil, İlk Derece Mahkemelerinde de bunu başarıyor.
İkinci gerçek ise şudur; Nazi Mahkemelerindeki Yargıçların bir kısmı meslekten yargıç yani Nazi İktidarından önce de Yargıç olanlar… Bunlar ya Naziler iktidara gelince Hitler’e boyun eğmiş insanlar ya da başından beri faşizme inanmış olanlar…..
Bu açıdan, bugün demokrasi nutukları atan, hukukun üstünlüğünden bahseden bazı Yargıç ve Savcıları, şayet bu süreç engellenmez ise, yarın öbür gün hukuku ortadan kaldıran, faşist yargı sisteminin en tepesindeki insanlar olarak göreceğimizden kimsenin kuşkusu bulunmasın.
Faşist yargı işte böyle adım adım oluşur.
Bir siyasi iktidar, faşizmi adım adım Devlet yapısı içinde kurumsal hale getiriyorsa, çağdaş anayasalarda düzenlenen temel hak ve özgürlükleri gasp ediyorsa; orada artık insan hakları evrensel sözleşmelerinde ve uluslararası sözleşmelerde düzenlemesi yapılan “baskıya ve faşizme karşı direnme hakkının” meşru şartları oluşmuş demektir.
Türkiye Cumhuriyetinin tüm yurttaşlarını, bu “açık ve yakın tehlikeye karşı” uyarıyor, anayasal ve meşru zemin içinde toplumsal haklarını kullanmalarının zorunluluğunu dile getiriyoruz. Gün o gündür.
Tüm yurttaşlarımızın ve sivil toplumun dikkatlerine saygıyla sunulur.
M. Akif Hamzaçebi
CHP Grup Başkanvekili
Trabzon Milletvekili
Atila Emek Mehmet Ali Özpolat Atilla Kart
Antalya Milletvekili İstanbul Milletvekili Konya Milletvekili
Şahin Mengü İsa Gök
Manisa Milletvekili Mersin Milletvekili
Halil Ünlütepe Turgut Dibek Ali Rıza Öztürk
Afyonkarahisar Milletvekili Kırklareli Milletvekili Mersin Milletvekili
Rahmi Güner Ali İhsan Köktürk
Ordu Milletvekili Zonguldak Milletvekili
İlk gönderenin Özel Notu:
“BU METNİN SADECE İNTERNET ÜZERİNDEN YAYINLANMASINI YETERLİ GÖRMÜYORUM. ASLINDA KAMUOYUNA BASIN YAYIN ORGANLARI YOLUYLA DOĞRUDAN DUYURULMASI VE İÇERİĞİNE İNANAN/İNANMAYAN HERKESİN KENDİ PAYINI ÇIKARMASI GEREKİRDİ. BUNU HALA UMUYOR VE BEKLİYORUM.
"Rakıya lâf edenin" (bir e-posta'dan)
Yarasın...:-)))
*RAKI*
Dönülmez akşamın ufkundayız azizim...
Arap aklıyla bize akıl vermeye kalkıyorlar ama "alkol" kelimesinin kökeni
Arapça.
Kullanmamak lazım.
Hatta, yasaklansın.
Rakı ise, özbeöz Türk.
"Ne malum?" derseniz.
Nerede, ne zaman ve kim tarafından icat edildiği bilinmiyor. Oradan malum.
Eğer, biz Türklerden başka bi milletin icadı olsaydı, yazılı tarihi olurdu,
şeceresini bilirdik!
Şampanyanın mucidi Fransız keşiş, Dom Perignon, 1638'de dünyaya gelmiş
mesela. Evliya Çelebi'nin 1635 tarihli seyahatnamesinde "rakı" geçtiğine
göre, şampanyadan eski demek ki.
Yani?
Şampanyayı icat eden Dom Perignon, kundakta ana sütü içerken, biz aslan sütü
içiyorduk!
Başka "aydınlatıcı" veri var mı. Var.
Memleketi "ampul" yönetiyor ama, elektriğin ampulden önce rakıya faydası
olmuştu. Çünkü, elektriğin icadıyla birlikte "buz" üretildi. Buz üretilince,
"rakıya niye buz koymuyoruz azizim?" keşfi yapıldı. Bu tarihi keşif
neticesinde, rakının üstüne buz koymak için daha uzun bardağa ihtiyaç oldu.
Zahmet edip özel bardak icat etmek zor geldiği için, pratik Türk zekâsı
devreye girdi, "limonata bardağı ne güne duruyor muhterem" keşfi yapıldı.
"Asil"dir rakı...
Bakın, 1900'lü yıllardan bir davetiye aktarayım size: "Muhterem efendim,
teşrin'i saninin 21'inci gününe müsadif Cuma akşamı, Hristo'nun
Meyhanesi'nde taam eylemek ve hususi bir eğlence tertip ederek vakit
geçirmek istiyoruz. Sizi pek seven cümle dostlarımız teşrif edeceklerdir.
Binaenaleyh, icabetiniz bizim içün mücib-i şeref olacaktır. Bu lütfu bizden
esirgemeyeceğiniz ümidi ile takdim-i ihtiram eyleriz efendim. Pera
sahaflarından Şener Efendi."
Nezakettir, zarafettir.
Adab-ı muaşerettir.
"Milli"dir.
Üstelik, AKP'nin "milli"sidir.
Bu arkadaşların döneminde "milli" oldu. Rakıyı "milli içki" olarak
tescilleyen Türk Patent Enstitüsü Başkanı, o makama, AKP tarafından
atandı... Eşi de, AKP milletvekili. Ki o milletvekili, Suudi Arabistan Riyad
Eğitim Fakültesi İslami İlimler mezunudur iyi mi...
Dolayısıyla, "rakı balık Ayvalık" gibi, zincirleme reaksiyonla, AKP'nin
"milli"sidir!
"Rakı içeceğinize meyve yiyin, kavunun yanına 35'lik salkım açın" filan gibi
gayriciddi yaklaşılamaz ona. Ciddiyet ister. Fava, pilaki, şakşuka, memleket
"meze"lesidir.
Yurtseverdir. İki tek attın mı "n'olacak bu memleketin hali?" diye
endişelenmezdin aksi olsa.
Evrim Teorisi'nin kanıtıdır, fazla kaçırırsan, özüne dönersin, maymun
olursun. Bilimdir.
Maymun değilsek bile; ne anlamı var onsuz, rakida'nın cibes'in turpotu'nun,
inek miyiz biz? Madem gıcıksın rakıya, niye balık avlıyorsun boşu boşuna?
Şerbetle mi yiyeceksin lüferi?
"Fevkalade"dir.
"Aliyül'ala"dır.
1926'da üretime başladığında, rakılarına bu isimleri koymuştu Tekel.
Kadındır. Cumhuriyet'in ilk yıllarında "Sevim, Elif, Hanım, Denizkızı,
Üzümkızı, Jale" isimlerini taşırlardı. Botoks'tur aynı zamanda. Çirkin kadın
yoktur, az rakı vardır, en kaknemi bile bir başka görünür gözüne, içilir,
güzelleşilir.
Hayatın anahtarıdır. Büst gibi oturan adamın bile çenesini açar. "çilingir"
sofrası denmesi, ondan. Kontörsüz muhabbettir. Kahkahadır.
İçki içen, neler yaptığını hatırlamaz; rakı içen hatırlar. Acısıyla
tatlısıyla hatıraları kaydeden hard disk'tir çünkü. Tıp bazen çaresizdir. O
ilaçtır. Gurbete bile iyi gelir.
Herkesin gençlik hatası olabilir, bira içersin. Sonradan para kazanınca,
şarap içmeyi matah zannedersin. Amerika'da kamyon şoförlerinin içtiği
viskiye Etiler'de, Reina'da kamyon parası ödersin, ayrı. Kürkçü dükkânıdır.
Döner dolaşır, gelirsin.
Çocuktur. Ağlarsın.
Orhan Gencebay'dır. Entel dantel barlarda dinlemeye utanırsın. Ama hepimiz
biliriz ki, ezbere bilirsin. Tatlıses'tir. Realite'dir.
Peynir, Rakı, Kavun, PRK, örgüttür.
Ama, bölücü değil, birleştirici örgüt. Türk'ü de içer, Kürt'ü de, Laz'ı da,
Çerkez'i de, Ermeni'si de, Yahudi'si de. Rumlar öyle meze yapar ki, AB'ye
almasalar da helali hoş olsun, Kıbrıs'ı veresin gelir.
Orhan Veli'dir. "Şiir yazıyorum, şiir yazıp eskiler alıyorum, eskiler verip
musikiler alıyorum, bir de rakı şişesinde balık olsam"dır. Şiirdir. Dönülmez
akşamın ufkudur aynı zamanda.
Ve, Mustafa Kemal'dir.
Rakı içiyordu diye "sarhoş" demeye getiriyorsan eğer, "sarhoş kafayla kurup
yücelttiği memleketi, ayık kafayla niye yönetemiyorsun?" diye sorarlar
adama!
Oof, çok uzattım...
Vakit tamam, güneş batmak üzere, bana müsaade, *cümleten şerefe!*
(Tekel)inle tut beni
(Alkol)larına sar beni
n(Efes)ine bile muhtacım
bı(Rakı)p gitme beni. . ..
*RAKI*
Dönülmez akşamın ufkundayız azizim...
Arap aklıyla bize akıl vermeye kalkıyorlar ama "alkol" kelimesinin kökeni
Arapça.
Kullanmamak lazım.
Hatta, yasaklansın.
Rakı ise, özbeöz Türk.
"Ne malum?" derseniz.
Nerede, ne zaman ve kim tarafından icat edildiği bilinmiyor. Oradan malum.
Eğer, biz Türklerden başka bi milletin icadı olsaydı, yazılı tarihi olurdu,
şeceresini bilirdik!
Şampanyanın mucidi Fransız keşiş, Dom Perignon, 1638'de dünyaya gelmiş
mesela. Evliya Çelebi'nin 1635 tarihli seyahatnamesinde "rakı" geçtiğine
göre, şampanyadan eski demek ki.
Yani?
Şampanyayı icat eden Dom Perignon, kundakta ana sütü içerken, biz aslan sütü
içiyorduk!
Başka "aydınlatıcı" veri var mı. Var.
Memleketi "ampul" yönetiyor ama, elektriğin ampulden önce rakıya faydası
olmuştu. Çünkü, elektriğin icadıyla birlikte "buz" üretildi. Buz üretilince,
"rakıya niye buz koymuyoruz azizim?" keşfi yapıldı. Bu tarihi keşif
neticesinde, rakının üstüne buz koymak için daha uzun bardağa ihtiyaç oldu.
Zahmet edip özel bardak icat etmek zor geldiği için, pratik Türk zekâsı
devreye girdi, "limonata bardağı ne güne duruyor muhterem" keşfi yapıldı.
"Asil"dir rakı...
Bakın, 1900'lü yıllardan bir davetiye aktarayım size: "Muhterem efendim,
teşrin'i saninin 21'inci gününe müsadif Cuma akşamı, Hristo'nun
Meyhanesi'nde taam eylemek ve hususi bir eğlence tertip ederek vakit
geçirmek istiyoruz. Sizi pek seven cümle dostlarımız teşrif edeceklerdir.
Binaenaleyh, icabetiniz bizim içün mücib-i şeref olacaktır. Bu lütfu bizden
esirgemeyeceğiniz ümidi ile takdim-i ihtiram eyleriz efendim. Pera
sahaflarından Şener Efendi."
Nezakettir, zarafettir.
Adab-ı muaşerettir.
"Milli"dir.
Üstelik, AKP'nin "milli"sidir.
Bu arkadaşların döneminde "milli" oldu. Rakıyı "milli içki" olarak
tescilleyen Türk Patent Enstitüsü Başkanı, o makama, AKP tarafından
atandı... Eşi de, AKP milletvekili. Ki o milletvekili, Suudi Arabistan Riyad
Eğitim Fakültesi İslami İlimler mezunudur iyi mi...
Dolayısıyla, "rakı balık Ayvalık" gibi, zincirleme reaksiyonla, AKP'nin
"milli"sidir!
"Rakı içeceğinize meyve yiyin, kavunun yanına 35'lik salkım açın" filan gibi
gayriciddi yaklaşılamaz ona. Ciddiyet ister. Fava, pilaki, şakşuka, memleket
"meze"lesidir.
Yurtseverdir. İki tek attın mı "n'olacak bu memleketin hali?" diye
endişelenmezdin aksi olsa.
Evrim Teorisi'nin kanıtıdır, fazla kaçırırsan, özüne dönersin, maymun
olursun. Bilimdir.
Maymun değilsek bile; ne anlamı var onsuz, rakida'nın cibes'in turpotu'nun,
inek miyiz biz? Madem gıcıksın rakıya, niye balık avlıyorsun boşu boşuna?
Şerbetle mi yiyeceksin lüferi?
"Fevkalade"dir.
"Aliyül'ala"dır.
1926'da üretime başladığında, rakılarına bu isimleri koymuştu Tekel.
Kadındır. Cumhuriyet'in ilk yıllarında "Sevim, Elif, Hanım, Denizkızı,
Üzümkızı, Jale" isimlerini taşırlardı. Botoks'tur aynı zamanda. Çirkin kadın
yoktur, az rakı vardır, en kaknemi bile bir başka görünür gözüne, içilir,
güzelleşilir.
Hayatın anahtarıdır. Büst gibi oturan adamın bile çenesini açar. "çilingir"
sofrası denmesi, ondan. Kontörsüz muhabbettir. Kahkahadır.
İçki içen, neler yaptığını hatırlamaz; rakı içen hatırlar. Acısıyla
tatlısıyla hatıraları kaydeden hard disk'tir çünkü. Tıp bazen çaresizdir. O
ilaçtır. Gurbete bile iyi gelir.
Herkesin gençlik hatası olabilir, bira içersin. Sonradan para kazanınca,
şarap içmeyi matah zannedersin. Amerika'da kamyon şoförlerinin içtiği
viskiye Etiler'de, Reina'da kamyon parası ödersin, ayrı. Kürkçü dükkânıdır.
Döner dolaşır, gelirsin.
Çocuktur. Ağlarsın.
Orhan Gencebay'dır. Entel dantel barlarda dinlemeye utanırsın. Ama hepimiz
biliriz ki, ezbere bilirsin. Tatlıses'tir. Realite'dir.
Peynir, Rakı, Kavun, PRK, örgüttür.
Ama, bölücü değil, birleştirici örgüt. Türk'ü de içer, Kürt'ü de, Laz'ı da,
Çerkez'i de, Ermeni'si de, Yahudi'si de. Rumlar öyle meze yapar ki, AB'ye
almasalar da helali hoş olsun, Kıbrıs'ı veresin gelir.
Orhan Veli'dir. "Şiir yazıyorum, şiir yazıp eskiler alıyorum, eskiler verip
musikiler alıyorum, bir de rakı şişesinde balık olsam"dır. Şiirdir. Dönülmez
akşamın ufkudur aynı zamanda.
Ve, Mustafa Kemal'dir.
Rakı içiyordu diye "sarhoş" demeye getiriyorsan eğer, "sarhoş kafayla kurup
yücelttiği memleketi, ayık kafayla niye yönetemiyorsun?" diye sorarlar
adama!
Oof, çok uzattım...
Vakit tamam, güneş batmak üzere, bana müsaade, *cümleten şerefe!*
(Tekel)inle tut beni
(Alkol)larına sar beni
n(Efes)ine bile muhtacım
bı(Rakı)p gitme beni. . ..
20 Şubat 2011 Pazar
Susanna Tamaro'dan
“Yerinde duran yanlış yapmaz, Ama yerinde duran ölmüş sayılır.” 11
“Genetik mirastan korunacak daha değerli hiçbir şey yoktur. Bunu söyleyen bilim, ben değilim. Belki bir biçimde babam da Darwin’den esinleniyordu. Babamı ve onun gibi düşünen bütün babalar, en güçlünün kazandığını söyleyen yasaya inanıyorlardı.” 28
“Hiroşima ve Nagazaki’yi anımsıyor musun? Orada, bombalardan sonra böyle çocuklar doğdu. İşte, olan şuydu: Doğa, birdenbire, doğru yöntemleri unuttu, iki baş, altı kol, üç bacak... (...) belki de doğa en baştan beri böyle yapmalıydı, bir baş gerçekten çok az. İçinde pek az yer ve pek çok karmaşa var.” 30
“... yaşamları hakkında kesin bir düşüncesi olanları kıskanıyordum, onlar ellerinde kocaman bir şemsiye ile doğmuşlardır. (...) artık açık seçik anlamıştım ki, mutsuzluğun büyük bölümü yanlış yol seçmekten kaynaklanıyordu. Çok dar -ya da çok geniş- ayakkabılarla birkaç kilometre yürüdükten sonra dünyaya lanet etmeye başlanır. Benim çözemediğim, insanın neden en baştan kendi ayağına uygun ayakkabılar seçemediği sorusuydu. (...) Farkında olmadan delilerin servisine geldim. Biliyorum onlara bu adı vermemeliydim, ama içerde bu en yakışıksız sözcüktü. Bütün kartelalarda ‘üyeler’ ya da ‘psikolojik handikap sahipleri’ olarak geçiyordu adları. Buna dikkatimi çeken Andrea olmuştu. ‘Görüyor musun’ demişti, ‘Artık yalnızca sözcüklerden bile korkuluyor. Ağzı kirletmemek için temiz sözcükler kullanıyorlar. Sözcükler, tek başlarına insanı kırmaz oysa. Yaralayan bunun arkasına saklanan ikiyüzlülüktür. Deliliğin de kendine göre bir yüceliği vardır.” 75-76
“ Fazla yükselmek tehlikeyi göze almaktır.”
Aşırı duyarlık bir pasaport değil, bir tuzaktır. Bunu hemen fark etmezsin. İlk yıllarda bu niteliğin övgü toplar. Daha sonraları sorun olur. Yavaş yavaş çevrendekiler duyarlığın bir armağan değil de kurtulunması gereken safra olduğunu fark ederler. Dünya tilkiler, sırtlanlar ve dirsek darbeleriyle doludur. Sen yumuşak tüylü bir tavşansındır, asla ilerleme fırsatı bulamazsın. Bu yüzden bir günden ötekine her şey değişiverir. Çevreni saran, yalnız ötekiler gibi olmayışından ötürü oluşan huzursuzluk ve gerginlik olur. Bu büyük tavşan mezarlığından yalnızca olağanüstü bir şeyler yapmayı bilenler sıyrılır.” 78
“O beni sessizce dinledi. ‘Bir sınırı aşmak isteyen’ diye yanıtladı sonra, ‘İçinde büyük bir şeyler besler. Bu normal insanların başına gelmez hiç.” 79
“...Teslim olmamayı, zayıfların dışında yürümeyi sürdür, bak göreceksin er geç karşına bir çağrı çıkacaktır.” 80
“Vasatlıktan çıkmak için iki yol vardır. Bunlardan birincisi sanat, ikincisi eylemdir.” 81
“Büyüklüğün bir bitki gibi olduğunu anlamıştım. Gelişmek için ışığa ve bereketli bir toprağa gerek vardı. (...) Baudlaire’in Albatros’u gibi açmak istiyordum kanatlarımı: Henüz uçmadığım halde, onların güçlerini ve ağırlıklarını hissedebiliyordum. O ana dek açmadıysam, bunun nedeni, önümde beni karşılayabilecek kadar geniş bir gökyüzü uzanmadığı içindir.” 82
“Altmış sekiz geçeli epey olmuştu, bizim arkamızda kalalı bir on beş yıl vardı. Altmış sekiz geçmiş ama uzun ve tavus kuşunun ki kadar renkli kuyruğu kalmıştı. Hayvan uzaklaşmıştı ama kuyruğu hala harman yerinin tozunu havaya kaldırıyordu.
O kuyruk beraberinde sis dolu yıllar getirmişti, bunlar bulutsuz günlerin sisiydi. Bir saat kadar sis her yeri örtüyor, sonra kalkıyor ve güneş ortaya çıkıyordu. O zaman ülke pırı pırıl ışıldıyordu.
Bu siste her şey yaşanmıştı, bombalar patlamış, trenler havaya uçmuştu. Sisin içinde, kaçanların ve izlenenlerin ürkütücü ve gürültülü ayak sesleri, demir çubukların ve copların sağır darbelerinin furyası gizlenmişti. Sis her şeyi örtüyordu. Örtemediği tek şey kandı. (...) neredeyse hiç kimse, sisin arkasında bir merdiven olduğunu fark etmemişti, onu görenler ise bu haberi gizlemişlerdi, o merdiven yukarıya ulaştırıyordu ve yukarılara çıkınca, görünmez olanlar görülebiliyordu. Aşağıda, altta, yorgun pek çok kez kandırılmış bir ülke vardı. Egemen olan grilikti, ülkeyi hiçbir yere taşımayan sürekli seçim toplantılarıydı. Her seçimden sonra, başlamış olan işler de yarım yamalak bırakılıyordu. Yollar ve otoyollar böylece askıda kalıyor, okullar penceresiz, ayakkabılar çiftlerinden ayrı bekleşiyorlardı. Ülke eski ülkeydi ve şeffaf olmayan küçük bürokratlar ordusunca yönetiliyordu. Her şeyin üzerinde bunaltıcı bir boyunduruk vardı, bombalar, patlamalar bu boyunduruğa biraz hasar vermişti. Bu ülke, erken yaşlanmış bir ülkeydi, bunu değiştirmek için bir şeyler yapmak gerekliydi. (...) seksenli yıllar gelmişti, bunlar, bir buzkıran gemisi gibi güçlü ve belirleyici, Pinokyo’yu Eğlenceler Ülkesine götüren at arabası gibi hayali ve aldatıcı yıllardı. Gemi geçerken sirenlerini pek güçlüce çalmış, büyük ülkeyi yere sermişti. Sanki bir gezi gemisi gibi neşeli ve davetkârdı. Geçiyor ve arkasında para kokusu bırakıyordu.
Merdivenin tepesindeki beyler katil balinalara değil, terbiyeli insanlara benziyorlardı, güzel şeyler söylüyorlardı, umut doluydular, sürekli gülümsüyor, kışın bile yanık tenle dolaşıyorlardı, her şey için doğru bir söz ve çözüm buluyorlardı: Onların en büyük arzusu kendi yaşamlarından çok, halkın mutluluğu idi ve mutluluk tek bir şeyde bulunuyordu: sahip olmak.
Bir katil balinayla savaşmak kolaydır, ama bizim iyiliğimizi isteyen biriyle neden savaşacaktık ki?
Onlar katil balina değil panayır tellalıydılar, mallarının çürük olduğunu anlamak için biraz sessizlik gerekliydi: Belki de bu yüzden sessizlik kalmamıştı bu ülkede.
Kısa zamanda pek çok yeni televizyon doğmuştu. Artık günün her saatinde televizyon programları seyretmek olasıydı. Bu katot tüpünün içinde yaşamdan zevk alanlar ülkesi gibi bir şey vardı, sabahtan akşama kadar aynı kuşku vurgulanıp duruyordu. O ana dek yaşadığımız gibi yaşamak yanlıştı, para her türlü varlığın amacıydı, ama en aptalca şey de para kazanmak için kendini yormaktı. Artık televizyonu açıp bir kavanozda kaç fasulye tanesi olduğunu bilmek yeterliydi. Sunucu deli gibi bağırmaya başlarsa, milyoner oldun demekti. (...) Tanrının nimeti her yerde ve üzerinde büyük kurdelelerle iniyordu gökten. Artık sınıf ve kültür ayrımları kalmamıştı, bir şeyler bilmek gerekmiyordu, sabırlı olmak ve sırada beklemek gerekiyordu, bekleyenler eninde sonunda zengin olacaktı. Ve kukla tiyatrosundaki yağmur gibi gökten para yağdırırlarken perdenin arkasında merdivenin tepesindeki beyler, hazinenin gerçek sandığını boşaltıyorlardı, televizyonda parıldayan avuç dolusu milyonlar, yalnızca tavuğu ipnotize etmek için kullanılan bir cep saatiydi.” 140-141
“Hala toprağa basan bu ayakların, hala atan bu yüreğin, ışığın her tonunu yakalayabilen gözlerin bir nedeni olmalıydı.” 201
“İşte orada nokta ve satırbaşı diyebilir, kum saatini baş aşağı çevirebilirdim” 212
“Sözcüklerin olmadığı bir ilişkide onu sevmiştim.” 223
Animo Mundi (Dünyanın Ruhu)
Çeviren: Eren Cendey
Can Yayınları, Mayıs 1997, 2. Baskı, 256 S.
“Genetik mirastan korunacak daha değerli hiçbir şey yoktur. Bunu söyleyen bilim, ben değilim. Belki bir biçimde babam da Darwin’den esinleniyordu. Babamı ve onun gibi düşünen bütün babalar, en güçlünün kazandığını söyleyen yasaya inanıyorlardı.” 28
“Hiroşima ve Nagazaki’yi anımsıyor musun? Orada, bombalardan sonra böyle çocuklar doğdu. İşte, olan şuydu: Doğa, birdenbire, doğru yöntemleri unuttu, iki baş, altı kol, üç bacak... (...) belki de doğa en baştan beri böyle yapmalıydı, bir baş gerçekten çok az. İçinde pek az yer ve pek çok karmaşa var.” 30
“... yaşamları hakkında kesin bir düşüncesi olanları kıskanıyordum, onlar ellerinde kocaman bir şemsiye ile doğmuşlardır. (...) artık açık seçik anlamıştım ki, mutsuzluğun büyük bölümü yanlış yol seçmekten kaynaklanıyordu. Çok dar -ya da çok geniş- ayakkabılarla birkaç kilometre yürüdükten sonra dünyaya lanet etmeye başlanır. Benim çözemediğim, insanın neden en baştan kendi ayağına uygun ayakkabılar seçemediği sorusuydu. (...) Farkında olmadan delilerin servisine geldim. Biliyorum onlara bu adı vermemeliydim, ama içerde bu en yakışıksız sözcüktü. Bütün kartelalarda ‘üyeler’ ya da ‘psikolojik handikap sahipleri’ olarak geçiyordu adları. Buna dikkatimi çeken Andrea olmuştu. ‘Görüyor musun’ demişti, ‘Artık yalnızca sözcüklerden bile korkuluyor. Ağzı kirletmemek için temiz sözcükler kullanıyorlar. Sözcükler, tek başlarına insanı kırmaz oysa. Yaralayan bunun arkasına saklanan ikiyüzlülüktür. Deliliğin de kendine göre bir yüceliği vardır.” 75-76
“ Fazla yükselmek tehlikeyi göze almaktır.”
Aşırı duyarlık bir pasaport değil, bir tuzaktır. Bunu hemen fark etmezsin. İlk yıllarda bu niteliğin övgü toplar. Daha sonraları sorun olur. Yavaş yavaş çevrendekiler duyarlığın bir armağan değil de kurtulunması gereken safra olduğunu fark ederler. Dünya tilkiler, sırtlanlar ve dirsek darbeleriyle doludur. Sen yumuşak tüylü bir tavşansındır, asla ilerleme fırsatı bulamazsın. Bu yüzden bir günden ötekine her şey değişiverir. Çevreni saran, yalnız ötekiler gibi olmayışından ötürü oluşan huzursuzluk ve gerginlik olur. Bu büyük tavşan mezarlığından yalnızca olağanüstü bir şeyler yapmayı bilenler sıyrılır.” 78
“O beni sessizce dinledi. ‘Bir sınırı aşmak isteyen’ diye yanıtladı sonra, ‘İçinde büyük bir şeyler besler. Bu normal insanların başına gelmez hiç.” 79
“...Teslim olmamayı, zayıfların dışında yürümeyi sürdür, bak göreceksin er geç karşına bir çağrı çıkacaktır.” 80
“Vasatlıktan çıkmak için iki yol vardır. Bunlardan birincisi sanat, ikincisi eylemdir.” 81
“Büyüklüğün bir bitki gibi olduğunu anlamıştım. Gelişmek için ışığa ve bereketli bir toprağa gerek vardı. (...) Baudlaire’in Albatros’u gibi açmak istiyordum kanatlarımı: Henüz uçmadığım halde, onların güçlerini ve ağırlıklarını hissedebiliyordum. O ana dek açmadıysam, bunun nedeni, önümde beni karşılayabilecek kadar geniş bir gökyüzü uzanmadığı içindir.” 82
“Altmış sekiz geçeli epey olmuştu, bizim arkamızda kalalı bir on beş yıl vardı. Altmış sekiz geçmiş ama uzun ve tavus kuşunun ki kadar renkli kuyruğu kalmıştı. Hayvan uzaklaşmıştı ama kuyruğu hala harman yerinin tozunu havaya kaldırıyordu.
O kuyruk beraberinde sis dolu yıllar getirmişti, bunlar bulutsuz günlerin sisiydi. Bir saat kadar sis her yeri örtüyor, sonra kalkıyor ve güneş ortaya çıkıyordu. O zaman ülke pırı pırıl ışıldıyordu.
Bu siste her şey yaşanmıştı, bombalar patlamış, trenler havaya uçmuştu. Sisin içinde, kaçanların ve izlenenlerin ürkütücü ve gürültülü ayak sesleri, demir çubukların ve copların sağır darbelerinin furyası gizlenmişti. Sis her şeyi örtüyordu. Örtemediği tek şey kandı. (...) neredeyse hiç kimse, sisin arkasında bir merdiven olduğunu fark etmemişti, onu görenler ise bu haberi gizlemişlerdi, o merdiven yukarıya ulaştırıyordu ve yukarılara çıkınca, görünmez olanlar görülebiliyordu. Aşağıda, altta, yorgun pek çok kez kandırılmış bir ülke vardı. Egemen olan grilikti, ülkeyi hiçbir yere taşımayan sürekli seçim toplantılarıydı. Her seçimden sonra, başlamış olan işler de yarım yamalak bırakılıyordu. Yollar ve otoyollar böylece askıda kalıyor, okullar penceresiz, ayakkabılar çiftlerinden ayrı bekleşiyorlardı. Ülke eski ülkeydi ve şeffaf olmayan küçük bürokratlar ordusunca yönetiliyordu. Her şeyin üzerinde bunaltıcı bir boyunduruk vardı, bombalar, patlamalar bu boyunduruğa biraz hasar vermişti. Bu ülke, erken yaşlanmış bir ülkeydi, bunu değiştirmek için bir şeyler yapmak gerekliydi. (...) seksenli yıllar gelmişti, bunlar, bir buzkıran gemisi gibi güçlü ve belirleyici, Pinokyo’yu Eğlenceler Ülkesine götüren at arabası gibi hayali ve aldatıcı yıllardı. Gemi geçerken sirenlerini pek güçlüce çalmış, büyük ülkeyi yere sermişti. Sanki bir gezi gemisi gibi neşeli ve davetkârdı. Geçiyor ve arkasında para kokusu bırakıyordu.
Merdivenin tepesindeki beyler katil balinalara değil, terbiyeli insanlara benziyorlardı, güzel şeyler söylüyorlardı, umut doluydular, sürekli gülümsüyor, kışın bile yanık tenle dolaşıyorlardı, her şey için doğru bir söz ve çözüm buluyorlardı: Onların en büyük arzusu kendi yaşamlarından çok, halkın mutluluğu idi ve mutluluk tek bir şeyde bulunuyordu: sahip olmak.
Bir katil balinayla savaşmak kolaydır, ama bizim iyiliğimizi isteyen biriyle neden savaşacaktık ki?
Onlar katil balina değil panayır tellalıydılar, mallarının çürük olduğunu anlamak için biraz sessizlik gerekliydi: Belki de bu yüzden sessizlik kalmamıştı bu ülkede.
Kısa zamanda pek çok yeni televizyon doğmuştu. Artık günün her saatinde televizyon programları seyretmek olasıydı. Bu katot tüpünün içinde yaşamdan zevk alanlar ülkesi gibi bir şey vardı, sabahtan akşama kadar aynı kuşku vurgulanıp duruyordu. O ana dek yaşadığımız gibi yaşamak yanlıştı, para her türlü varlığın amacıydı, ama en aptalca şey de para kazanmak için kendini yormaktı. Artık televizyonu açıp bir kavanozda kaç fasulye tanesi olduğunu bilmek yeterliydi. Sunucu deli gibi bağırmaya başlarsa, milyoner oldun demekti. (...) Tanrının nimeti her yerde ve üzerinde büyük kurdelelerle iniyordu gökten. Artık sınıf ve kültür ayrımları kalmamıştı, bir şeyler bilmek gerekmiyordu, sabırlı olmak ve sırada beklemek gerekiyordu, bekleyenler eninde sonunda zengin olacaktı. Ve kukla tiyatrosundaki yağmur gibi gökten para yağdırırlarken perdenin arkasında merdivenin tepesindeki beyler, hazinenin gerçek sandığını boşaltıyorlardı, televizyonda parıldayan avuç dolusu milyonlar, yalnızca tavuğu ipnotize etmek için kullanılan bir cep saatiydi.” 140-141
“Hala toprağa basan bu ayakların, hala atan bu yüreğin, ışığın her tonunu yakalayabilen gözlerin bir nedeni olmalıydı.” 201
“İşte orada nokta ve satırbaşı diyebilir, kum saatini baş aşağı çevirebilirdim” 212
“Sözcüklerin olmadığı bir ilişkide onu sevmiştim.” 223
Animo Mundi (Dünyanın Ruhu)
Çeviren: Eren Cendey
Can Yayınları, Mayıs 1997, 2. Baskı, 256 S.
19 Şubat 2011 Cumartesi
Şemsi Tebrizi’den
“Biri cemaate geç geldi. ‘Namaz kılındı mı? diye sordu. ‘Evet’ dediler. Bir ‘Ah’ çekti. Oradaki bir Tanrı eri, ‘Ah’ dedi. ‘Bütün ömür boyunca kıldığım namazları sana vereyim, sen ahı bana ver’. Dedi ki: ‘Şimdi bana da gerekliydi.” 11
“… Bir aralık dediler ki, her şey haktır, halk yoktur. Ama halk olmasaydı söz harfsiz, sessiz bir şey olurdu. Hakkın olduğu yerde harf ve ses yoktur. Adamın sözüne güleceğim geldi. Bana, mazur gör, arkam sana dönük, diye bir lahavle çekti. O halde, senin önünde, arkan da aynıdır, yani yırtılmıştır, dedim. (…) Mevlana’nın hiç müridi yoktu. Ancak oğulları hem evlat, hem de mürit idiler. Eğer başka bir zaman, dün gece söylediğim hikâyeyi söylemiş olsaydım, bize gücenirdin: ama şimdi gücenmenin ne yeri var? Bugün aydınlık içinde aydınlık var. Önce, âşık mıyım, diye soruyorsun, uzun boylu ısrar ediyordun. Ben onu öyle okşuyordum ki, sen ne güzel yaptın diyordun.” 14
“Âşık olacaksan bir güzel ara! Tam bir âşık değilsen o güzelden daha başka bir güzel bul! Örtü altına gizlenmiş ne güzeller vardır.” 18
“… Nihayet kıble tarafına namaz kılmasını emretti, çünkü her taraftan Kâbe yönüne doğru namaz kılmak gerekiyor. Bu yönelişin farz olduğuna bütün dünya ufaklarında söz birliği etmişlerdir. Müminler, Kâbe’nin çevresinde halka olup secde ederler. Kâbe’yi aradan kaldıracak olursan acaba bunlar hep birbirlerine mi secde ederler? Hâlbuki onlar kendi gönüllerine secde etmiş olurlar.” 20
“… Aynı sofi şakalarına başladık. Eğer başka birini bulursam elimden kurtulursun, yok, yok bulamazsam elimdesin, derdi. (…) Onu odasında görmeye geldiğim zaman karşımda başı kesik tavuk gibiydi.” 22
“… Sonra sordu: Sen balığı bilir misin? Kumarbaz, evet, dedi, bilirim. O halde balığın nişanını anlat. Deve gibi iki başlıdır, dedi. Ha, dedi, vezir; sen balığı bilmediğin gibi deveyi de bilmediğin anlaşıldı
“… Meyhanede böyle bir lahavle çekmek, Kâbe’de lahavlesiz kalmaktan daha hayırlıdır. Ama mescitteki lahavleyi ne bileyim.”
“sağırın biri değirmenden geliyordu, değirmene giden birine rastladı, kendi kendine, bu adam benden herhalde nereden geliyorsun diye soracak dedi. Selam vermeyi bile unuttu. Önce böyle yanlış düşününce başından sonuna kadar hep saçmaladı. Önce nereden geliyorsun dediklerini sandığı için değirmenden geliyorum, derim, diye düşündü. Ne kadar un yaptın derlerse bir buçuk kile derim. Hâlbuki gerçekten adam ona diyordu ki, karının ardı uğursuz mu? Beline kadar işaret ediyordu. Nihayet adam bu yolcunun sağır olduğunu görünce ilk sözü anlamadığını sezdi. Ondan sonra hatırına gelen her şeyi söyledi, ama eğer doğru cevap verseydi ilk önce söylediği söz boşa gitmezdi. Ama o sağırdı her şeyi anlayamazdı.” 39
“Söylediğim şeylerin hepsinde vazgeçtim pişman oldum
Çünkü sözde mana, mana da söz kalmadı
“…’önce yoldaş, sonra yol’, derler.” 71
“Vaizin önünde öğüt vermek, hanendenin karşısında şarkı söylemek olmaz.”
“İnsanın gıdası ekmektir. Zaman zaman çorba ile et de olur.” 98
“Eyyub Peygamber (Tanrının selat ve selamı ona olsun) bedeni kemiren kurtlara o cihetten sabrediyordu ki, o sayede devlete erişti. Derler ki, iki yüz bin kurt ve böcek onu ısırıyordu. Ben saymadığım için bunların sayılarını bilmem. Sanki saymışlarda ona göre söylüyorlar! Kurtlardan biri yere düştü mü onu alır, tekrar yarasının üzerine koyarmış. Güneş ışığında vücudunun bir tarafından bakılınca öteki tarafı görünürmüş.” 100 (…)
“Oğlum sen kuvvetle dağı kamçılıyorsun.” 102
Sofi evden dışarı çıkar, hırkasının yenine bir dilim ekmek yerleştirir. Yüzünü o ekmeğe çevirerek: Ey ekmek der eğer başka bir şey bulabilirsem ekimden kurtulursun, yoksa zaten elimdesin’” 118
“Çünkü kadıncağız erken bir seher vaktinde öyle bir ah çekti ki evin tavanını tutuşturacaktı.” 124
“Veys cevap vermek için ağzını açacağı sırada on yedi kişi yüz üstü düştüler. Baygın bir halde kendinden geçtiler.” 135
(Breh breh breh!..)
Adama dedim ki: Bir şart ile geliriz. Sen ne yiyorsan dervişlere de ondan vereceksin. Ayağıma kapandı. Çünkü o bunu rüyasında görmüş ve vaktini bekliyormuş. Dervişler için karpuz toplamıştı. Ona dedim ki: Sakın olmaya ki sen iyilerini yiyesin de dervişlere Allah için ondan daha fenasını veresin. Bir nara atarak yere yuvarlandı. Dervişleri üç gün konakladı, kuzular kesti, onun nasibi budur dedim. Azizleri üç gün geri bıraktım, ama sana da nasip erişti diyerek ayrıldım” 135
“Adam bana alçakgönüllülük gösterdi, yemekler getirtti. (…) Yemek yedikten sonra, bana bu şehirde bulundukça her gün gel karnını doyur dedi.” 136
“Nasıl ki bir gün o Mansur der ki: Eğer kuru bir ağaca bile yürü dese, onu yürütür. Bu sırada hemen bir tahta minber yerinden ayrılır, iki kere yere eğilir. Mansur, ey minber! Der ben sana söylemiyorum, sen yerinde dur!” 141
“Adamın biri, Kadıya şikayete gider. Davalı tarafın tanığı yoktur, ona sen yemin edeceksin, derler. Cevap verir: Vallahi de yemin etmem billahi de.” 156
“İblis der ki: Hırsızın kendisi mahalle içinde hırsız var diye bağırır, mahalle halkı de onunla birlikte hırsız var, hırsız var diye feryat eder.” 160
“Şu Müslümanlardan sıkıntı duymuştum, beni açlıktan öldürüyorlardı, onlar lük lük yutuyorlar kendi keyifleri için yiyorlardı.” 161
“Bir gece Hazreti Mustafa’yı (S.A.) rüyasında gördü (…) Hazreti Peygamber’i (S.A.) yüzünü öte tarafa çevirdi. Bunun üzerine feryada başladı. Ey Tanrı elçisi dedi, benden yüz çevirme! Hazreti Peygamber (S.A.) buyurdu ki bizi daha ne kadar inkar edeceksin? (…) yüzüstü düştü, ağladı, tövbe etti. Hazreti Muhammed (S.A.) kucağına bir avuç kuru üzüm ve fındık koydu. Bu halde uykudan uyandı.
Koşup geldiği zaman Şeyhin henüz oğlanla satranç oynamakta olduğunu gördü. Eteğinde kuru üzüm vardı. Tekrar inancı sarsıldı, hemen geri dönmek istedi. Şeyh bağırarak daha ne zamana kadar? dedi. Bari Tanrı Peygamberinden utan. Bu sefer koşarak Şeyhin ayağına kapandı, Şeyh tabakları getirin diye seslendi. Gördü ki o kuru üzümle fındık tabakların içinde yalnız bir avuç kuru üzümün yeri boş. Şeyh ona, o şu avuç üzümü şu tabağa koy ki Hazreti Mustafa (S.A.) onu bu tabaktan almıştı, dedi.”
Şu saatte bu topluluk Padişaha giderek (bizim için) o, mubahçıdır, her şeyi hoş gören adamdır, onun dini ve hali nasıldır bilinmez, derler. Bir hafta sıcağa gider, geceli gündüzlü orda kalır. Bir ayağını genç bir çocuğun, öteki ayağını Reis oğlunun yanına uzatır. Önlerinde ateş mangalı hep kebap pişirirler. Bir şeftali bir çocuktan, bir şeftalide ötekinden alır. Başka ne kaldı ki?” 173
Şemsi Tebrizi - Konuşmalar (Makalat II)
Çeviren: M. Nuri Gençosman
Hürriyet İslam Klasikleri, Ekim 1975. 206 S.
“… Bir aralık dediler ki, her şey haktır, halk yoktur. Ama halk olmasaydı söz harfsiz, sessiz bir şey olurdu. Hakkın olduğu yerde harf ve ses yoktur. Adamın sözüne güleceğim geldi. Bana, mazur gör, arkam sana dönük, diye bir lahavle çekti. O halde, senin önünde, arkan da aynıdır, yani yırtılmıştır, dedim. (…) Mevlana’nın hiç müridi yoktu. Ancak oğulları hem evlat, hem de mürit idiler. Eğer başka bir zaman, dün gece söylediğim hikâyeyi söylemiş olsaydım, bize gücenirdin: ama şimdi gücenmenin ne yeri var? Bugün aydınlık içinde aydınlık var. Önce, âşık mıyım, diye soruyorsun, uzun boylu ısrar ediyordun. Ben onu öyle okşuyordum ki, sen ne güzel yaptın diyordun.” 14
“Âşık olacaksan bir güzel ara! Tam bir âşık değilsen o güzelden daha başka bir güzel bul! Örtü altına gizlenmiş ne güzeller vardır.” 18
“… Nihayet kıble tarafına namaz kılmasını emretti, çünkü her taraftan Kâbe yönüne doğru namaz kılmak gerekiyor. Bu yönelişin farz olduğuna bütün dünya ufaklarında söz birliği etmişlerdir. Müminler, Kâbe’nin çevresinde halka olup secde ederler. Kâbe’yi aradan kaldıracak olursan acaba bunlar hep birbirlerine mi secde ederler? Hâlbuki onlar kendi gönüllerine secde etmiş olurlar.” 20
“… Aynı sofi şakalarına başladık. Eğer başka birini bulursam elimden kurtulursun, yok, yok bulamazsam elimdesin, derdi. (…) Onu odasında görmeye geldiğim zaman karşımda başı kesik tavuk gibiydi.” 22
“… Sonra sordu: Sen balığı bilir misin? Kumarbaz, evet, dedi, bilirim. O halde balığın nişanını anlat. Deve gibi iki başlıdır, dedi. Ha, dedi, vezir; sen balığı bilmediğin gibi deveyi de bilmediğin anlaşıldı
“… Meyhanede böyle bir lahavle çekmek, Kâbe’de lahavlesiz kalmaktan daha hayırlıdır. Ama mescitteki lahavleyi ne bileyim.”
“sağırın biri değirmenden geliyordu, değirmene giden birine rastladı, kendi kendine, bu adam benden herhalde nereden geliyorsun diye soracak dedi. Selam vermeyi bile unuttu. Önce böyle yanlış düşününce başından sonuna kadar hep saçmaladı. Önce nereden geliyorsun dediklerini sandığı için değirmenden geliyorum, derim, diye düşündü. Ne kadar un yaptın derlerse bir buçuk kile derim. Hâlbuki gerçekten adam ona diyordu ki, karının ardı uğursuz mu? Beline kadar işaret ediyordu. Nihayet adam bu yolcunun sağır olduğunu görünce ilk sözü anlamadığını sezdi. Ondan sonra hatırına gelen her şeyi söyledi, ama eğer doğru cevap verseydi ilk önce söylediği söz boşa gitmezdi. Ama o sağırdı her şeyi anlayamazdı.” 39
“Söylediğim şeylerin hepsinde vazgeçtim pişman oldum
Çünkü sözde mana, mana da söz kalmadı
“…’önce yoldaş, sonra yol’, derler.” 71
“Vaizin önünde öğüt vermek, hanendenin karşısında şarkı söylemek olmaz.”
“İnsanın gıdası ekmektir. Zaman zaman çorba ile et de olur.” 98
“Eyyub Peygamber (Tanrının selat ve selamı ona olsun) bedeni kemiren kurtlara o cihetten sabrediyordu ki, o sayede devlete erişti. Derler ki, iki yüz bin kurt ve böcek onu ısırıyordu. Ben saymadığım için bunların sayılarını bilmem. Sanki saymışlarda ona göre söylüyorlar! Kurtlardan biri yere düştü mü onu alır, tekrar yarasının üzerine koyarmış. Güneş ışığında vücudunun bir tarafından bakılınca öteki tarafı görünürmüş.” 100 (…)
“Oğlum sen kuvvetle dağı kamçılıyorsun.” 102
Sofi evden dışarı çıkar, hırkasının yenine bir dilim ekmek yerleştirir. Yüzünü o ekmeğe çevirerek: Ey ekmek der eğer başka bir şey bulabilirsem ekimden kurtulursun, yoksa zaten elimdesin’” 118
“Çünkü kadıncağız erken bir seher vaktinde öyle bir ah çekti ki evin tavanını tutuşturacaktı.” 124
“Veys cevap vermek için ağzını açacağı sırada on yedi kişi yüz üstü düştüler. Baygın bir halde kendinden geçtiler.” 135
(Breh breh breh!..)
Adama dedim ki: Bir şart ile geliriz. Sen ne yiyorsan dervişlere de ondan vereceksin. Ayağıma kapandı. Çünkü o bunu rüyasında görmüş ve vaktini bekliyormuş. Dervişler için karpuz toplamıştı. Ona dedim ki: Sakın olmaya ki sen iyilerini yiyesin de dervişlere Allah için ondan daha fenasını veresin. Bir nara atarak yere yuvarlandı. Dervişleri üç gün konakladı, kuzular kesti, onun nasibi budur dedim. Azizleri üç gün geri bıraktım, ama sana da nasip erişti diyerek ayrıldım” 135
“Adam bana alçakgönüllülük gösterdi, yemekler getirtti. (…) Yemek yedikten sonra, bana bu şehirde bulundukça her gün gel karnını doyur dedi.” 136
“Nasıl ki bir gün o Mansur der ki: Eğer kuru bir ağaca bile yürü dese, onu yürütür. Bu sırada hemen bir tahta minber yerinden ayrılır, iki kere yere eğilir. Mansur, ey minber! Der ben sana söylemiyorum, sen yerinde dur!” 141
“Adamın biri, Kadıya şikayete gider. Davalı tarafın tanığı yoktur, ona sen yemin edeceksin, derler. Cevap verir: Vallahi de yemin etmem billahi de.” 156
“İblis der ki: Hırsızın kendisi mahalle içinde hırsız var diye bağırır, mahalle halkı de onunla birlikte hırsız var, hırsız var diye feryat eder.” 160
“Şu Müslümanlardan sıkıntı duymuştum, beni açlıktan öldürüyorlardı, onlar lük lük yutuyorlar kendi keyifleri için yiyorlardı.” 161
“Bir gece Hazreti Mustafa’yı (S.A.) rüyasında gördü (…) Hazreti Peygamber’i (S.A.) yüzünü öte tarafa çevirdi. Bunun üzerine feryada başladı. Ey Tanrı elçisi dedi, benden yüz çevirme! Hazreti Peygamber (S.A.) buyurdu ki bizi daha ne kadar inkar edeceksin? (…) yüzüstü düştü, ağladı, tövbe etti. Hazreti Muhammed (S.A.) kucağına bir avuç kuru üzüm ve fındık koydu. Bu halde uykudan uyandı.
Koşup geldiği zaman Şeyhin henüz oğlanla satranç oynamakta olduğunu gördü. Eteğinde kuru üzüm vardı. Tekrar inancı sarsıldı, hemen geri dönmek istedi. Şeyh bağırarak daha ne zamana kadar? dedi. Bari Tanrı Peygamberinden utan. Bu sefer koşarak Şeyhin ayağına kapandı, Şeyh tabakları getirin diye seslendi. Gördü ki o kuru üzümle fındık tabakların içinde yalnız bir avuç kuru üzümün yeri boş. Şeyh ona, o şu avuç üzümü şu tabağa koy ki Hazreti Mustafa (S.A.) onu bu tabaktan almıştı, dedi.”
Şu saatte bu topluluk Padişaha giderek (bizim için) o, mubahçıdır, her şeyi hoş gören adamdır, onun dini ve hali nasıldır bilinmez, derler. Bir hafta sıcağa gider, geceli gündüzlü orda kalır. Bir ayağını genç bir çocuğun, öteki ayağını Reis oğlunun yanına uzatır. Önlerinde ateş mangalı hep kebap pişirirler. Bir şeftali bir çocuktan, bir şeftalide ötekinden alır. Başka ne kaldı ki?” 173
Şemsi Tebrizi - Konuşmalar (Makalat II)
Çeviren: M. Nuri Gençosman
Hürriyet İslam Klasikleri, Ekim 1975. 206 S.
18 Şubat 2011 Cuma
Atayman’ın Canetti çevirisini okurken
Ayda 1000-1200 sayfa kitap okumakla kendi kendime kasılan ben, “Soylu Sınıfın Sonbaharı”nda “Temizlik İşçisi” bölümüne geldiğimde soluklanmak üzere ara verdim ve tütünümü tüttürürken düşünmeye daldım. (bunu çokça yapıyorum. Okuduğumun -olumlu ya da olumsuz- heyecanını yaşıyor bazen defterime veya bilgisayarıma aktarmak üzere böyle notlar alıyorum) Evet, ayda bin sayfanın altına düşmeyen okumamla kendi kendime bir övünme payı çıkarıp kasılmamdan utandım. Az önce okuduğum bölümde Canetti, üzerlerinden bombardıman uçakları geçerken Milburn’a Hölderlin öğretisi veriyordu. Ne diyorsun Denizer, dedim. Veysel Hoca, bu arada okumakla kalmıyor o kitabı Türkçeye (yani başka dil bilmeyen benim gibilere) çeviriyor. Üstelik glokomlu gözüyle, deyip yine kalem kâğıda sarıldım.
Böylece günah çıkarttıktan sonra rahatlamış olarak “Temizlik İşçisi”ni okumaya başlayacağım.
Galiba Batı’nın uygarlığı; sanatçılarının ‘itiraf’ etmeyi bilmeleridir…
Böylece günah çıkarttıktan sonra rahatlamış olarak “Temizlik İşçisi”ni okumaya başlayacağım.
Galiba Batı’nın uygarlığı; sanatçılarının ‘itiraf’ etmeyi bilmeleridir…
Susanna Tamaro'dan
“Yakınlardaki yapraklar birbiri ardına düşüyor, sen onların düşüşünü seyrediyorsun, rüzgar çıkacak korkusu içinde yaşıyorsun. Benim için rüzgar sendin, senin ergenliğinin o kavgacı canlılığıydı. Sen bunu hiç fark ettin mi bir tanem? İkimiz de aynı ağacın üstünde yaşadık, ama öyle değişik mevsimlerdeki!” 15
“Sana zaman yitirmenin hiç de kötü bir şey olmadığını hatırlattığım zaman müthiş irkiliyordun. En çok da, hayatın bir koşu değil hedefi vurmak olduğunu söylediğimde dehşete kapıldın: önemli olan zamandan tasarruf değil, bir hedef bulmaktır.” 21
“... çalının yanından geçerken ölüp kurumuş bir bülbül bulmuştum yerde. Korkusuzca elime aldım ve babama gösterdim, ‘Yere koy onu’, diye bağırdı babam, ‘Görmüyor musun uyuyor?’ Ölüm aşk gibi konuşulmaması gereken bir konuydu. Bana Argo’nun öldüğünü söyleseler bin kez daha iyi olmaz mıydı?” 36
“Bu sabah onunla benim, benimle anılarım arasına biraz taze hava girsin diye bahçede gezindim” 38
“Rastlantı: Bayan Marpurgo’nun kocası bana bir seferinde İbranicede bu sözcüğün karşılığının olmadığını söylemişti. Rastlantısal bir durumu belirtmek gerektiğinde Arapça karşılığını söylerlermiş. (...) Gülünç ama güven verici: Tanrının olduğu yerde rastlantıya yer yoktur, onu simgeleyen o basit sözcüğe de elbet...” 42
“içimde şu atasözü yankılandı: ‘Dil dişin ağrıyan yerine değer.” 47
“Ama karakter ve kişilik sanılanın tersine, yan yana yürümezler, hatta birbirlerin, görmezden gelirler.” 56
“... Kral Süleyman’ın yüzüğünü: dünyadaki bütün hayvanlarla konuşabilmeyi sağlayan o büyülü çevirmeni isterdim.” 62
“Yaşam cömertlik ister.” 69
“Eğer bir kez mutlu olduysa diyordum o zaman gene olabilir.” 81
“Senin öykün, annen, baban, dedelerin, hatta belki artık kimsenin anımsamadığın uzak bir amca bile senin yüzünde yansır. (...) yüz bizim öncelikli kişiliğimizdir. Yaşamda bir düzen kurmamıza izin veren ‘işte buradayım’ dedirten şeydir.” 85
“Günün birinde çocuk, aynada kendini incelerken içinde bir başkasının daha barındığını anlar ve bu başkası hakkında her şeyi bilmek ister.” 86
“Eğer yaşam bir yolsa yokuş yukarı giden bir yoldur.” 138
“Ölüler yokluklarıyla değil, daha çok -onlar ve bizler arasında- söylenemeyenler yüzünden acı verirler.” 141
“Çınarın altında oturduğunuzda kendiniz değil, çınar olun, ormanda orman, kırda kır, insanlar arasında insanlarla olun.” 144
“Ve sonra, önünde pek çok yol açılıp sen hangisini seçeceğini bilemediğin zaman, herhangi birine, öylece girme, otur ve bekle. Dünyaya geldiğin gün nasıl güvenli ve derin derin soluk aldıysan, öyle soluk al, hiçbir şeyin dikkatini dağıtmasına izin verme, bekle ve gene bekle. Dur, sessizce dur ve yüreğini dinle. Seninle konuştuğu zaman kalk ve yüreğinin götürdüğü yere git.” 157
Yüreğinin Götürdüğü Yere Git
Türkçesi Eren Cendey
Can Yayınları, Eylül 1995, 2. Basım, 157 S.
“Sana zaman yitirmenin hiç de kötü bir şey olmadığını hatırlattığım zaman müthiş irkiliyordun. En çok da, hayatın bir koşu değil hedefi vurmak olduğunu söylediğimde dehşete kapıldın: önemli olan zamandan tasarruf değil, bir hedef bulmaktır.” 21
“... çalının yanından geçerken ölüp kurumuş bir bülbül bulmuştum yerde. Korkusuzca elime aldım ve babama gösterdim, ‘Yere koy onu’, diye bağırdı babam, ‘Görmüyor musun uyuyor?’ Ölüm aşk gibi konuşulmaması gereken bir konuydu. Bana Argo’nun öldüğünü söyleseler bin kez daha iyi olmaz mıydı?” 36
“Bu sabah onunla benim, benimle anılarım arasına biraz taze hava girsin diye bahçede gezindim” 38
“Rastlantı: Bayan Marpurgo’nun kocası bana bir seferinde İbranicede bu sözcüğün karşılığının olmadığını söylemişti. Rastlantısal bir durumu belirtmek gerektiğinde Arapça karşılığını söylerlermiş. (...) Gülünç ama güven verici: Tanrının olduğu yerde rastlantıya yer yoktur, onu simgeleyen o basit sözcüğe de elbet...” 42
“içimde şu atasözü yankılandı: ‘Dil dişin ağrıyan yerine değer.” 47
“Ama karakter ve kişilik sanılanın tersine, yan yana yürümezler, hatta birbirlerin, görmezden gelirler.” 56
“... Kral Süleyman’ın yüzüğünü: dünyadaki bütün hayvanlarla konuşabilmeyi sağlayan o büyülü çevirmeni isterdim.” 62
“Yaşam cömertlik ister.” 69
“Eğer bir kez mutlu olduysa diyordum o zaman gene olabilir.” 81
“Senin öykün, annen, baban, dedelerin, hatta belki artık kimsenin anımsamadığın uzak bir amca bile senin yüzünde yansır. (...) yüz bizim öncelikli kişiliğimizdir. Yaşamda bir düzen kurmamıza izin veren ‘işte buradayım’ dedirten şeydir.” 85
“Günün birinde çocuk, aynada kendini incelerken içinde bir başkasının daha barındığını anlar ve bu başkası hakkında her şeyi bilmek ister.” 86
“Eğer yaşam bir yolsa yokuş yukarı giden bir yoldur.” 138
“Ölüler yokluklarıyla değil, daha çok -onlar ve bizler arasında- söylenemeyenler yüzünden acı verirler.” 141
“Çınarın altında oturduğunuzda kendiniz değil, çınar olun, ormanda orman, kırda kır, insanlar arasında insanlarla olun.” 144
“Ve sonra, önünde pek çok yol açılıp sen hangisini seçeceğini bilemediğin zaman, herhangi birine, öylece girme, otur ve bekle. Dünyaya geldiğin gün nasıl güvenli ve derin derin soluk aldıysan, öyle soluk al, hiçbir şeyin dikkatini dağıtmasına izin verme, bekle ve gene bekle. Dur, sessizce dur ve yüreğini dinle. Seninle konuştuğu zaman kalk ve yüreğinin götürdüğü yere git.” 157
Yüreğinin Götürdüğü Yere Git
Türkçesi Eren Cendey
Can Yayınları, Eylül 1995, 2. Basım, 157 S.
Zühtü Bayar'ın "Aydınlık"taki değerlendirmesi
KÜLTÜR / SANAT
EDEBİYATIMIZDA "YENİ" BİR ÜSLUP USTASI: EKMEL DENİZER
'Yazarlık durumu'nun engebeli yolu
Ekmel Denizer, aslında bizim spordan tarihe, söyleşiden anıya, daldan dala atlayan ve sonunda "Yıl: 2046 Uzay Anı¬ları" adlı bir bilimge romanı ya¬yınlayan gazeteci Aydın Boysan gi¬bi edebiyata geç gelen yazarlar¬dan.
Ama yeni başlayanlardan de-gil!
1963'te, daha yirminci baharı¬nı yaşarken ilk şiiri Varlık dergi¬sinde yayınladığı zamanki hali, dünmüş gibi aklımda. Hiç de heye¬canlı değildi. Alçakgönüllülüğün son sınırlarında dolaşan yalnız bir kâşif gibi sakin bir telaş içindeydi. Ama yüzündeki doygun gülümse¬meyi unutmama olanak yok. Bana gelince... On dokuz-yirmi yaşların¬da, yazı yazmaya hevesli, çiçeği burnunda bir genç, birkaç yazı ve
^lenizer, (sol başta) 23 Aralık 1998'de
Yeniköy'deki bir sohbette sırasında ilhan Selçuk ve Emre Kongar'la birlikte.
Denizer, her soylu edebiyatçı gibi, yazılarında insan gerçeğini ve insana dair olanı ele alır. Şiirlerinde simgeci olan Denizer, öykülerinde izlenimcidir ve onun öykülerinin üstünü, konu itibariyle Poe'dan, Pound'a; Çelebi'den Sait Faik'e kadar uzanan geniş bir yelpaze örter.
ZÜHTÜ BAYAR
şiir yayınlamış bulunuyorsa, hele aylık bir sanat dergisinde düzelt-menlik ve muhabirlik yapıyorsa; bu gencin kafasında kavak yelleri esmiyorsa da özgüveni gelişmiş de¬mektir. Bu durum, içimde, ona karşı bir üstünlük duygusunun ge¬lişmesine neden olmuştu. Ama şöyle düşünmüştüm: Ekmel yaz¬mayı ve yayınlamayı sürdürecek ve kuşağımın, adını sanını duyur¬muş bir yazarı, edebiyatçısı ola¬caktı.
Ama öyle olmadı.
EDEBİYATÇILIĞIN ÇİLELİ YOLU
Yaşam koşullarının kimi, nere¬ye getireceğini; tarihin gelişim ya¬salarından habersiz ve masum "irade-i cüzziye"mizin bu koşulla¬rı değiştirmek bahsinde ne ölçüde etkili olabileceğini bir-iki uzak gö¬rüşlü ve yetenekli "fütüro-ta-rirTçinin dışında kim bilebilir?
Ekmel Denizer de, doğru hesa-
bını yalnız zamanın tutabildiği kendi kişisel ve özel tarihini, içinde yer aldığı sosyal denizle birlikte yaşadı. Yaşam koşulları onu bası¬mevi yöneticiliğinden memuriyete; yerel gazetecilikten ticarete kadar, (hep sanatçıların ve yazarların mü¬davimi olduğu, içi antik kitap ve objelerle dolu bir sanatçılar kahve¬si işletmeyi hayal etmiş ve bu yol¬da da azıcık dünyalığı kediye yük¬lemiştir) itekleyip durdu. Gençlik hayalleri, tarihin realiteleri karşı¬sında unufak olup, tozu dumanı havaya savruldu. Bir edebiyatçının büyük çileler çekmesi gerektiğini; yalnızlığı ve yoksulluğu tatması, ihaneti ve ikiyüzlülüğü tanıması, dostluğu kimi zaman aşka tercih etmeyi bilmesi gerektiğinin farkın¬da değildi. Bu yüzden, bütün bu saydığım "yaşam felaketleriyle" yüz yüze gelmeyi ve "non-confor-mist" bir tavırla topluma, geleneğe kafa tutmayı geç öğrendi.
Ne yapalım; tarihin akışı bazen zamanı bile utandıracak bir kap¬lumbağa hızı derekesine düşebilir. Aslolan; zahidin, ibadethaneye geç gelmesi değil, sonunda gelebilmiş olmasıdır. Hem, uzun ve dolam¬baçlı yollardan gelenler, sırtların-daki yükün zenginliği bakımın¬dan, kestirmecilerden evladırlar.
Ekmel Denizer, Jean Paul Sart-re'ın ifadesiyle "yazarlık durumu¬nu" kazanmayı dolaylı bir yoldan elde etmeyi seçti, işte bu yüzden, 70'li yıllarda adını çoktan Türkiye edebiyatında duyurması gereken selim üsluplu yazarımız, ancak 2000'li yıllara yaklaşılırken, ya¬yıncı ve eleştirmenlerimizin tembel ilgisini çekebildi.
BÖLGECI BÎR YAZAR, AMA KÜLTÜREL ANLAMDA
Ekmel Denizer, bugüne kadar dört kitap yayınladı. Bunlardan üçü, "iki Nokta Üstüste" (köşe ya¬zıları, 1997), "Şiir Şiir Şiir" (1998), "Arkadaş Değil miyiz?" (köşe yazıları, 1998) Yeşil Marma¬ra Yayınları tarafından basılmış.
EDEBİYATIMIZDA "YENİ" BİR ÜSLUP USTASI: EKMEL DENİZER
'Yazarlık durumu'nun engebeli yolu
Ekmel Denizer, aslında bizim spordan tarihe, söyleşiden anıya, daldan dala atlayan ve sonunda "Yıl: 2046 Uzay Anı¬ları" adlı bir bilimge romanı ya¬yınlayan gazeteci Aydın Boysan gi¬bi edebiyata geç gelen yazarlar¬dan.
Ama yeni başlayanlardan de-gil!
1963'te, daha yirminci baharı¬nı yaşarken ilk şiiri Varlık dergi¬sinde yayınladığı zamanki hali, dünmüş gibi aklımda. Hiç de heye¬canlı değildi. Alçakgönüllülüğün son sınırlarında dolaşan yalnız bir kâşif gibi sakin bir telaş içindeydi. Ama yüzündeki doygun gülümse¬meyi unutmama olanak yok. Bana gelince... On dokuz-yirmi yaşların¬da, yazı yazmaya hevesli, çiçeği burnunda bir genç, birkaç yazı ve
^lenizer, (sol başta) 23 Aralık 1998'de
Yeniköy'deki bir sohbette sırasında ilhan Selçuk ve Emre Kongar'la birlikte.
Denizer, her soylu edebiyatçı gibi, yazılarında insan gerçeğini ve insana dair olanı ele alır. Şiirlerinde simgeci olan Denizer, öykülerinde izlenimcidir ve onun öykülerinin üstünü, konu itibariyle Poe'dan, Pound'a; Çelebi'den Sait Faik'e kadar uzanan geniş bir yelpaze örter.
ZÜHTÜ BAYAR
şiir yayınlamış bulunuyorsa, hele aylık bir sanat dergisinde düzelt-menlik ve muhabirlik yapıyorsa; bu gencin kafasında kavak yelleri esmiyorsa da özgüveni gelişmiş de¬mektir. Bu durum, içimde, ona karşı bir üstünlük duygusunun ge¬lişmesine neden olmuştu. Ama şöyle düşünmüştüm: Ekmel yaz¬mayı ve yayınlamayı sürdürecek ve kuşağımın, adını sanını duyur¬muş bir yazarı, edebiyatçısı ola¬caktı.
Ama öyle olmadı.
EDEBİYATÇILIĞIN ÇİLELİ YOLU
Yaşam koşullarının kimi, nere¬ye getireceğini; tarihin gelişim ya¬salarından habersiz ve masum "irade-i cüzziye"mizin bu koşulla¬rı değiştirmek bahsinde ne ölçüde etkili olabileceğini bir-iki uzak gö¬rüşlü ve yetenekli "fütüro-ta-rirTçinin dışında kim bilebilir?
Ekmel Denizer de, doğru hesa-
bını yalnız zamanın tutabildiği kendi kişisel ve özel tarihini, içinde yer aldığı sosyal denizle birlikte yaşadı. Yaşam koşulları onu bası¬mevi yöneticiliğinden memuriyete; yerel gazetecilikten ticarete kadar, (hep sanatçıların ve yazarların mü¬davimi olduğu, içi antik kitap ve objelerle dolu bir sanatçılar kahve¬si işletmeyi hayal etmiş ve bu yol¬da da azıcık dünyalığı kediye yük¬lemiştir) itekleyip durdu. Gençlik hayalleri, tarihin realiteleri karşı¬sında unufak olup, tozu dumanı havaya savruldu. Bir edebiyatçının büyük çileler çekmesi gerektiğini; yalnızlığı ve yoksulluğu tatması, ihaneti ve ikiyüzlülüğü tanıması, dostluğu kimi zaman aşka tercih etmeyi bilmesi gerektiğinin farkın¬da değildi. Bu yüzden, bütün bu saydığım "yaşam felaketleriyle" yüz yüze gelmeyi ve "non-confor-mist" bir tavırla topluma, geleneğe kafa tutmayı geç öğrendi.
Ne yapalım; tarihin akışı bazen zamanı bile utandıracak bir kap¬lumbağa hızı derekesine düşebilir. Aslolan; zahidin, ibadethaneye geç gelmesi değil, sonunda gelebilmiş olmasıdır. Hem, uzun ve dolam¬baçlı yollardan gelenler, sırtların-daki yükün zenginliği bakımın¬dan, kestirmecilerden evladırlar.
Ekmel Denizer, Jean Paul Sart-re'ın ifadesiyle "yazarlık durumu¬nu" kazanmayı dolaylı bir yoldan elde etmeyi seçti, işte bu yüzden, 70'li yıllarda adını çoktan Türkiye edebiyatında duyurması gereken selim üsluplu yazarımız, ancak 2000'li yıllara yaklaşılırken, ya¬yıncı ve eleştirmenlerimizin tembel ilgisini çekebildi.
BÖLGECI BÎR YAZAR, AMA KÜLTÜREL ANLAMDA
Ekmel Denizer, bugüne kadar dört kitap yayınladı. Bunlardan üçü, "iki Nokta Üstüste" (köşe ya¬zıları, 1997), "Şiir Şiir Şiir" (1998), "Arkadaş Değil miyiz?" (köşe yazıları, 1998) Yeşil Marma¬ra Yayınları tarafından basılmış.
prömi*
Güneşli ılık bir gündü. İçkimi içeceğim bir yerde kendime güzel bir yemek ısmarlayıp gelip geçeni seyredeceğim bir gün olsun dedim ve bakına bakına caddeden bir aşağı bir yukarı gidip gelirken “Little Ceasare”, “Pizza Hut”, “Mc Donald”,”Wiener Wald” ve ristorante bilmemne (ve bunun gibi) alabildiğine uzayıp giden tabelaların arasında Mütareke İstanbul’undaymışım gibi bir duyguya kapılmış gidiyorum ve bir yandan da “aralarına ABD’yi de almışlar… tümüyle Avrupa bir arada” diye söyleniyorum.
Tadımın kaçmasını önlemek için tabelasına bakmaksızın bir kapıdan içeri atıyorum kendimi. İlk kez geldiğim loş ama hoş bir yer burası. Işık, türlü renkteki küçük camlardan girmiyor da sızıyor, ortamı çiçek dürbününe çeviriyor sanki. Bir yerlerden, kulağıma Lili Marlen ezgisi çalınıyor. İç mimarı kimse bir aferin kapıyor benden. Ayni zamanda patron olduğu belli olan yanakları al al şişman garsona gülerek çok aç olduğumu söylüyorum. O da gülerek ne emredersiniz diyor. Özgün neyiniz var, diye soruyorum. Spesiyalimiz demek istiyorsunuz değil mi, diyor. Başımla evetliyorum. Getirdiği yemeği sindire sindire yerken içkimi ağır ağır yudumluyorum. Tam karşımda kasa ve kasanın üzerinde siyah beyaz bir fotoğraf var. Garsonun babası olmalı, benziyor. Üzerinde gotik harflerle “Gasthaus Promi” yazan mönüyü açıyorum, sol tarafta yiyecekler, sağda içecekler yazıyor hepsinin başında “promi” sözcüğü olan alt alta bir yığın Almanca yiyecek içecek adı. Fotoğraftaki adam beni izliyormuş gibi bakıyor. Hesabı ödeyip çıkıyorum. Üzerime bir tedirginlik çöküyor. Birkaç adım sonra arkama dönüp bakıyorum. “Prömi Gasthaus” yazıyor tentesinde. Fotoğraftaki adamın bakışı da promi sözcüğü de bir an çıkmıyor aklımdan. Sonunda tüylerim ürpererek onun Göebbels’e benzediğini duyumsuyorum. Marguerite Duras’nın hiç unutmadığım:“yarınki faşizmlerin kuluçkaya yatmış tavukları” sözleri kafama üşüşen çağrışımların en önüne geçiyor. Ben Avrupa Birliği’ni; “Almanya’nın; 2. Savaş’ta İtalya ile yapamadığını bu kez tüm Avrupa’yı ortak eden bir girişimidir” diye, hep bu tümceyle tanımlarım.
21.Yüzyılın onda biri tükendi ama ne bir Sartre, ne bir Russell, ne de bir Einstein var. Bu denli üzülmem yersiz “Güneş de Doğar” diye avutmaya kalkıyorum kendimi ama, anılarında karşıt görüşlü biri için:“Boyunu üst tarafından birkaç karış kısaltalım da anlasın” deyişi aklıma gelince iki elimle birden ensemi avuçluyorum. Pis bir gestapo sırıtışıyla, siz 20. yüzyılı mumla ararsınız, diyormuş gibi algılıyorum. Ürperiyorum. Düşündükçe, düşüncelerimle ürperiyorum…
Ne güneşi ne ılıklığı kalıyor günün, bağırsaklarıma dek bozuluyorum. Promi’ye yoruyor, Promi’li şeyler yemesinler diye dostlarımı uyarmalıyım diyorum.
*Prömi; Nazi Propaganda Bakanlığı’nın kısacası.
Tadımın kaçmasını önlemek için tabelasına bakmaksızın bir kapıdan içeri atıyorum kendimi. İlk kez geldiğim loş ama hoş bir yer burası. Işık, türlü renkteki küçük camlardan girmiyor da sızıyor, ortamı çiçek dürbününe çeviriyor sanki. Bir yerlerden, kulağıma Lili Marlen ezgisi çalınıyor. İç mimarı kimse bir aferin kapıyor benden. Ayni zamanda patron olduğu belli olan yanakları al al şişman garsona gülerek çok aç olduğumu söylüyorum. O da gülerek ne emredersiniz diyor. Özgün neyiniz var, diye soruyorum. Spesiyalimiz demek istiyorsunuz değil mi, diyor. Başımla evetliyorum. Getirdiği yemeği sindire sindire yerken içkimi ağır ağır yudumluyorum. Tam karşımda kasa ve kasanın üzerinde siyah beyaz bir fotoğraf var. Garsonun babası olmalı, benziyor. Üzerinde gotik harflerle “Gasthaus Promi” yazan mönüyü açıyorum, sol tarafta yiyecekler, sağda içecekler yazıyor hepsinin başında “promi” sözcüğü olan alt alta bir yığın Almanca yiyecek içecek adı. Fotoğraftaki adam beni izliyormuş gibi bakıyor. Hesabı ödeyip çıkıyorum. Üzerime bir tedirginlik çöküyor. Birkaç adım sonra arkama dönüp bakıyorum. “Prömi Gasthaus” yazıyor tentesinde. Fotoğraftaki adamın bakışı da promi sözcüğü de bir an çıkmıyor aklımdan. Sonunda tüylerim ürpererek onun Göebbels’e benzediğini duyumsuyorum. Marguerite Duras’nın hiç unutmadığım:“yarınki faşizmlerin kuluçkaya yatmış tavukları” sözleri kafama üşüşen çağrışımların en önüne geçiyor. Ben Avrupa Birliği’ni; “Almanya’nın; 2. Savaş’ta İtalya ile yapamadığını bu kez tüm Avrupa’yı ortak eden bir girişimidir” diye, hep bu tümceyle tanımlarım.
21.Yüzyılın onda biri tükendi ama ne bir Sartre, ne bir Russell, ne de bir Einstein var. Bu denli üzülmem yersiz “Güneş de Doğar” diye avutmaya kalkıyorum kendimi ama, anılarında karşıt görüşlü biri için:“Boyunu üst tarafından birkaç karış kısaltalım da anlasın” deyişi aklıma gelince iki elimle birden ensemi avuçluyorum. Pis bir gestapo sırıtışıyla, siz 20. yüzyılı mumla ararsınız, diyormuş gibi algılıyorum. Ürperiyorum. Düşündükçe, düşüncelerimle ürperiyorum…
Ne güneşi ne ılıklığı kalıyor günün, bağırsaklarıma dek bozuluyorum. Promi’ye yoruyor, Promi’li şeyler yemesinler diye dostlarımı uyarmalıyım diyorum.
*Prömi; Nazi Propaganda Bakanlığı’nın kısacası.
Robert Pignet'nin Mösyö Songe'undan alıntılar
Yeni Roman'ın öncülerinden R. Pignet'nin önemli yapıtı "Mösyö Songe"undan bir kaç ilginç tümce:
“Bir çıkmazdan kurtulmak için bir başkasına girmek gerekir.” 19
“Şiiri düşünüyor ve sahtesi de var, gerçeği de, diyor kendi kendine. Sahtesi şiirsel görünebilir, gerçeği için zorunlu değildir bu. Ama neden bilmiyor.” 45
“Umut vaat eden konular her zaman en az iyi olanlardır, diye ekliyor. Hiçbir şey vaat etmeyenlerle yetinildiğinde, bazen bir şeyler elde edilir.” 49
“Görüyorsun işte, şu an için şu kağıt üzerinde kalemimden başka bir şeyim yok,” 50
“… sessizlik korkuma şekil vermek söz konusu…” 55
“Cümlesi ona anlaşılmaz görünüyor ama kendisinde derinlik yanılsaması yaratması için koruyor onu. Moralistlerden okuduklarını hatırlıyor çünkü. Onları ne kadar az anlarsa o kadar düşünce yüklü bulurdu.
Söz konusu moralistler, aforizmalarını uydururken onlara o kadar çok şıklık karıyorlardı ki, anlaşılmakta ne kadar zorlanacaklarını öngöremiyorlardı. Ama derinlik yanılsamasından da mahrum kalmıyorlardı.” 58
“Kısacası bunun, gerçeği hedeflediği ölçüde sahteleşen bir tür olduğunu unutmamak gerekir. Çünkü yazmak, ister itemez yalanda karar kılmaktır ve edebiyat adı verilen ve gerçekten başka her şeyi amaçlayan bu gerçek türü iş edinmek için kesin kararlı olmak gerekir.” 69
“İnsan bir türde, onu sevmediği ölçüde mükemmelleşebilir ancak.” 71
“Özdeyişler söyleyen kişiler, treni kaçırmış gezgin satıcılara benzerler.” 72
YKY, Mayıs 2002, 103 s.
28.01.2003
“Bir çıkmazdan kurtulmak için bir başkasına girmek gerekir.” 19
“Şiiri düşünüyor ve sahtesi de var, gerçeği de, diyor kendi kendine. Sahtesi şiirsel görünebilir, gerçeği için zorunlu değildir bu. Ama neden bilmiyor.” 45
“Umut vaat eden konular her zaman en az iyi olanlardır, diye ekliyor. Hiçbir şey vaat etmeyenlerle yetinildiğinde, bazen bir şeyler elde edilir.” 49
“Görüyorsun işte, şu an için şu kağıt üzerinde kalemimden başka bir şeyim yok,” 50
“… sessizlik korkuma şekil vermek söz konusu…” 55
“Cümlesi ona anlaşılmaz görünüyor ama kendisinde derinlik yanılsaması yaratması için koruyor onu. Moralistlerden okuduklarını hatırlıyor çünkü. Onları ne kadar az anlarsa o kadar düşünce yüklü bulurdu.
Söz konusu moralistler, aforizmalarını uydururken onlara o kadar çok şıklık karıyorlardı ki, anlaşılmakta ne kadar zorlanacaklarını öngöremiyorlardı. Ama derinlik yanılsamasından da mahrum kalmıyorlardı.” 58
“Kısacası bunun, gerçeği hedeflediği ölçüde sahteleşen bir tür olduğunu unutmamak gerekir. Çünkü yazmak, ister itemez yalanda karar kılmaktır ve edebiyat adı verilen ve gerçekten başka her şeyi amaçlayan bu gerçek türü iş edinmek için kesin kararlı olmak gerekir.” 69
“İnsan bir türde, onu sevmediği ölçüde mükemmelleşebilir ancak.” 71
“Özdeyişler söyleyen kişiler, treni kaçırmış gezgin satıcılara benzerler.” 72
YKY, Mayıs 2002, 103 s.
28.01.2003
Ak Partideki yurtsever, dindar milletvekillerime...
Adam kör.
Üç adım attıktan sonra önündeki kuyuya düşecek.
Sa’di Şirazi’nin:
“Veger bînem ki nabina ve çahest,
Eğer hâmuş bineşinem günahest”
“Körü ve kuyuyu görür de susarsan günaha girersin” anlamındaki dizelerini hatırlatırım.
(Farsça’daki yanlışlarım için özür diler, düzeltebilecek olanların doğru söylenişini bana geri yollamalarına sevinirim.
Üç adım attıktan sonra önündeki kuyuya düşecek.
Sa’di Şirazi’nin:
“Veger bînem ki nabina ve çahest,
Eğer hâmuş bineşinem günahest”
“Körü ve kuyuyu görür de susarsan günaha girersin” anlamındaki dizelerini hatırlatırım.
(Farsça’daki yanlışlarım için özür diler, düzeltebilecek olanların doğru söylenişini bana geri yollamalarına sevinirim.
17 Şubat 2011 Perşembe
Franz Kafka’dan aforizmalar
5. “Belirli bir noktadan sonra geri dönüş yoktur. Bu noktaya erişmek de gerekir.” s.13
16. “Kafesin biri, bir kuş aramaya çıktı.” s.18
23. “Gerçek düşmandan sınırsız bir cesaret akar içinize.” s. 21
24. “Bastığın yerin iki ayağının kapladığından daha büyük olamayacağını anlamak ne büyük mutluluktur.” s.22
28. “Kötüye bir kere kapılarını açmaya gör, kendisine inanılmasını beklemez artık.” s.24
40. “Kıyamet Günü’nü böyle adlandırmamızın nedeni ancak bizim zaman kavramımızdır; aslında o, bir tür sıkıyönetim mahkemesidir.” s. 30
48. “İlerlemeye inanmak henüz bir ilerleme olduğuna inanmak anlamına gelmez. Yoksa bu, inanmak için yeterli olmazdı.
Franz Kafka “Aforizmalar
Türkçesi: Osman Çakmakçı
Bordo-Siyah Yayınları, 2004, 100 S.
16. “Kafesin biri, bir kuş aramaya çıktı.” s.18
23. “Gerçek düşmandan sınırsız bir cesaret akar içinize.” s. 21
24. “Bastığın yerin iki ayağının kapladığından daha büyük olamayacağını anlamak ne büyük mutluluktur.” s.22
28. “Kötüye bir kere kapılarını açmaya gör, kendisine inanılmasını beklemez artık.” s.24
40. “Kıyamet Günü’nü böyle adlandırmamızın nedeni ancak bizim zaman kavramımızdır; aslında o, bir tür sıkıyönetim mahkemesidir.” s. 30
48. “İlerlemeye inanmak henüz bir ilerleme olduğuna inanmak anlamına gelmez. Yoksa bu, inanmak için yeterli olmazdı.
Franz Kafka “Aforizmalar
Türkçesi: Osman Çakmakçı
Bordo-Siyah Yayınları, 2004, 100 S.
16 Şubat 2011 Çarşamba
Gabriel Garcia Marquez
“… Kırk iki yaşındayken bir gün sırtımda soluk almamı zorlaştıran bir ağrıyla doktora gitmiştim. Adam bunu hiç önemsemedi: ‘Sizin yaşınızda bu ağrı doğaldır’ dedi. ‘öyleyse’, dedim, ‘doğal olmayan benim yaşım.” 14
“… Çiçero bunu yazılarında bir çırpıda anlatıvermiştir: ‘Hazinesini nereye gizlediğini unutan ihtiyar hiç yoktur’ diye.” 15
“Dışarı çıkmadan önce lavabonun aynasında kendime baktım. Karşıdan bana bakan at, ölü değil cansızdı, papazlar gibi kat kat gıdısı vardı, gözkapakları şişmiş, bir zamanlar müzisyen yelesine benzeyen saçları seyrelmişti. ‘Bok’ dedim ona, ‘beni sevmiyorsan ben ne yapabilirim ki?” 30
“Ancak o zaman gördüm lavabonun aynasına dudak boyasıyla yazılı olanları: Kaplan karnını doyurmaya uzağa gitmez.” 58
“… Şoför beni uyardı: ‘Dikkatli olun, beyefendi, o evde adam öldürürler’ ‘Aşk uğrunaysa ziyanı yol’ diye karşılık verdim.” 63
“Biliyorsun, Delgadina, şöhret çok şişman bir kadındır, hiçbirimizle yatmaz, ama uyandığımızda hep yatağın karşısından bize bakmaktadır.” 68
“Seks, insanın aşkı bulamadığında elinde kalan bir tesellidir.” 69
“… her zaman söylemişimdir kıskançlık gerçeklerden daha fazlasını bilir diye.” 91
Benim Hüzünlü Orospularım
İspanyolca’dan çeviren: İnci Kut
Can Yayınları, 2005 (5000 baskı) 109 s.
“… Çiçero bunu yazılarında bir çırpıda anlatıvermiştir: ‘Hazinesini nereye gizlediğini unutan ihtiyar hiç yoktur’ diye.” 15
“Dışarı çıkmadan önce lavabonun aynasında kendime baktım. Karşıdan bana bakan at, ölü değil cansızdı, papazlar gibi kat kat gıdısı vardı, gözkapakları şişmiş, bir zamanlar müzisyen yelesine benzeyen saçları seyrelmişti. ‘Bok’ dedim ona, ‘beni sevmiyorsan ben ne yapabilirim ki?” 30
“Ancak o zaman gördüm lavabonun aynasına dudak boyasıyla yazılı olanları: Kaplan karnını doyurmaya uzağa gitmez.” 58
“… Şoför beni uyardı: ‘Dikkatli olun, beyefendi, o evde adam öldürürler’ ‘Aşk uğrunaysa ziyanı yol’ diye karşılık verdim.” 63
“Biliyorsun, Delgadina, şöhret çok şişman bir kadındır, hiçbirimizle yatmaz, ama uyandığımızda hep yatağın karşısından bize bakmaktadır.” 68
“Seks, insanın aşkı bulamadığında elinde kalan bir tesellidir.” 69
“… her zaman söylemişimdir kıskançlık gerçeklerden daha fazlasını bilir diye.” 91
Benim Hüzünlü Orospularım
İspanyolca’dan çeviren: İnci Kut
Can Yayınları, 2005 (5000 baskı) 109 s.
15 Şubat 2011 Salı
Yoruma gerek yok...YA
Epostama gelen bir yazıyı sizlerle paylaşmak istedim. Yazarı belli değil ama yazı önemli bilgiler içeriyor...
E.D.
"Recep Tayyip' in Çorum mitingindeki önemli bir detay !
Başbakanın Çorum mitingini dinleyen oldu mu bilmiyorum. Haberlerde
özetini izledim, kanım dondu.
Recep Bey diyor ki ; ''Millet olarak Çorum'la, Çorum'un yiğitliğiyle,
mertliğiyle, gözü pekliğiyle her zaman gurur duyduk, nasıl ki Çorum bu
topraklardan yetişmiş Akşemsettin hazretleriyle, Ebusuud Efendi'yle,
Koyunbaba'yla, İskilipli Atıf Hoca'yla gurur duyuyorsa, bizler de
Çorum'la gurur duyuyoruz. Biz sizlerle gurur duyuyoruz.''
Ve bu sözler hiç kimse tarafından gündeme getirilmedi, eleştiri konusu
yapılmadı. Peki kim bu Ebu Suud efendi, kim bu İskilipli Atıf hoca ?
Çorumlular neden bu hemşerileri ile gurur duysunlar ki ? Çorum başka
adam mı çıkaramamış yüzyıllardır?
Ebu Suud efendi'yi kısaca tanıtayım. Yavuz Sultan Selim'in Şeyhül
İslam'ı. Alevilerin, canları, malları, namusları size helaldir d! iye
fetva veren şerefsiz.
İster okla, ister mızrakla, ister bıçakla olsun Alevilerin kestiği
mırdardır, yenilmez diyen yobaz. Bu şerefsize sorarlar, elimize
geçirdiğimiz alevi kadınlarını ne yapalım diye ? Verdiği cevap,
''BELİNİZE KUVVET ''
Not : bende bi sey ekleyeyim bu adam hakkında; Anadolu da " Müzik
Şeytan işidir " diye fetva verip "kopuz " çalmayı yasaklayan şahıstır
kendisi ...
İşte bu şerefsizle Çorumlular gurur duymalıymış Recep Bey'e göre..
Peki ; İskilipli Atıf Hoca kimdir ? İstiklal savaşında Mustafa Kemal
isyankardır, katli vaciptir, Yunan askerleri, padişahımız efendimizin
daveti üzerine gelmişlerdir, onlara saygılı olalım diye yazılar yazan
bir şerefsizdir. Türk askerlerine yazdığı mesajlarla, Türk askerinin
cepheden çekilmelerini istemiş, padişahımın emirlerine karşı gelmeyin,
Mustafa Kemal'e karşı gelin mealindeki yazıları Yunan uçakları
tarafından cephedeki mevzilere atılmış, askerin dağılması
amaçlanmıştır. Zaferden sonra istiklal mahkemelerinde yargılanmış ve
asılmıştır. Ve Recep Bey Çorumluların bu şerefsizle gurur duymaları
gerektiğini haykırmaktadır. Kanım dondu...Nutkum tutuldu....
Ve hiç kimsenin gıkı çıkmadı bu konuda.
Erzurumlunun dediği gibi ÖRT Kİ ÖLİM"
E.D.
"Recep Tayyip' in Çorum mitingindeki önemli bir detay !
Başbakanın Çorum mitingini dinleyen oldu mu bilmiyorum. Haberlerde
özetini izledim, kanım dondu.
Recep Bey diyor ki ; ''Millet olarak Çorum'la, Çorum'un yiğitliğiyle,
mertliğiyle, gözü pekliğiyle her zaman gurur duyduk, nasıl ki Çorum bu
topraklardan yetişmiş Akşemsettin hazretleriyle, Ebusuud Efendi'yle,
Koyunbaba'yla, İskilipli Atıf Hoca'yla gurur duyuyorsa, bizler de
Çorum'la gurur duyuyoruz. Biz sizlerle gurur duyuyoruz.''
Ve bu sözler hiç kimse tarafından gündeme getirilmedi, eleştiri konusu
yapılmadı. Peki kim bu Ebu Suud efendi, kim bu İskilipli Atıf hoca ?
Çorumlular neden bu hemşerileri ile gurur duysunlar ki ? Çorum başka
adam mı çıkaramamış yüzyıllardır?
Ebu Suud efendi'yi kısaca tanıtayım. Yavuz Sultan Selim'in Şeyhül
İslam'ı. Alevilerin, canları, malları, namusları size helaldir d! iye
fetva veren şerefsiz.
İster okla, ister mızrakla, ister bıçakla olsun Alevilerin kestiği
mırdardır, yenilmez diyen yobaz. Bu şerefsize sorarlar, elimize
geçirdiğimiz alevi kadınlarını ne yapalım diye ? Verdiği cevap,
''BELİNİZE KUVVET ''
Not : bende bi sey ekleyeyim bu adam hakkında; Anadolu da " Müzik
Şeytan işidir " diye fetva verip "kopuz " çalmayı yasaklayan şahıstır
kendisi ...
İşte bu şerefsizle Çorumlular gurur duymalıymış Recep Bey'e göre..
Peki ; İskilipli Atıf Hoca kimdir ? İstiklal savaşında Mustafa Kemal
isyankardır, katli vaciptir, Yunan askerleri, padişahımız efendimizin
daveti üzerine gelmişlerdir, onlara saygılı olalım diye yazılar yazan
bir şerefsizdir. Türk askerlerine yazdığı mesajlarla, Türk askerinin
cepheden çekilmelerini istemiş, padişahımın emirlerine karşı gelmeyin,
Mustafa Kemal'e karşı gelin mealindeki yazıları Yunan uçakları
tarafından cephedeki mevzilere atılmış, askerin dağılması
amaçlanmıştır. Zaferden sonra istiklal mahkemelerinde yargılanmış ve
asılmıştır. Ve Recep Bey Çorumluların bu şerefsizle gurur duymaları
gerektiğini haykırmaktadır. Kanım dondu...Nutkum tutuldu....
Ve hiç kimsenin gıkı çıkmadı bu konuda.
Erzurumlunun dediği gibi ÖRT Kİ ÖLİM"
13 Şubat 2011 Pazar
G. Genet'in "Paravanlar"ından
“Sir Harold, -…Hem isteseydik bile, hırsız bir Arap ile hırsız olmayan bir Arap arasındaki o ince ayrımı biz nasıl yapardık? Acaba kendileri nasıl yapıyorlar? Eğer bir Fransız beni soyarsa bu Fransız bir hırsızdır, ama bir Arap beni soyarsa değişmez ki: beni soyan bir Arap olur, o kadar. Siz de böyle düşünmüyor musunuz? Ahlaksızlığın mülkiyeti yoktur, -porno yıldızları şunu iyi bilirler ki, hiçbir zaman mahkemeye çıkıp da, bir başka porno yazarı kendilerinden bir pozisyon aşırdı diye… iğrenç bir pozisyon şikayette bulunmazlar. Ahlaksızlığın mülkiyeti olmaz. İşte formül bu… “ s.88 (...)
“Pierré, -Yukarının saatine göre, orada saat üç yirmi dörtte öldürüldün…” s.160 (...)
“Hatice, -Orada onlar için neler yaptığımı burada kimse anlamış görünmüyor. İsyanı örgütledim. İnsanları peşimden sürükledim ve özgürlük için öldüm.
“İbrahim, -Doğrusu umurumuzda bile değil. Herkes bir şekilde ölüyor nasılsa.
“Hatice, -Hepsi ölüyor, tamam da, ama hepsi Müslüman mı?
“İbrahim, gülümseyerek, -Şimdilik böyle, yabancılık çekilmesin diye. Sonra…
“Hatice, -Neden sonra? Zaman yoksa sonra olur mu?” s.161 (...)
“Melice, -…bize komşuya gider gibi değil de kerhaneye gelir gibi gelmeye başladılar, duvar diplerinden geçerek, gece karanlığında evden çıkarak, sahte sakallar takarak, yaşlı kadın kılığına girerek, kapının altından geçerek, duvarların içinden geçerek, içeri girmeden etrafta dolaşarak, kara gözlükler takarak, yanlış gelmiş gibi yaparak, burada traktör ve ayakkabı bağı satıldığı mavalını anlatarak, kartondan burunlar takarak, onları gören var mı diye geri geri giderek, ama düşünsene bir, onlar kendilerini görünmez kıldıkça, kerhane öyle bir ışıldıyordu ki.” s.198
Türkçesi: Sosi Dolanoğlu
Remzi Yayınevi, 1. basım Şubat 1991, 215 S.
“Pierré, -Yukarının saatine göre, orada saat üç yirmi dörtte öldürüldün…” s.160 (...)
“Hatice, -Orada onlar için neler yaptığımı burada kimse anlamış görünmüyor. İsyanı örgütledim. İnsanları peşimden sürükledim ve özgürlük için öldüm.
“İbrahim, -Doğrusu umurumuzda bile değil. Herkes bir şekilde ölüyor nasılsa.
“Hatice, -Hepsi ölüyor, tamam da, ama hepsi Müslüman mı?
“İbrahim, gülümseyerek, -Şimdilik böyle, yabancılık çekilmesin diye. Sonra…
“Hatice, -Neden sonra? Zaman yoksa sonra olur mu?” s.161 (...)
“Melice, -…bize komşuya gider gibi değil de kerhaneye gelir gibi gelmeye başladılar, duvar diplerinden geçerek, gece karanlığında evden çıkarak, sahte sakallar takarak, yaşlı kadın kılığına girerek, kapının altından geçerek, duvarların içinden geçerek, içeri girmeden etrafta dolaşarak, kara gözlükler takarak, yanlış gelmiş gibi yaparak, burada traktör ve ayakkabı bağı satıldığı mavalını anlatarak, kartondan burunlar takarak, onları gören var mı diye geri geri giderek, ama düşünsene bir, onlar kendilerini görünmez kıldıkça, kerhane öyle bir ışıldıyordu ki.” s.198
Türkçesi: Sosi Dolanoğlu
Remzi Yayınevi, 1. basım Şubat 1991, 215 S.
12 Şubat 2011 Cumartesi
Cesare Pavese’den
“… yaz birdenbire gelmiş, gelirken gezinmek, gülüp eğlenmek isteğini getirmişti.”
s.78
“Çıplak Modeller (Güzel Yaz-La Bell’Estate)
Çev.: Sâmih Tiryakioğlu,
Çaba yayın-Dağıtım, Mayıs 1988
s.78
“Çıplak Modeller (Güzel Yaz-La Bell’Estate)
Çev.: Sâmih Tiryakioğlu,
Çaba yayın-Dağıtım, Mayıs 1988
SAMATYA (Dinmeyen Tını)’dan
“Şimdi” yerine “yeni”yi koyduğunuzda, geçmiştekine bakış artık masumiyetini yitirir. Biraz gergin, sinirli, huysuz, sorgulayan, direnen, kabul etmeyen, üzülen, kahrolası bir gözdür bu artık. Tarihi, kendi kendini, kuyruğunu yutan bir yılan gibi görünen…” s.19
Veysel ATAYMAN, “SAMATYA” , Heyemola Yayınları
Veysel ATAYMAN, “SAMATYA” , Heyemola Yayınları
Gorki’nin “Bozkırda” öyküsünden ironik bir söylem
“Bu dünyada her şeyin geliştiğini, ilerlemenin tatlı duygusu içindeyim. Bu gelişme, özellikle cezaevlerinin, meyhanelerin, genelevlerin artışından belli oluyor.”
11 Şubat 2011 Cuma
Onu Bilir Onu söylerim (öykü)
Böyle suskun oturup içeceksek eğer ne diye bu masanın etrafındayız, diye düşünürken ben onu bilir onu söylerim, demiş bulundum.
Muharrem; susalım arkadaşlar… üstat neyi bilir, neyi söylermiş dinleyelim, diye incecikten dokundurdu.
Apışıp kalmıştım. Yanıtlamak için yutkunurken bir yandan boşboğazlığıma kızıyor diğer yandan da medet ya düşüncelerim, diyordum. Ve onu bilir onu söylerim, diye yineleyip -ne hikmetse- birden; Nazım’dan büyük şair tanımam, dedim.
Oh be!..
Konu böylece şiire döküldü.
Başta Muharrem olmak üzere Nazımcı arkadaşların hepsi onayladılar. Yalnız Seyfi sesini yükseltip “Yahya Kemal şiirimizin Mimar Sinan’ıdır” dedi. Arkadaşlar onu da onayladılar.
Gevşemişlikle afili bir yudumun ardından sazı elime aldım:
Ama, Orhan Veli’ye göre en büyük şairimiz Fuzuli bile değilmiş; bilir misiniz bunun öyküsünü, diye sordum.
Hepsi belleğini yokluyor ya da öyleymiş gibi yapıyorlardı. Bazılarının yüzü anımsıyor da çıkaramıyormuş anlamına büründü. Kınarcasına nasıl bilmezsiniz canım, deyip başladım anlatmaya:
Günün birinde Mustafa’nın orada bir şişeyi devirdikten sonra, Sait Faik; Türklerin en büyük şairi kim, diye sorduğunda hiç düşünmeden “Fuzuli” demiş Orhan Veli. Kafayı iyice bulduktan bir zaman sonra da onaylatır gibi demek Fuzuli ha?, diye mırıldanmış. Orhan Veli bu kez; “Yok…o da el açmışlardandı” deyince, “Aç bir şişe daha” diye seslenmiş Mustafa’ya.
İçimizden biri “anlam, şairin karnındadır” anlamına; “El mana fi batnı şair” dedi. Böylece sessizlik giderilmiş oldu. Söyleşimiz şiirler, şairler üzerine sürüp gitti.
Muharrem; susalım arkadaşlar… üstat neyi bilir, neyi söylermiş dinleyelim, diye incecikten dokundurdu.
Apışıp kalmıştım. Yanıtlamak için yutkunurken bir yandan boşboğazlığıma kızıyor diğer yandan da medet ya düşüncelerim, diyordum. Ve onu bilir onu söylerim, diye yineleyip -ne hikmetse- birden; Nazım’dan büyük şair tanımam, dedim.
Oh be!..
Konu böylece şiire döküldü.
Başta Muharrem olmak üzere Nazımcı arkadaşların hepsi onayladılar. Yalnız Seyfi sesini yükseltip “Yahya Kemal şiirimizin Mimar Sinan’ıdır” dedi. Arkadaşlar onu da onayladılar.
Gevşemişlikle afili bir yudumun ardından sazı elime aldım:
Ama, Orhan Veli’ye göre en büyük şairimiz Fuzuli bile değilmiş; bilir misiniz bunun öyküsünü, diye sordum.
Hepsi belleğini yokluyor ya da öyleymiş gibi yapıyorlardı. Bazılarının yüzü anımsıyor da çıkaramıyormuş anlamına büründü. Kınarcasına nasıl bilmezsiniz canım, deyip başladım anlatmaya:
Günün birinde Mustafa’nın orada bir şişeyi devirdikten sonra, Sait Faik; Türklerin en büyük şairi kim, diye sorduğunda hiç düşünmeden “Fuzuli” demiş Orhan Veli. Kafayı iyice bulduktan bir zaman sonra da onaylatır gibi demek Fuzuli ha?, diye mırıldanmış. Orhan Veli bu kez; “Yok…o da el açmışlardandı” deyince, “Aç bir şişe daha” diye seslenmiş Mustafa’ya.
İçimizden biri “anlam, şairin karnındadır” anlamına; “El mana fi batnı şair” dedi. Böylece sessizlik giderilmiş oldu. Söyleşimiz şiirler, şairler üzerine sürüp gitti.
Sait Faik'ten
Karidescinin Evi’nden: “Büyük bir insanmış gibi cebimden zahmetle çıkarıp bir dilenciye on kuruş veriyorum. Sanki insaniyete, insanlara bütün borcumu ödemişim. Şimdi bir eve şu çıkınlarla gider, bir kapı açılır, bir kadın kucaklıyabilir kapımı kilitlerim. Bir kadeh, bir kadeh daha atabilirim. Ondan sonra yatağımın sıcaklığını düşünerek biraz daha pastırma, bir çatal lahana turşusu yerim. Ardından bir kadeh daha atar, bir cigara yakarım:
-Karıcığım, sen gündüzlerimde, gecelerimde, rüyalarımda, cigaramda, rakımda, hasılı kanımdasın, derim.
Acaba sokakta, karın altında titreyen çocuğa verdiğim on kuruşla daha ne kadar mes’ut olacağımı düşünmeden karidesçinin evini bulabilecek miyim?” 207
Yorgiya’nın Mahallesi’nden: “Her mahallede bir koku, bir dost, bir ev, bir kız, bir oğlan, bir nine, bir ana, bir saadet bırakmış çıkardım. Döner mahalleye bakar; Bir kahramanlık, bir yabancı hayat tanımak, yaşamak arzusiyle ayrılırdım.
Her yerde belki yaşamadan yaşadım...”218
“Ne zaman sevgilimi evine bırakıp, yokuş yukarı çıkmağa savaşsam yolumu şaşırır, bu sokağa saparım. İçimi bir külhanbeylik havası sarar:
- Ah anam!
Derim birisine...
O kaşlarını kaldırır, başka evin penceresindeki bir arkadaşına:
- Az pilav koy!
Diye bağırır.
Biraz sonra ben pişman olmuş, arkama bakmadan giderken, sesini adeta masum sesini işitirim:
- Bobstil gelsene... Hani ‘Ah anam!’ diyordun?”222
Korkunç Pastahane’den:”Üstüne erkeği küçük gören bir hal yapışmış.” 244
Eleni ile Katina’dan: “Benden mes’ut ayrılırlarken arkalarından baktım. Katina’nın dostunun ince uzun bacaklariyle Katina’nın biraz kalınca, çorapsız beyaz bacakları gülmeğe, eğlenmeğe, fakirlikten ve sefaletten uzak, temiz bir dünyaya doğru koşar gibiydiler.” 250
(2.defter. s.46)
-Karıcığım, sen gündüzlerimde, gecelerimde, rüyalarımda, cigaramda, rakımda, hasılı kanımdasın, derim.
Acaba sokakta, karın altında titreyen çocuğa verdiğim on kuruşla daha ne kadar mes’ut olacağımı düşünmeden karidesçinin evini bulabilecek miyim?” 207
Yorgiya’nın Mahallesi’nden: “Her mahallede bir koku, bir dost, bir ev, bir kız, bir oğlan, bir nine, bir ana, bir saadet bırakmış çıkardım. Döner mahalleye bakar; Bir kahramanlık, bir yabancı hayat tanımak, yaşamak arzusiyle ayrılırdım.
Her yerde belki yaşamadan yaşadım...”218
“Ne zaman sevgilimi evine bırakıp, yokuş yukarı çıkmağa savaşsam yolumu şaşırır, bu sokağa saparım. İçimi bir külhanbeylik havası sarar:
- Ah anam!
Derim birisine...
O kaşlarını kaldırır, başka evin penceresindeki bir arkadaşına:
- Az pilav koy!
Diye bağırır.
Biraz sonra ben pişman olmuş, arkama bakmadan giderken, sesini adeta masum sesini işitirim:
- Bobstil gelsene... Hani ‘Ah anam!’ diyordun?”222
Korkunç Pastahane’den:”Üstüne erkeği küçük gören bir hal yapışmış.” 244
Eleni ile Katina’dan: “Benden mes’ut ayrılırlarken arkalarından baktım. Katina’nın dostunun ince uzun bacaklariyle Katina’nın biraz kalınca, çorapsız beyaz bacakları gülmeğe, eğlenmeğe, fakirlikten ve sefaletten uzak, temiz bir dünyaya doğru koşar gibiydiler.” 250
(2.defter. s.46)
Sadi, "Gülistan"dan
"Bir bilgeye, yiğitlik mi daha iyi, cömertlik mi, diye sordular. Bilge , cömert olanın yiğitliğe ihtiyacı yoktur, dedi."
J. J. Brochier "Sigara İçiyorum, Ne olmuş Yani?"den
"Ölüm belki, belki değil kuşkusuz berbat bir şey (İspanyol faşistlerinin 'Viva la muerte/Yaşasın ölüm' çığlığından iğrenç bir şey düşünemiyorum.) ama bu bizim ölümümüz, hepimize birer ölüm düşüyor, etrafımızdakileri suçlamanın hiçbir yararı yok."
O. Wilde, "Vera veya Nihilistler"den...
Aleksis, "Kimse asla ülkesi uğruna ölmek için çok genç değildir."
Çar, "O kadar korkunç rüyalar görüyorum ki, onlarla kıyaslandığında cehennem bile huzur doludur. (...) Çocukken sevgi nedir bilmedim. Korkutularak yönetildim, şimdi başka türlü nasıl yönetebilirim?".
Çar, "O kadar korkunç rüyalar görüyorum ki, onlarla kıyaslandığında cehennem bile huzur doludur. (...) Çocukken sevgi nedir bilmedim. Korkutularak yönetildim, şimdi başka türlü nasıl yönetebilirim?".
10 Şubat 2011 Perşembe
Son yılın Üç Mevsimi'nden bir pasaj
Geçen akşam anma konserine davetliydim. En az kırk yılımın her günü şarkısının biri “dilime dolanan bir ızdırap olur” Selahattin Pınar’ın…
Pasternak, Skriyabin’in müziği için:
“O yapıtların ezgileri başlar başlamaz gözlerinizden yaşlar boşanır ve bu yaşlar yanaklarınızdan dudaklarınızın ucuna değin iner. Gözyaşları ile karışan bu ezgiler sinirleriniz boyunca yüreğinize varır, kederli olduğunuz için değil, yüreğinizin en doğru, en anlayışlı yolu bulunduğu için ağlıyorsunuzdur.” dediği gibi.
Koronun ilk şarkısında iki gözüm iki çeşme.. “Aylar geçiyor, sen bana hala geleceksin”.. ak akabildiğin kadar, diyorum göz yaşlarıma. Salon karanlık, engellemiyorum ağlayışımı.. “Yetmez mi bu hasret, daha yıllarca mı sürsün?”.
İkinci şarkıda da devam “Yalnız benim ol, el yüzüne bakma sakın sen”… Şarkıya içimden eşlik ediyorum. Yaşlarımın tümü tükeniyor, duruyor. Etraftan görülmedikçe ağlamalı, ağlamasını engellememeli insan. Benlikte birikmiş tüm gerginliklerden arındırıyor. Gözyaşları sözcüksüz dualardır.
Aynı duygularla olacak, şarkısında ne güzel dile getirmiş Sezen Aksu: “Ağlamak güzeldir” diye…
İnsanın, ağlamasını dile getirmesi zor. Yaşlanınca biraz sulugöz olunuyor galiba. Ne fırtınalar, umarsız ne günler atlattım, nice travmaları ağlamaksızın geçtim. Hepsinde Quassimodo’nun anasına seslendiği şiirin sözcüklerini gözyaşlarımmış gibi mırıldandım;
“Sağlığını diliyorum şimdi yürekten,
kendi yumuşak alaycılığını
iliştirdiğin için dudaklarıma.
Acıdan, ağlamaktan o gülüş korudu beni.”
Şarkı söylemeden duramayan bir adamım ben. Bilmiyorum ama öyle sanıyorum ki, uykumda bile söylüyorumdur. Bir şarkının herhangi bir dizesini mırıldanarak uyandığım çok olmuştur. Şarkı söylemeyi yaşamın koşullarından biriymiş gibi düşünürüm. Güzel söyleyemem, o başka… Ama söylerim. Tamamını hatasız ve güzelce söylediğimi sandığım bazıları da vardır.
Kanuni hakkını verdiği bir ara taksimi geçiyor.. alkışlıyoruz.. İyi söyleyebilmeyi öğrenmek için bir eğitim almadığıma hep üzülmüşümdür. Teyzemin olağanüstü, doyumsuz, tiz bir sesi vardı. Kırmazdı beni, hadi Meliş’im, der, çokçası Osman Nihat’ın bir şarkısını söyletirdim. Şimdi çok özlüyorum sesini, kayıt etmediğim için hayıflanıyorum.
Ablam da öyle; Melahat Pars’ın öğrencisiydi. Başka türlü bir edası vardı, pesten bir sesle söylerdi. Evlendikten sonra İzmir’e yerleşti. Bir şarkıyı keyifle okurken telefona sarılır, bir şarkının bir yerinden söylemeye başlarım, örneğin; “Acaba şen misin kederin var mı?..” Ablam devamını mırıldanır telefonun öbür ucundan; “Ne kadar dertliyim, haberin var mı?” ve hemen, “Bimen Şen’in… Hicaz.. usulü curcuna..”der. “Ya güfte?” diye sorarım. Düşünür, çıkaramazsa “Orası senin alanın” der ve Bimen Şen’in bir başka şarkısını söyler. Keşke telefonlar paralı olmasaydı! Yemeği ateşte unutmamıştır inşallah, derim.
Amcamınoğlu konservatuara gitti. Dünyanın on ünlü bas bariton sanatçısından biri. İtalya gibi şarkıcı bir ülkede seçici kurul üyeliği yapacak kadar büyük bir yetenek. Gurur kaynağım… Gırtlak kanseri geçirdiğimde aklıma ilk düşen; onun başına böyle bir şeyin gelmesinin korkusu, gelmemesinin tesellisi gibi karmaşık duygular. Bunu açıkça hiç söyleyemedim. Ama şimdi kendi kendime açıklıyorum, onun değil, iyi ki benim başıma geldi, diye avunmuşumdur.
Dinleyiciler yer yer iştirak ediyorlar sanatçıya, ben edemiyorum. Bağlama olsun, ut olsun, saksafon ya da neyse, ne olursa olsun bir çalgı çalabilmeyi de çok istemişidir. Kanuni taksimini geçerken, bari bir çalgı çalmasını becerebilseydim diye geçiriyordum içimden. Ama şarkı söylemenin aynı şey olmadığının ilk kez ayrımına varıyorum. En güzel enstruman insan gırtlağıdır. Bu sözün, lisedeki müzik öğretmenimizce kafama çakıldığını anımsıyorum. Aklıma Haytov’un “Bayram Ali” öyküsü düşüyor. İlk fırsatta tekrar okumalıyım.
Şimdi, solist en zor şarkılardan birini kusursuz okuyor. Çocukluğunu biliyorum solistin; Naci Tektel’in torunu. Hani hiç unutulmayacak; “Uzayıp giden o tren yolları”… Babası kanuni Yılmaz Tektel. Dedesinden, babasından eğitimli, mutlu oluyorum. Yürekten alkışlıyorum.
İyi bir sergi gezdikten, iyi bir film seyrettikten ve iyi bir öykü ya da roman okuduktan sonra birkaç gün tadını yaşarım. Şimdiki gibi duygulanır, ırmak olur, deniz olurum.
Öyküsünden söz etmiştim ya:
Bayram Ali, Bulgaristan’da çobanlık yapan babayiğit bir delikanlıdır. Dillere destandır sesi. Şarkı söylemeden duramaz. Günün birinde ağasının kara çalmasına ve gazabına uğrar, başı belaya girer, işkenceler görür. Sonunda dağa çıkar ve canından bezdirir elezerleri. Çok da zengin olur. Başka illere göçer, izini kaybettirir. Günün birinde tanınmamacasına köye döner. Meyhanede şenlik vardır katılır. Kimse aymaz. Ama sonunda dayanamaz şarkı söyler. Tanınır ve sonu olur. Ölümüne söylenmiş bir şarkıdır söylediği. İşte benim de anlatmak istediğim budur; -ayrımına varılarak- yaşamanın bir koşuludur şarkı söylemek. Bu Tanrı armağanın ayrımına varılsın diye yazıyorum. Ne sesinizin güzel olmadığına, ne de iyi söyleyemediğinize aldırmayın, söyleyin. Ben içlilerinden hoşlanıyorum. Siz neşelilerini söyleyin. Şarkı söyleyin. İlk duyduğumdan bu yana her zaman, her yerde yinelerim Almanların atasözünü: “Bir yerde şarkı söyleniyorsa oraya yerleş, kötü insanların şarkısı olmaz!” diye.
Pasternak, Skriyabin’in müziği için:
“O yapıtların ezgileri başlar başlamaz gözlerinizden yaşlar boşanır ve bu yaşlar yanaklarınızdan dudaklarınızın ucuna değin iner. Gözyaşları ile karışan bu ezgiler sinirleriniz boyunca yüreğinize varır, kederli olduğunuz için değil, yüreğinizin en doğru, en anlayışlı yolu bulunduğu için ağlıyorsunuzdur.” dediği gibi.
Koronun ilk şarkısında iki gözüm iki çeşme.. “Aylar geçiyor, sen bana hala geleceksin”.. ak akabildiğin kadar, diyorum göz yaşlarıma. Salon karanlık, engellemiyorum ağlayışımı.. “Yetmez mi bu hasret, daha yıllarca mı sürsün?”.
İkinci şarkıda da devam “Yalnız benim ol, el yüzüne bakma sakın sen”… Şarkıya içimden eşlik ediyorum. Yaşlarımın tümü tükeniyor, duruyor. Etraftan görülmedikçe ağlamalı, ağlamasını engellememeli insan. Benlikte birikmiş tüm gerginliklerden arındırıyor. Gözyaşları sözcüksüz dualardır.
Aynı duygularla olacak, şarkısında ne güzel dile getirmiş Sezen Aksu: “Ağlamak güzeldir” diye…
İnsanın, ağlamasını dile getirmesi zor. Yaşlanınca biraz sulugöz olunuyor galiba. Ne fırtınalar, umarsız ne günler atlattım, nice travmaları ağlamaksızın geçtim. Hepsinde Quassimodo’nun anasına seslendiği şiirin sözcüklerini gözyaşlarımmış gibi mırıldandım;
“Sağlığını diliyorum şimdi yürekten,
kendi yumuşak alaycılığını
iliştirdiğin için dudaklarıma.
Acıdan, ağlamaktan o gülüş korudu beni.”
Şarkı söylemeden duramayan bir adamım ben. Bilmiyorum ama öyle sanıyorum ki, uykumda bile söylüyorumdur. Bir şarkının herhangi bir dizesini mırıldanarak uyandığım çok olmuştur. Şarkı söylemeyi yaşamın koşullarından biriymiş gibi düşünürüm. Güzel söyleyemem, o başka… Ama söylerim. Tamamını hatasız ve güzelce söylediğimi sandığım bazıları da vardır.
Kanuni hakkını verdiği bir ara taksimi geçiyor.. alkışlıyoruz.. İyi söyleyebilmeyi öğrenmek için bir eğitim almadığıma hep üzülmüşümdür. Teyzemin olağanüstü, doyumsuz, tiz bir sesi vardı. Kırmazdı beni, hadi Meliş’im, der, çokçası Osman Nihat’ın bir şarkısını söyletirdim. Şimdi çok özlüyorum sesini, kayıt etmediğim için hayıflanıyorum.
Ablam da öyle; Melahat Pars’ın öğrencisiydi. Başka türlü bir edası vardı, pesten bir sesle söylerdi. Evlendikten sonra İzmir’e yerleşti. Bir şarkıyı keyifle okurken telefona sarılır, bir şarkının bir yerinden söylemeye başlarım, örneğin; “Acaba şen misin kederin var mı?..” Ablam devamını mırıldanır telefonun öbür ucundan; “Ne kadar dertliyim, haberin var mı?” ve hemen, “Bimen Şen’in… Hicaz.. usulü curcuna..”der. “Ya güfte?” diye sorarım. Düşünür, çıkaramazsa “Orası senin alanın” der ve Bimen Şen’in bir başka şarkısını söyler. Keşke telefonlar paralı olmasaydı! Yemeği ateşte unutmamıştır inşallah, derim.
Amcamınoğlu konservatuara gitti. Dünyanın on ünlü bas bariton sanatçısından biri. İtalya gibi şarkıcı bir ülkede seçici kurul üyeliği yapacak kadar büyük bir yetenek. Gurur kaynağım… Gırtlak kanseri geçirdiğimde aklıma ilk düşen; onun başına böyle bir şeyin gelmesinin korkusu, gelmemesinin tesellisi gibi karmaşık duygular. Bunu açıkça hiç söyleyemedim. Ama şimdi kendi kendime açıklıyorum, onun değil, iyi ki benim başıma geldi, diye avunmuşumdur.
Dinleyiciler yer yer iştirak ediyorlar sanatçıya, ben edemiyorum. Bağlama olsun, ut olsun, saksafon ya da neyse, ne olursa olsun bir çalgı çalabilmeyi de çok istemişidir. Kanuni taksimini geçerken, bari bir çalgı çalmasını becerebilseydim diye geçiriyordum içimden. Ama şarkı söylemenin aynı şey olmadığının ilk kez ayrımına varıyorum. En güzel enstruman insan gırtlağıdır. Bu sözün, lisedeki müzik öğretmenimizce kafama çakıldığını anımsıyorum. Aklıma Haytov’un “Bayram Ali” öyküsü düşüyor. İlk fırsatta tekrar okumalıyım.
Şimdi, solist en zor şarkılardan birini kusursuz okuyor. Çocukluğunu biliyorum solistin; Naci Tektel’in torunu. Hani hiç unutulmayacak; “Uzayıp giden o tren yolları”… Babası kanuni Yılmaz Tektel. Dedesinden, babasından eğitimli, mutlu oluyorum. Yürekten alkışlıyorum.
İyi bir sergi gezdikten, iyi bir film seyrettikten ve iyi bir öykü ya da roman okuduktan sonra birkaç gün tadını yaşarım. Şimdiki gibi duygulanır, ırmak olur, deniz olurum.
Öyküsünden söz etmiştim ya:
Bayram Ali, Bulgaristan’da çobanlık yapan babayiğit bir delikanlıdır. Dillere destandır sesi. Şarkı söylemeden duramaz. Günün birinde ağasının kara çalmasına ve gazabına uğrar, başı belaya girer, işkenceler görür. Sonunda dağa çıkar ve canından bezdirir elezerleri. Çok da zengin olur. Başka illere göçer, izini kaybettirir. Günün birinde tanınmamacasına köye döner. Meyhanede şenlik vardır katılır. Kimse aymaz. Ama sonunda dayanamaz şarkı söyler. Tanınır ve sonu olur. Ölümüne söylenmiş bir şarkıdır söylediği. İşte benim de anlatmak istediğim budur; -ayrımına varılarak- yaşamanın bir koşuludur şarkı söylemek. Bu Tanrı armağanın ayrımına varılsın diye yazıyorum. Ne sesinizin güzel olmadığına, ne de iyi söyleyemediğinize aldırmayın, söyleyin. Ben içlilerinden hoşlanıyorum. Siz neşelilerini söyleyin. Şarkı söyleyin. İlk duyduğumdan bu yana her zaman, her yerde yinelerim Almanların atasözünü: “Bir yerde şarkı söyleniyorsa oraya yerleş, kötü insanların şarkısı olmaz!” diye.
Bedri Rahmi'den arkadaşlık üzerine
ARKADAŞIN VAR MI ONDAN HABER VER
ONDAN ÖTESİ KAÇ PARA EDER
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
73 yılının Temmuzunda Paris ol kadardı
Arkadaşlığımız kadar
Uzaktan uzağa iğde ağacı
Altın tozlu gümüş yüzlü
Usul usul yetim yetim kokardı
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
Bir mavi dumandır tüter
Bir garip serçedir öter
Bir kulak ikide bir çınlardı
Her şeyin yanında içinde her şeyin üstünde canında ciğerinde
Bir şey var özlü tatlı ılık
Adına kurban olduğum arkadaşlık
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
Çok şükür
Ol kimse ki arkadaşı yoktur
Yüzüne tükür
Hayır dur tükürme ayıptır ona bir arkadaş bul
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
Ve 73 Temmuzunda benim ömrüm bu arkadaşlık kadardı.
73’te girdim altmış yaşına
Benim bir arkadaşım var çok şükür
Darısı senin başına
Kızgın demiri suya daldıranda
Bir acayip ıslık
Bir sinsi duman
Bir fıçı çingene morunu
Temmuz beyazına boşaltanda
Bir acaip ıslık
Bir sinsi duman
Ak kağıt üstünde morun sevinci morun saltanatı morun kılıncı
Gel de göbek atma yosma turuncu
Şu renkler içinde morun birinci
Kırmızıyla mavi halvet oluyor
Dol karabakır dol.
Dostluğumuz
Dostluğumuz güzel bir kuştu
Alkanat mor kanat belalı bir kuş
Alkanat mor kanat pahalı bir kuş
Otuz yıl nuh demiş kafeste durmuş
Kadrini bilmemişiz uçmuş
Uçar ayak olmayacak yerlere sıçmış
Oluyor böyle şeyler oluyor
Canıma değdikçe canım acıyor
Elime değdikçe elim yanıyor
Çok uzaklarda bir yer yanıyor
Ya olduğun gibi görün diyor
Ya göründüğün gibi ol
Dol karabakır
Dol karabakır
Dol karabakır
Olur mu böyle olur mu?
Olur
Yersiz bir çalım bir azamet
Siktirici bir çalım
Şaşı bir kibir
Bir afra bir tafra
Ciğeri beş para etmez yersiz bir gurur
Olur böyle şeyler olur
Gururun bu kadarı ebegümecinde de bulunur
Dostluk dediğin güzel bir kitap
Hava gibi
Su gibi
Ekmek gibi
Vazgeçilmez bir tad
Sonuna kadar dayanmak şart
Dostluk dediğin eşsiz bir kitap
Sevmediğin sayfaları varsa
Atla
Sayfayı kökünden yırtmak şart mı
Dostluk dediğin kiralık at mı
Dostluk dediğin taksi mi
Dilediğin zaman açan mı
Dostluk dediğin çok nazlı bir kuş
Kapıp kaçan mı
Gözünün bebeği gibi korumak marifet
Dostluk dediğin nadir bir kuş
Huyuna suyuna dikkat
Bir kez kuyruğu titretti mi
Diriltene mükafat
Oluyor böyle şeyler oluyor
Her ahbaba dost denmiyor
Gitti mi bir kez gelmiyor
Dostluk dediğin nazlı bir kuş
Her kuşun eti yenmiyor
Dol kara
Dol bakır
Dol
Dostluk dediğin filfilli fistan
Her Allahın günü giyince insan
İster istemez aşınıyor -eskiyor- inceliyor
Eskidikçe tadına doyulmuyor
Nazdan nazik oluyor
Çiniden bilezik-
Bizler kadrini bilmedik
Hıyarca davrandın mı tuz buz-
Paramparça dostluğumuz.
ONDAN ÖTESİ KAÇ PARA EDER
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
73 yılının Temmuzunda Paris ol kadardı
Arkadaşlığımız kadar
Uzaktan uzağa iğde ağacı
Altın tozlu gümüş yüzlü
Usul usul yetim yetim kokardı
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
Bir mavi dumandır tüter
Bir garip serçedir öter
Bir kulak ikide bir çınlardı
Her şeyin yanında içinde her şeyin üstünde canında ciğerinde
Bir şey var özlü tatlı ılık
Adına kurban olduğum arkadaşlık
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
Çok şükür
Ol kimse ki arkadaşı yoktur
Yüzüne tükür
Hayır dur tükürme ayıptır ona bir arkadaş bul
Sen yoktun ama arkadaşlık vardı
Ve 73 Temmuzunda benim ömrüm bu arkadaşlık kadardı.
73’te girdim altmış yaşına
Benim bir arkadaşım var çok şükür
Darısı senin başına
Kızgın demiri suya daldıranda
Bir acayip ıslık
Bir sinsi duman
Bir fıçı çingene morunu
Temmuz beyazına boşaltanda
Bir acaip ıslık
Bir sinsi duman
Ak kağıt üstünde morun sevinci morun saltanatı morun kılıncı
Gel de göbek atma yosma turuncu
Şu renkler içinde morun birinci
Kırmızıyla mavi halvet oluyor
Dol karabakır dol.
Dostluğumuz
Dostluğumuz güzel bir kuştu
Alkanat mor kanat belalı bir kuş
Alkanat mor kanat pahalı bir kuş
Otuz yıl nuh demiş kafeste durmuş
Kadrini bilmemişiz uçmuş
Uçar ayak olmayacak yerlere sıçmış
Oluyor böyle şeyler oluyor
Canıma değdikçe canım acıyor
Elime değdikçe elim yanıyor
Çok uzaklarda bir yer yanıyor
Ya olduğun gibi görün diyor
Ya göründüğün gibi ol
Dol karabakır
Dol karabakır
Dol karabakır
Olur mu böyle olur mu?
Olur
Yersiz bir çalım bir azamet
Siktirici bir çalım
Şaşı bir kibir
Bir afra bir tafra
Ciğeri beş para etmez yersiz bir gurur
Olur böyle şeyler olur
Gururun bu kadarı ebegümecinde de bulunur
Dostluk dediğin güzel bir kitap
Hava gibi
Su gibi
Ekmek gibi
Vazgeçilmez bir tad
Sonuna kadar dayanmak şart
Dostluk dediğin eşsiz bir kitap
Sevmediğin sayfaları varsa
Atla
Sayfayı kökünden yırtmak şart mı
Dostluk dediğin kiralık at mı
Dostluk dediğin taksi mi
Dilediğin zaman açan mı
Dostluk dediğin çok nazlı bir kuş
Kapıp kaçan mı
Gözünün bebeği gibi korumak marifet
Dostluk dediğin nadir bir kuş
Huyuna suyuna dikkat
Bir kez kuyruğu titretti mi
Diriltene mükafat
Oluyor böyle şeyler oluyor
Her ahbaba dost denmiyor
Gitti mi bir kez gelmiyor
Dostluk dediğin nazlı bir kuş
Her kuşun eti yenmiyor
Dol kara
Dol bakır
Dol
Dostluk dediğin filfilli fistan
Her Allahın günü giyince insan
İster istemez aşınıyor -eskiyor- inceliyor
Eskidikçe tadına doyulmuyor
Nazdan nazik oluyor
Çiniden bilezik-
Bizler kadrini bilmedik
Hıyarca davrandın mı tuz buz-
Paramparça dostluğumuz.
9 Şubat 2011 Çarşamba
İRBEÇ'e Kulak Verin, Ne Diyor !..
Prof. Dr. Yusuf Ziya İrbeç, 23. Dönem AKP Antalya Milletvekili…1959 Antalya doğumlu…İktisatçı, Dış Politika Uzmanı ve Öğretim Üyesi; Viyana İktisat Üniversitesi'ni bitirdi.
Yüksek lisans ve doktorasını aynı üniversitede tamamladı. Viyana Diplomat Akademisi'nde ihtisas yaptı. Doçent ve Profesör oldu. Birçok üniversitede öğretim üyesi olarak ders verdi.
Afyon Kocatepe Üniversitesi'nde Dekan Yardımcılığı, Çankaya Üniversitesi'nde Bölüm Başkanlığı, Beykent Üniversitesi'nde Dekanlık, Rektör Yardımcılığı ve Rektörlük, Bahçeşehir Üniversitesi'nde Uğur Eğitim Kurumları Başkanvekilliği, Uluslararası Balkan Üniversitesi'nde Kurucu Rektörlük görevlerinde bulundu. TOBB ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'nda; KEİPA, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Ankara Ticaret Odası'nda yönetici ve danışman olarak görev yaptı. Yurtiçi ve dışında 100'ün üzerinde bilimsel makalesinin yanı sıra 3 kitabı yayınlandı. 23. Dönem'de Türkiye-AB KPK Üyesi oldu. Çok iyi düzeyde Fransızca, Almanca, İngilizce, İtalyanca ve Arapça, orta düzeyde Rusça bilen İrbeç’in yurt içi ve yurt dışında 100’ün üzerinde bilimsel makalesinin yanı sıra 3 kitabı yayınlandı.
Prof. Dr. Yusuf Ziya İrbeç, 21 Ocak 2011 günü, yaptığı bir basın toplantısıyla partisinden istifa etti. Basın açıklamasını tek kelimesini değiştirmeden aynen aşağıya alıyorum:
***
Bildiğiniz gibi, 22 Temmuz 2007’den beri Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde AK Parti Milletvekili olarak bulunmaktayım. Milletvekilliğinden önce, birçok üniversitede hem akademisyen, hem de rektör olarak çalıştım. Türkiye ve dünyadaki ekonomik ve politik gelişmeleri yakından takip eden, 7 yabancı dil bilen bir milletvekili olarak; AK Parti Ekonomik İşler Başkan Yardımcılığı ile TBMM Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Başkan vekilliği görevlerinde bulundum. Bu görevlerim sırasında, birçok uluslararası temaslarım oldu ve ülkemi en iyi şekilde temsil etmeye ve menfaatlerini korumaya çalıştım.
Vatanına, milletine ve manevi değerlerine bağlı bir milletvekili olarak; içinde bulunduğum partinin özellikle iç politikada takip ettiği stratejinin ülkemize getireceği zararlar konusunda endişelerim arttı. Çünkü takip edilen politikalar ile ülkemin ve milletimin sosyolojik, psikolojik ve coğrafik yönden bölünme sürecine sürüklendiğini üzüntü içinde görmekteyim. Bu endişelerimi, hem milletvekili arkadaşlarım arasında ferden, hem de parti toplantılarında defalarca ve alenen dile getirdim. Ancak, yaptığım görüşmelerin ve konuşmaların, keza ikazların hiçbir fayda getirmediğini üzüntüyle müşahede ettim. Bu kaygılarıma sebep olan hadiselerin başında, Başbakanın her konuşmasında toplumu ayrıştırmaya yönelik söylemleri gelmektedir. Şöyle ki; Sayın Başbakan 4 Ocak 2011 tarihli grup konuşmasında aynen şu cümleleri kullanmıştır:
“Ama biz, bu ülkedeki tüm etnik unsurları, dedik ya, Türk’üyle, Kürt’üyle, Laz’ıyla, Çerkez’iyle, Gürcü’süyle, Abaza’sıyla, Roman’ıyla, aklınıza ne gelirse hepsiyle, bunlar birer alt kimliktir ve bunlar kesrettir ve vahdette biz bunları topluyoruz.”
Sayın Başbakan bu tür söylemleri, milletimize verdiği zararları hesap etmeden alışkanlık haline getirmiştir. Davranışlarından da, bu alışkanlıklarından vazgeçmeyeceği açık bir şekilde görülmektedir. Buna karşın önceki başbakanlardan hiçbiri, devlet adamı sıfatı ve ciddiyetiyle, böyle bir söylemi benimsememiştir. Vatanına, milletine ve manevi değerlerine bağlı ve aynı zamanda milletinin fertleri arasında hiçbir ayırım gözetmeyen bir milletvekili sıfatıyla, Başbakana şahsen şu soruyu yöneltmek istiyorum:
“Sizden evvel bu milleti kim böldü de, siz bütünleştirmeye çalışıyorsunuz?”
Şahsen, milletin ismini telaffuz etmekten kaçınan bir tutuma karşı tepki vermek zorunluluğunu hissediyorum. Ülkemizin anayasal adı Türkiye’dir ve üzerinde vatandaş sıfatı ile yaşayan herkes Türk’tür. Bu bir alt kimlik değildir. Oysa Başbakan söylemlerinde milletimizi bütünleştirici bir unsur olan Türklüğü sürekli ve anlaşılmaz bir biçimde alt kimlik haline getirme çabası ve gayreti içindedir.
Ben, aynen Başbakan gibi, İmam Hatip Lisesinden mezun olmuş bir kişi olarak; Başbakanın benimsediği bu davranış ve söylemi sonucunda ortaya çıkan ayırımcılığın yüce dinimizde de yerinin olmadığını ifade etmek istiyorum.
Şimdiye kadar, AK Parti içinde birlikte çalıştığım arkadaşlarımla ve AK Parti’ye oy vermiş vatandaşlarımızla hiçbir sorunum olmamıştır. Ancak, AK Partiye oy vermiş, aynı endişeleri taşıyan çok sayıda milletvekili arkadaşlarımın ve vatandaşlarımızın olduğunu da biliyorum. Tepkim, parti yönetiminin endişelerimi tetikleyen birlik yerine bölünmeye taşıyan baskıcı politikalarınadır.
Açılım politikalarının milletimizin yüreğinde Habur ve benzerleri ile açtığı yara, hepimizin malumudur. Seçim sonrası yapılacak anayasal değişiklikler ile milletimizin ve ülkemizin birlik ve bütünlüğünün bozularak, bu yaranın daha da derinleşeceği endişesini taşımaktayım. Şu anda gösterilen yoğun çaba, her türlü hassasiyeti göz ardı ederek halk oylamasına ihtiyaç bırakmayacak bir milletvekili sayısına ulaşmayı hedeflemektedir. Vatanın ve milletin bütünlüğü üzerinde hiçbir şekilde parti politikası kabul edilemez. Burada asıl olan, milletin birliğini ve bütünlüğünü korumaktır.
Bu duygu ve düşüncelerle, şimdiye kadar mensubu bulunduğum AK Parti’den istifa ediyorum. Bu vesileyle bana oy vermiş veya vermemiş olan bütün Antalyalı hemşerilerime şahsıma gösterdikleri itimat, güven, destek ve teveccühlerinden dolayı şükranlarımı sunar, görevimi bundan böyle de bir nefer olarak aynı hassasiyet içinde sürdüreceğimi bilmelerini isterim.
Saygılarımla.
Ankara, 21.01.2011
***
Sayın İrbeç’in istifasını televizyonda haber olarak dinlemiş ancak basın toplantısının içeriğini öğrenememiştim. Ayrıntıyı aşağıdaki internet sitesinde buldum.
http://yusufziyairbec.com/
İrbeç, özetle:
“Türkiye, izlenen politikalarla sosyolojik, psikolojik ve coğrafi yönden bölünüyor; yapılan konuşmalarla toplum ayrıştırılıyor” diyor ve kendince toplumu uyarmak istiyor.
Onun bu canhıraş feryadı duyulur mu, bilmiyorum!..
Bilmiyorum, Sayın İrbeç’in sözleri bu satırları okuyanlar için bir anlam ifade eder mi?
Ahmet AKYOL
25 Ocak 2011
Yüksek lisans ve doktorasını aynı üniversitede tamamladı. Viyana Diplomat Akademisi'nde ihtisas yaptı. Doçent ve Profesör oldu. Birçok üniversitede öğretim üyesi olarak ders verdi.
Afyon Kocatepe Üniversitesi'nde Dekan Yardımcılığı, Çankaya Üniversitesi'nde Bölüm Başkanlığı, Beykent Üniversitesi'nde Dekanlık, Rektör Yardımcılığı ve Rektörlük, Bahçeşehir Üniversitesi'nde Uğur Eğitim Kurumları Başkanvekilliği, Uluslararası Balkan Üniversitesi'nde Kurucu Rektörlük görevlerinde bulundu. TOBB ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'nda; KEİPA, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Ankara Ticaret Odası'nda yönetici ve danışman olarak görev yaptı. Yurtiçi ve dışında 100'ün üzerinde bilimsel makalesinin yanı sıra 3 kitabı yayınlandı. 23. Dönem'de Türkiye-AB KPK Üyesi oldu. Çok iyi düzeyde Fransızca, Almanca, İngilizce, İtalyanca ve Arapça, orta düzeyde Rusça bilen İrbeç’in yurt içi ve yurt dışında 100’ün üzerinde bilimsel makalesinin yanı sıra 3 kitabı yayınlandı.
Prof. Dr. Yusuf Ziya İrbeç, 21 Ocak 2011 günü, yaptığı bir basın toplantısıyla partisinden istifa etti. Basın açıklamasını tek kelimesini değiştirmeden aynen aşağıya alıyorum:
***
Bildiğiniz gibi, 22 Temmuz 2007’den beri Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde AK Parti Milletvekili olarak bulunmaktayım. Milletvekilliğinden önce, birçok üniversitede hem akademisyen, hem de rektör olarak çalıştım. Türkiye ve dünyadaki ekonomik ve politik gelişmeleri yakından takip eden, 7 yabancı dil bilen bir milletvekili olarak; AK Parti Ekonomik İşler Başkan Yardımcılığı ile TBMM Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Başkan vekilliği görevlerinde bulundum. Bu görevlerim sırasında, birçok uluslararası temaslarım oldu ve ülkemi en iyi şekilde temsil etmeye ve menfaatlerini korumaya çalıştım.
Vatanına, milletine ve manevi değerlerine bağlı bir milletvekili olarak; içinde bulunduğum partinin özellikle iç politikada takip ettiği stratejinin ülkemize getireceği zararlar konusunda endişelerim arttı. Çünkü takip edilen politikalar ile ülkemin ve milletimin sosyolojik, psikolojik ve coğrafik yönden bölünme sürecine sürüklendiğini üzüntü içinde görmekteyim. Bu endişelerimi, hem milletvekili arkadaşlarım arasında ferden, hem de parti toplantılarında defalarca ve alenen dile getirdim. Ancak, yaptığım görüşmelerin ve konuşmaların, keza ikazların hiçbir fayda getirmediğini üzüntüyle müşahede ettim. Bu kaygılarıma sebep olan hadiselerin başında, Başbakanın her konuşmasında toplumu ayrıştırmaya yönelik söylemleri gelmektedir. Şöyle ki; Sayın Başbakan 4 Ocak 2011 tarihli grup konuşmasında aynen şu cümleleri kullanmıştır:
“Ama biz, bu ülkedeki tüm etnik unsurları, dedik ya, Türk’üyle, Kürt’üyle, Laz’ıyla, Çerkez’iyle, Gürcü’süyle, Abaza’sıyla, Roman’ıyla, aklınıza ne gelirse hepsiyle, bunlar birer alt kimliktir ve bunlar kesrettir ve vahdette biz bunları topluyoruz.”
Sayın Başbakan bu tür söylemleri, milletimize verdiği zararları hesap etmeden alışkanlık haline getirmiştir. Davranışlarından da, bu alışkanlıklarından vazgeçmeyeceği açık bir şekilde görülmektedir. Buna karşın önceki başbakanlardan hiçbiri, devlet adamı sıfatı ve ciddiyetiyle, böyle bir söylemi benimsememiştir. Vatanına, milletine ve manevi değerlerine bağlı ve aynı zamanda milletinin fertleri arasında hiçbir ayırım gözetmeyen bir milletvekili sıfatıyla, Başbakana şahsen şu soruyu yöneltmek istiyorum:
“Sizden evvel bu milleti kim böldü de, siz bütünleştirmeye çalışıyorsunuz?”
Şahsen, milletin ismini telaffuz etmekten kaçınan bir tutuma karşı tepki vermek zorunluluğunu hissediyorum. Ülkemizin anayasal adı Türkiye’dir ve üzerinde vatandaş sıfatı ile yaşayan herkes Türk’tür. Bu bir alt kimlik değildir. Oysa Başbakan söylemlerinde milletimizi bütünleştirici bir unsur olan Türklüğü sürekli ve anlaşılmaz bir biçimde alt kimlik haline getirme çabası ve gayreti içindedir.
Ben, aynen Başbakan gibi, İmam Hatip Lisesinden mezun olmuş bir kişi olarak; Başbakanın benimsediği bu davranış ve söylemi sonucunda ortaya çıkan ayırımcılığın yüce dinimizde de yerinin olmadığını ifade etmek istiyorum.
Şimdiye kadar, AK Parti içinde birlikte çalıştığım arkadaşlarımla ve AK Parti’ye oy vermiş vatandaşlarımızla hiçbir sorunum olmamıştır. Ancak, AK Partiye oy vermiş, aynı endişeleri taşıyan çok sayıda milletvekili arkadaşlarımın ve vatandaşlarımızın olduğunu da biliyorum. Tepkim, parti yönetiminin endişelerimi tetikleyen birlik yerine bölünmeye taşıyan baskıcı politikalarınadır.
Açılım politikalarının milletimizin yüreğinde Habur ve benzerleri ile açtığı yara, hepimizin malumudur. Seçim sonrası yapılacak anayasal değişiklikler ile milletimizin ve ülkemizin birlik ve bütünlüğünün bozularak, bu yaranın daha da derinleşeceği endişesini taşımaktayım. Şu anda gösterilen yoğun çaba, her türlü hassasiyeti göz ardı ederek halk oylamasına ihtiyaç bırakmayacak bir milletvekili sayısına ulaşmayı hedeflemektedir. Vatanın ve milletin bütünlüğü üzerinde hiçbir şekilde parti politikası kabul edilemez. Burada asıl olan, milletin birliğini ve bütünlüğünü korumaktır.
Bu duygu ve düşüncelerle, şimdiye kadar mensubu bulunduğum AK Parti’den istifa ediyorum. Bu vesileyle bana oy vermiş veya vermemiş olan bütün Antalyalı hemşerilerime şahsıma gösterdikleri itimat, güven, destek ve teveccühlerinden dolayı şükranlarımı sunar, görevimi bundan böyle de bir nefer olarak aynı hassasiyet içinde sürdüreceğimi bilmelerini isterim.
Saygılarımla.
Ankara, 21.01.2011
***
Sayın İrbeç’in istifasını televizyonda haber olarak dinlemiş ancak basın toplantısının içeriğini öğrenememiştim. Ayrıntıyı aşağıdaki internet sitesinde buldum.
http://yusufziyairbec.com/
İrbeç, özetle:
“Türkiye, izlenen politikalarla sosyolojik, psikolojik ve coğrafi yönden bölünüyor; yapılan konuşmalarla toplum ayrıştırılıyor” diyor ve kendince toplumu uyarmak istiyor.
Onun bu canhıraş feryadı duyulur mu, bilmiyorum!..
Bilmiyorum, Sayın İrbeç’in sözleri bu satırları okuyanlar için bir anlam ifade eder mi?
Ahmet AKYOL
25 Ocak 2011
6 Şubat 2011 Pazar
Beğeninin yozlaşması
Bu ne kültürdür?
Ne ucuz beğenidir?
Reklama gel;
Türk parasını ekmek kızartma makinesinde, tavada kızartıyorlar.
Şimdi benim yazdığım da reklam oluyor ve reklamın kötüsü olmaz,
diyorlardır
ya;
beğenideki yozlaşmayı kabulleneceğiz mi?
Saymakla bitmez:
Bir ara TRT 2’nin “Okudukça” programında kitapları iç donu gibi
çamaşır ipine mandallamışlardı. (Akıl almaz bir tasarım)
Yine o programın bir resim sergisi tanıtımında (adını vermeyeyim) adam resmin karşısında, -resmi, ressamı bir yana bırakmış- bize resimdeki caminin ne camii olduğunu anlatıyordu.
Daha sonra izlemez olmuştum “Okudukça”yı.
Bir başkası;
Akbil kartlarındaki bir tümce:
“Biz insan taşıyoruz”
Breh breh breh!
Şu buluşa bak.
Ne yaratıcılık…
“Biz insan taşıyoruz”
Ne demek bu şimdi?
İDO, otobüs, tramvay, her neyse ne taşıyacaktınız?
Mahmutpaşa’nın çığırtkanları bile,
“Allı olmazsa sarılı verelim!”
gibisinden daha incelikli buluşlarla
bağırırlardı.
Dedik ya: saymakla bitmez…
Ne ucuz beğenidir?
Reklama gel;
Türk parasını ekmek kızartma makinesinde, tavada kızartıyorlar.
Şimdi benim yazdığım da reklam oluyor ve reklamın kötüsü olmaz,
diyorlardır
ya;
beğenideki yozlaşmayı kabulleneceğiz mi?
Saymakla bitmez:
Bir ara TRT 2’nin “Okudukça” programında kitapları iç donu gibi
çamaşır ipine mandallamışlardı. (Akıl almaz bir tasarım)
Yine o programın bir resim sergisi tanıtımında (adını vermeyeyim) adam resmin karşısında, -resmi, ressamı bir yana bırakmış- bize resimdeki caminin ne camii olduğunu anlatıyordu.
Daha sonra izlemez olmuştum “Okudukça”yı.
Bir başkası;
Akbil kartlarındaki bir tümce:
“Biz insan taşıyoruz”
Breh breh breh!
Şu buluşa bak.
Ne yaratıcılık…
“Biz insan taşıyoruz”
Ne demek bu şimdi?
İDO, otobüs, tramvay, her neyse ne taşıyacaktınız?
Mahmutpaşa’nın çığırtkanları bile,
“Allı olmazsa sarılı verelim!”
gibisinden daha incelikli buluşlarla
bağırırlardı.
Dedik ya: saymakla bitmez…
4 Şubat 2011 Cuma
Falih Rfkı Atay Konuşuyor
“...Zaferleri, sırmaları ve taçları kızıl çamuru içine katıp sürüyen büyük bozgunu görmüş olanlardanım. Ben inkırazı (yıkılışı) gördüm. Genç dostlarım, inkıraz denen şeyi tarih ve masal gibi okumak bile insana yılgınlık verir. İnsan inkırazı can düşmanı üstüne yormaktan korkar.
Düşman, ancak direğinden bir milletin bayrağını indirdiği zaman, düşman kumandanı bu bayrağı çiğneyip beyaz ata bindiği zaman, düşman gözyaşlarına tükürdüğü zaman, genç dostlarım, ben o zamanın ne demek olduğunu bilenlerdenim.
İnkıraz, kurtuluş. Bu kelimeleri şimdi ne kolay söylüyorsunuz. Bir milletin bayrağı, o milletin başı gibi düşer.
İstanbul sokaklarında yedi düşman marşının birbirine karıştığını duymuş olanlardanım.
Sarayburnu’nda, İstanbul güneşi batarken, zenci davulu marseyyez vurdu. Galata Şangay çarşısına, Divanyolu Fas pazarına, İstanbul sokaklarında Mısırlı İngilize, Cezayirli Fransıza döndü.
Karargah kapılarında prensler racalık, büyük fikir adamları tab’alık dilenir oldular.
Ben en büyük vatandaş kahramanlığını göz yaşlarını kurutmadan evden çıkmak olduğunu görmüş olanlardanım. Bu yazıları size o günleri hatırlatmak için topladım. O günleri hatırlamanızdan ne çıkar?
Bu yazıları size iki kelimeyi unutturmamak için topladım: İnkıraz ve Sakarya!. Yüz senelik sevinç, inkıraz acısının bir dakikasına değmez; bir asırlık acı bir dakikalık Sakarya sevincine değer.
İnsan birini görmemek için elinden gelse, anasının bağırsaklarını parçalar ve değmez. İnsana, yalnız ötekinin tadını alacak kadar yaşamak yeter.
Dünyanın en kara bahtlı insanı ne demek olduğunu biz biliriz. Size dünyanın en bahtlı insanı ne demek olduğu sorarlarsa, göğsünüzü kabartarak kendinizi gösteriniz.” S.20-21 (Yazarın notu “Bu not ‘Eski Saat’ adındaki kitabının önsözüdür.)
“10 Eylül 1922, içinde bulunduğumuz İtalyan vapuru İzmir’e doğru döndü. Henüz şehrin elimizde olup olmadığını bilmiyoruz. Kalbim köklerinden kopmuş gibi çarpıyor; ilk Türk bayrağını görmek ihtirası gözlerimin içini yakıyor.
Dürbünle bakanlar Kadife Kalenin direği üzerindeki bayrağın bizimki olduğunu söyledikleri zaman duyduğum sevinç bir insanı hakikaten öldürebilir. Artık rıhtımını geçtiğimiz İzmir şimdi bize, bir asırlık yol kadar uzak geliyor. Güverte kenarlarına gemiyi iter gibi yaslanıyoruz. Yanlarından geçtiğimiz çelik ve zırhtan filolar, İstanbul limanında gördüklerimiz değildir. Hiçbir şey yapmamış gibi sade ve sessiz, Kordon üzerine sıralanan toprak esvaplı askerlerimiz karşısında selama durmuşlar gibi, adeta cesetleşmişlerdir.” 22
“Mustafa Kemal, kendi hakkında yabancı dillerde yazılmış kitaplar arasında en çok -bir çok yerleri şiddetle aleyhinde bulunan ve bir çok tarafları de yalan ve iftira olduğuna şüphe olmayan- Armstrong’un (Bozkurt - The Grey Wolf) kitabını severdi. Çünkü iyi tarafları da en canlı olarak o kitapta belirtilmiştir.” 27
“Bir zamanlar Kral Faysal Ankara’ya gelmişti. Ankara Palas’ta Atatürk beni kendisine takdim etti: “Münakaşacı, kuvvetli muharrirlerimizdendir” dedi. Faysal: “Size karşı mı muhalefet eder?” diye sordu. Atatürk: “Yok canım, bizim düşmanlarımıza karşı” cevabını verdikten sonra, bana döndü “Hatırında tut” dedi, “Senin o Fethiye karşı açtığın mücadele yok mu hani, bana karşı yapayım desen tahammül edemem...” 29
“Mustafa Kemal realist bir adam olduğu için her vakitsiz teşebbüsün bütün davayı tehlikeye koyacağını bilirdi. O, Samsun’a çıktığı zaman cumhuriyetçiyim deseydi, Amanullah Han’ın akıbetine uğrardı” 30
“Bir milletin büyük işleri için sıra yoktur. Napolyon Komedi Fransez’in yeni nizamname tadillerini Moskova’dan yüzgeri döndüğü o korkunç günlerde incelemiş ve imzalamıştır. (...) Türkçeleştirme işi ile uğraşacak olanlar, zati bu işten başka işi olmayanlardır. (...) Acelemiz vardır.” 31 (...) Bir takım Türkçeciler de tamamile özleştirme arzusundadırlar. İki tarafın da mübalağaları olduğunu söylemek isteriz. (...) 1283 yılının şubat sayısında Halep’ten gelen şöyle bir mektup çıkıyor, iyi dinleyiniz, içinde gazetenin adından başka bakalım kaç yabancı kelime bulacaksınız? ‘Muhbiri baştan aşağı okudum, sevinçten ayaklarım yere basmayacak bir kılığa girdim. Bunu her kim yapmış ve yazıyor ise Tanrı tuttuğunu kolay getirsin. (...) kendisinden sonra gelenlere iyi örnek bırakmaya emek vermek ne yavuz yaşamaktır. Tanrı eksik eylemesin... Yurdumuz, böyle usluların gölgesi altında ilerlemekte ve bilgiçlerin yönünden bir yüzü güzellenmektedir. Burası düşünülse kolayca bilinir. Yurdumuz için onların şu çalışıp çabalamaları bizce pek beğenildi. Bizi yoktan var edenin yardımı onlarla beraber olsun...’
Bu misal Türkçe sevgisinin, ana dil aşkının gönüllerde ne derinlere kadar gittiğini, onun hasreti ne kadar eskiden beri çekildiğini gösterir. (...) Ve en berbadı Türk Edebiyat ve San’atını en fazla garba götüren (Edebiyatı Cedide) dil işinde Şinasilerin, Ali Süavilerin, halkçılığını bıraktı. Kopkoyu bir imtiyazlı sınıf Osmanlıcası ile yazdı. Şinasilerden, Ali Süavilerden meşrutiyet Türkçeciliğine kadar kırk yıl kaybettik, bu zamana acımaz mısınız? Bizden sonra gelenleri de yeniden kaybedilecek zamanlara acındırmak ister misiniz?
Dil işlerindeki mübalağalara, aşırı iddialara bakmayınız. Bunların hiçbir zararı olmaz. Her dilde mücadele böyle geçti. Teklif edenleri serbest bırakınız, haklarını tanıyınız, kelimelerin tutup tutmaması, kalıp kalmaması onların halkın ve sanatkarın benimseyip benimsememesine, kullanıp kullanmamasına bağlıdır. Daha ileriye doğru zorlamanın kontrolü olmasa, itidalden itidale hiçbir şey değiştirmemek, hiçbir şey yapmamak gibi tembel işi, bir duraklamaya doğru gidip saplanırız.” 35
“... Yorgun atlarımızın boynu boş heybe gibi sarkıyor. İki ufuk arası bir adam boyu kısalsa, gene Kudüs’e kavuşamayacağız, sanıyorum” 39
(...) Bir söğüt bir minare kireci, bir çeşmenin yazılı taşı, yıllanmış hasretimi dindirdi. Su içmişim gibi, boğazımın bütün çölü yıkandı.
Ve buralardan günlerce uzakta Medine iskorpitinin yediği Anadolu yavruları hatırıma geldi, içimin sevinci bir söğüt dalı gibi kırıldı” (1917) 40
“Kervana karışmalı, ne gerisinde kalmalı, ne başında durmalı.” 45
“Bu sabah, ben şu satırları yazarken Sakarya kızıl akıyor. Dün gece toprak ve taş üstünde uyuyan Türklerden kim bilir kaçı, bu sabah şafak vakti, şafak renklerinden daha temiz, daha taze kanlarını Sakarya sularına karıştırdılar. Dünyada bir Türk çiftçisi kadar saf insan ne kadar azsa, bugün Anadolu ihtilal ordularının, uğrunda can verdiği ideal kadar saf dava o kadar azdır.” 56
“Gaziler yolunuz açık olsun, kalplerimiz, bize verdiğiniz sevinci taşımaktan bile acizdir; kazandığınız zafer bir millet kurtardı. Hiçbir zafer bu kadar lüzumlu ve bu kadar şerefi, değildir.” 59
“İnönü’nün şerefi, yalnız kendi zaferinin şerefi değildir. Onun ismi her yeni zaferle daha fazla büyüdü ve Anadolu’nun bütün zaferlerinin şerefinde onun bir analık hissesi vardı.” (Kanunsani 1923) 66
“Yarın” gazetesinin biner biner satıştan düştüğünü işitiyorduk. Sebebini sorduk:
- Az küfrettiği için, dediler.
Arif Oruç edep ve terbiyeyi biraz pahalı bulduğundan tekrar “Son Posta” ile skandal, şantaj ve küfür yarışına çıktı.
Biri İsviçre’den,
Biri İzmir’den,
Birer mektuplaşmışlar.
Biri bugünkü sefirlerimizden biri, öteki bugünkü valilerimizden biri hakkında o kadar sefil ithamlarla dolu ki, yalnız mektuba güvenerek, bu neşriyatta bulunmak ancak Türkiye’de mümkün olur. Çünkü bu şahsiyetler, biri dışarıda, biri içerde devletin şerefini temsil etmektedirler. Fakat devlet, şeref, haysiyet, bütün bu kuru lafların ne ehemmiyeti var: Halk skandal yiyor ve küfür içiyor. (...) Edep ve terbiye için ve polisler kapı kapı dolaşıp valiye kadın arıyorlar diye bir cümle yazmak başka yerlerde insanı zindan zindan süründüreceği için?..” 75
(...) 1. İhtilalci bir ruhta merhametin yeri yoktur. 2. Büyük ihtirasların yeri kalb değil kafadır” 76
“İzmir; Kemalizmin kudreti, Lozan; davasıdır.” 79
(...) Kemalizm; bir devam, bir tekevvün (varolma) davasıdır. Her Lozan gününde Kemalizmin bu farikalarını tekrar edelim. Lozan’ın bir muahedenin ismi değil, fakat bir devrin başı olduğunu söyleyelim” 80
“Ne zannediyorsunuz, bugün Fransa’da en basit generale bile zafer hatırasıdır diye, hiç kimse dilini ve kalemini uzatmaz. Hiçbir zafere bu kadar erken sövülmemiştir; hiçbir şeref bu kadar erken inkar edilmemiştir ve hiçbir hıyanet, bu kadar çabuk dirilmemiştir. (Haziran 1031) 80
“Yeni Türk kafasının birbirini tamamlayan iki sırrı vardır:
- Her şey yapılır.
Ve hemen arkasından:
-İşte böyle yapılır!” (Temmuz 1932) 84
“Bilmem: Cevizi karga diker, sözünü siz de duydunuz mu?”
“Köy baltası darbımesel dinlemez, ‘Yaş kesen baş keser’ de bir Anadolu sözü idi.” 90
“Sultan Aziz’i hal’edenlerden Hüseyin Avni Paşa Ispartalı idi. Onun için Hamit Ispartalılara yalnız Yemen’de askerlik ettirmiştir. Bu yeşil cennette şimdi gül toplayanlardan çoğunun baba veya dedelerinin kemikleri yanar çöllerde çürümüştür.”
“Fakat bizim Türkçemizi, alabildiğine kendini aramakta ve bulmakta serbest bırakalım ve ona yardım edelim.” 117
Baki Süha Ediboğlu
Falih Rıfkı Atay Konuşuyor
Berkalp Kitabevi, Ankara, 1945. 131 S.
Düşman, ancak direğinden bir milletin bayrağını indirdiği zaman, düşman kumandanı bu bayrağı çiğneyip beyaz ata bindiği zaman, düşman gözyaşlarına tükürdüğü zaman, genç dostlarım, ben o zamanın ne demek olduğunu bilenlerdenim.
İnkıraz, kurtuluş. Bu kelimeleri şimdi ne kolay söylüyorsunuz. Bir milletin bayrağı, o milletin başı gibi düşer.
İstanbul sokaklarında yedi düşman marşının birbirine karıştığını duymuş olanlardanım.
Sarayburnu’nda, İstanbul güneşi batarken, zenci davulu marseyyez vurdu. Galata Şangay çarşısına, Divanyolu Fas pazarına, İstanbul sokaklarında Mısırlı İngilize, Cezayirli Fransıza döndü.
Karargah kapılarında prensler racalık, büyük fikir adamları tab’alık dilenir oldular.
Ben en büyük vatandaş kahramanlığını göz yaşlarını kurutmadan evden çıkmak olduğunu görmüş olanlardanım. Bu yazıları size o günleri hatırlatmak için topladım. O günleri hatırlamanızdan ne çıkar?
Bu yazıları size iki kelimeyi unutturmamak için topladım: İnkıraz ve Sakarya!. Yüz senelik sevinç, inkıraz acısının bir dakikasına değmez; bir asırlık acı bir dakikalık Sakarya sevincine değer.
İnsan birini görmemek için elinden gelse, anasının bağırsaklarını parçalar ve değmez. İnsana, yalnız ötekinin tadını alacak kadar yaşamak yeter.
Dünyanın en kara bahtlı insanı ne demek olduğunu biz biliriz. Size dünyanın en bahtlı insanı ne demek olduğu sorarlarsa, göğsünüzü kabartarak kendinizi gösteriniz.” S.20-21 (Yazarın notu “Bu not ‘Eski Saat’ adındaki kitabının önsözüdür.)
“10 Eylül 1922, içinde bulunduğumuz İtalyan vapuru İzmir’e doğru döndü. Henüz şehrin elimizde olup olmadığını bilmiyoruz. Kalbim köklerinden kopmuş gibi çarpıyor; ilk Türk bayrağını görmek ihtirası gözlerimin içini yakıyor.
Dürbünle bakanlar Kadife Kalenin direği üzerindeki bayrağın bizimki olduğunu söyledikleri zaman duyduğum sevinç bir insanı hakikaten öldürebilir. Artık rıhtımını geçtiğimiz İzmir şimdi bize, bir asırlık yol kadar uzak geliyor. Güverte kenarlarına gemiyi iter gibi yaslanıyoruz. Yanlarından geçtiğimiz çelik ve zırhtan filolar, İstanbul limanında gördüklerimiz değildir. Hiçbir şey yapmamış gibi sade ve sessiz, Kordon üzerine sıralanan toprak esvaplı askerlerimiz karşısında selama durmuşlar gibi, adeta cesetleşmişlerdir.” 22
“Mustafa Kemal, kendi hakkında yabancı dillerde yazılmış kitaplar arasında en çok -bir çok yerleri şiddetle aleyhinde bulunan ve bir çok tarafları de yalan ve iftira olduğuna şüphe olmayan- Armstrong’un (Bozkurt - The Grey Wolf) kitabını severdi. Çünkü iyi tarafları da en canlı olarak o kitapta belirtilmiştir.” 27
“Bir zamanlar Kral Faysal Ankara’ya gelmişti. Ankara Palas’ta Atatürk beni kendisine takdim etti: “Münakaşacı, kuvvetli muharrirlerimizdendir” dedi. Faysal: “Size karşı mı muhalefet eder?” diye sordu. Atatürk: “Yok canım, bizim düşmanlarımıza karşı” cevabını verdikten sonra, bana döndü “Hatırında tut” dedi, “Senin o Fethiye karşı açtığın mücadele yok mu hani, bana karşı yapayım desen tahammül edemem...” 29
“Mustafa Kemal realist bir adam olduğu için her vakitsiz teşebbüsün bütün davayı tehlikeye koyacağını bilirdi. O, Samsun’a çıktığı zaman cumhuriyetçiyim deseydi, Amanullah Han’ın akıbetine uğrardı” 30
“Bir milletin büyük işleri için sıra yoktur. Napolyon Komedi Fransez’in yeni nizamname tadillerini Moskova’dan yüzgeri döndüğü o korkunç günlerde incelemiş ve imzalamıştır. (...) Türkçeleştirme işi ile uğraşacak olanlar, zati bu işten başka işi olmayanlardır. (...) Acelemiz vardır.” 31 (...) Bir takım Türkçeciler de tamamile özleştirme arzusundadırlar. İki tarafın da mübalağaları olduğunu söylemek isteriz. (...) 1283 yılının şubat sayısında Halep’ten gelen şöyle bir mektup çıkıyor, iyi dinleyiniz, içinde gazetenin adından başka bakalım kaç yabancı kelime bulacaksınız? ‘Muhbiri baştan aşağı okudum, sevinçten ayaklarım yere basmayacak bir kılığa girdim. Bunu her kim yapmış ve yazıyor ise Tanrı tuttuğunu kolay getirsin. (...) kendisinden sonra gelenlere iyi örnek bırakmaya emek vermek ne yavuz yaşamaktır. Tanrı eksik eylemesin... Yurdumuz, böyle usluların gölgesi altında ilerlemekte ve bilgiçlerin yönünden bir yüzü güzellenmektedir. Burası düşünülse kolayca bilinir. Yurdumuz için onların şu çalışıp çabalamaları bizce pek beğenildi. Bizi yoktan var edenin yardımı onlarla beraber olsun...’
Bu misal Türkçe sevgisinin, ana dil aşkının gönüllerde ne derinlere kadar gittiğini, onun hasreti ne kadar eskiden beri çekildiğini gösterir. (...) Ve en berbadı Türk Edebiyat ve San’atını en fazla garba götüren (Edebiyatı Cedide) dil işinde Şinasilerin, Ali Süavilerin, halkçılığını bıraktı. Kopkoyu bir imtiyazlı sınıf Osmanlıcası ile yazdı. Şinasilerden, Ali Süavilerden meşrutiyet Türkçeciliğine kadar kırk yıl kaybettik, bu zamana acımaz mısınız? Bizden sonra gelenleri de yeniden kaybedilecek zamanlara acındırmak ister misiniz?
Dil işlerindeki mübalağalara, aşırı iddialara bakmayınız. Bunların hiçbir zararı olmaz. Her dilde mücadele böyle geçti. Teklif edenleri serbest bırakınız, haklarını tanıyınız, kelimelerin tutup tutmaması, kalıp kalmaması onların halkın ve sanatkarın benimseyip benimsememesine, kullanıp kullanmamasına bağlıdır. Daha ileriye doğru zorlamanın kontrolü olmasa, itidalden itidale hiçbir şey değiştirmemek, hiçbir şey yapmamak gibi tembel işi, bir duraklamaya doğru gidip saplanırız.” 35
“... Yorgun atlarımızın boynu boş heybe gibi sarkıyor. İki ufuk arası bir adam boyu kısalsa, gene Kudüs’e kavuşamayacağız, sanıyorum” 39
(...) Bir söğüt bir minare kireci, bir çeşmenin yazılı taşı, yıllanmış hasretimi dindirdi. Su içmişim gibi, boğazımın bütün çölü yıkandı.
Ve buralardan günlerce uzakta Medine iskorpitinin yediği Anadolu yavruları hatırıma geldi, içimin sevinci bir söğüt dalı gibi kırıldı” (1917) 40
“Kervana karışmalı, ne gerisinde kalmalı, ne başında durmalı.” 45
“Bu sabah, ben şu satırları yazarken Sakarya kızıl akıyor. Dün gece toprak ve taş üstünde uyuyan Türklerden kim bilir kaçı, bu sabah şafak vakti, şafak renklerinden daha temiz, daha taze kanlarını Sakarya sularına karıştırdılar. Dünyada bir Türk çiftçisi kadar saf insan ne kadar azsa, bugün Anadolu ihtilal ordularının, uğrunda can verdiği ideal kadar saf dava o kadar azdır.” 56
“Gaziler yolunuz açık olsun, kalplerimiz, bize verdiğiniz sevinci taşımaktan bile acizdir; kazandığınız zafer bir millet kurtardı. Hiçbir zafer bu kadar lüzumlu ve bu kadar şerefi, değildir.” 59
“İnönü’nün şerefi, yalnız kendi zaferinin şerefi değildir. Onun ismi her yeni zaferle daha fazla büyüdü ve Anadolu’nun bütün zaferlerinin şerefinde onun bir analık hissesi vardı.” (Kanunsani 1923) 66
“Yarın” gazetesinin biner biner satıştan düştüğünü işitiyorduk. Sebebini sorduk:
- Az küfrettiği için, dediler.
Arif Oruç edep ve terbiyeyi biraz pahalı bulduğundan tekrar “Son Posta” ile skandal, şantaj ve küfür yarışına çıktı.
Biri İsviçre’den,
Biri İzmir’den,
Birer mektuplaşmışlar.
Biri bugünkü sefirlerimizden biri, öteki bugünkü valilerimizden biri hakkında o kadar sefil ithamlarla dolu ki, yalnız mektuba güvenerek, bu neşriyatta bulunmak ancak Türkiye’de mümkün olur. Çünkü bu şahsiyetler, biri dışarıda, biri içerde devletin şerefini temsil etmektedirler. Fakat devlet, şeref, haysiyet, bütün bu kuru lafların ne ehemmiyeti var: Halk skandal yiyor ve küfür içiyor. (...) Edep ve terbiye için ve polisler kapı kapı dolaşıp valiye kadın arıyorlar diye bir cümle yazmak başka yerlerde insanı zindan zindan süründüreceği için?..” 75
(...) 1. İhtilalci bir ruhta merhametin yeri yoktur. 2. Büyük ihtirasların yeri kalb değil kafadır” 76
“İzmir; Kemalizmin kudreti, Lozan; davasıdır.” 79
(...) Kemalizm; bir devam, bir tekevvün (varolma) davasıdır. Her Lozan gününde Kemalizmin bu farikalarını tekrar edelim. Lozan’ın bir muahedenin ismi değil, fakat bir devrin başı olduğunu söyleyelim” 80
“Ne zannediyorsunuz, bugün Fransa’da en basit generale bile zafer hatırasıdır diye, hiç kimse dilini ve kalemini uzatmaz. Hiçbir zafere bu kadar erken sövülmemiştir; hiçbir şeref bu kadar erken inkar edilmemiştir ve hiçbir hıyanet, bu kadar çabuk dirilmemiştir. (Haziran 1031) 80
“Yeni Türk kafasının birbirini tamamlayan iki sırrı vardır:
- Her şey yapılır.
Ve hemen arkasından:
-İşte böyle yapılır!” (Temmuz 1932) 84
“Bilmem: Cevizi karga diker, sözünü siz de duydunuz mu?”
“Köy baltası darbımesel dinlemez, ‘Yaş kesen baş keser’ de bir Anadolu sözü idi.” 90
“Sultan Aziz’i hal’edenlerden Hüseyin Avni Paşa Ispartalı idi. Onun için Hamit Ispartalılara yalnız Yemen’de askerlik ettirmiştir. Bu yeşil cennette şimdi gül toplayanlardan çoğunun baba veya dedelerinin kemikleri yanar çöllerde çürümüştür.”
“Fakat bizim Türkçemizi, alabildiğine kendini aramakta ve bulmakta serbest bırakalım ve ona yardım edelim.” 117
Baki Süha Ediboğlu
Falih Rıfkı Atay Konuşuyor
Berkalp Kitabevi, Ankara, 1945. 131 S.
Buyrunuz!
Ahmer Girgin, Ergil Olgun, adaşım Ekmel Bircan gugulist'e buyrun "Anason Kokulu öyküm var.
"Son Yılın Üç Mevsimi"nden
Yirmisekiz yaşımdan altmışdörde… 1970’denberi buralardayım. Sahildeki ev yapılmadan önceleri eşim ve kızımı çiftliğe babasının yanına getirir, ben sabah akşam otobüsle gider gelirdim. İşim Tophane’ye yakındı. Akşam üzerleri Karaköy’den, uzun bir dolmuş kuyruğu ile Aksaray ve oradan minibüsle Topkapı’ya, otogardan yer bulabildiğim otobüslerle bir buçuk iki saatte çiftliğe gelirdim. Rumelilerin porta dedikleri avluya açılan büyük kapının önünde beklenişimin mutluluğu çektiğim eziyeti unuttururdu. O güne kadar tanışmadığım bir dünyanın içindeydim. Sağım solum çiftçi ve konu; uzun uzadıya çiftçilikti. Burada erkekler harman zamanı dışında öğleye kadar yatar, sonra gece yarılarına kadar oturur söyleşiye koyulurlardı. Onlar uykularına yeni yeni dalmışken ben sabah erken uyanır yolu tutardım. Bir buçuk kilometre kadar yürüyüp kavşağa ve oradan bindiğim otobüsle Topkapı’ya gelir, sur içinden Karaköy dolmuşuna binerdim. Yıllarca bütün bir yaz böyle sürdü bu…
Otobüs yolculukları bana güdümlü bir okuma olanağı sundu. Her yaz bir yazarın toplu yapıtını bitirirdim. Aytmatov’unkiler ve özellikle “Toprak Ana”nın tadı damağımdadır. Bu kitabı zaman zaman alır, Tolgunay Ana’nın toprak anayla söyleşisini okurum.
Kitap okuma modam vardır benim. Bir süre anılara dadanırım. Bir zaman öykülere romanlara ve kimi mevsimi yakın tarihimizle geçiririm… Balkan bozgununa ait anıları ağıt söyler gibi okurum. Rumeli’de kaybettiklerimize yanarım. Ve bir an gelir gözlerim dolar, boğazıma bir yumruk oturur yutkunamam. Kitabı fırlatır atar gibi kapatır, bir daha o günlere ait kitap okumamaya karar veririm. Neden sonra “Koca Balkan”ın öyküsüne isteklenir, elime bir kitap geçirip okur, değişmeyen aynı ruh halini tekrar yaşarım. Bu böylece devam ederken bir gün şöyle düşündüm ve karar verdim ve de kendi kendime dedim ki; niye üzülüyorsun; kaçınılmazmış o acılar, çekilecekmiş, çekilmiş. Ama gün gelecek sınırlar atılacak, bayraklar flamalaşacak ve sen kaybettiğine üzüldüğün Selanik’e de, Manastır’a da Konya’ya, Afyon’a gider gibi gideceksin. Bu karşı taraf için de öyle olacak; onlar da Atina’dan, Pire’ye gelircesine İstanbul’a, İzmir’e gelecekler. Filibeli, Tikveşli, Üsküplü… Tüm Rumeli için geçerli olacak. İnsanlık ailesinin kaçınılmazı bu… Öyle değilse eğer, yazarlar niye yazarlık yapıyor?
Görüntü tatsız. “Dâhilî ve harici bedhahlar” ülkeyi karıştırmak için birbirleriyle yarış içindeler. Kardeş kavgasına bulaşalım isteniyor.
Devletler, bazı konuları zamanın yumuşatmasına bırakmayı siyasetleştirmeliler ve bunun için, yazarları desteklemeseler de kösteklememeliler. Su, yolunu bulur. Yazarlar, sonucu mutluluk olan yolu gösterirler…
Silahı eline alana bir çift sözüm var: hangi etnik guruptan olursan ol, seni kışkırtanın umurunda mı? O, senin kardeşini kaybettiğine değil, tetiği her çekişinde cebine girecek paraya bakar.
Bazı eskiler şu iki sözcüğü bastıra bastıra vurgulayarak söylerlerdi: Bulgar gavuru… Cami içine topladıkları insanları nasıl yaktıklarını… Kadın, çocuk demeden öldürdüklerini… Hele Çatalca bozgunu içimize oturmuş, kanayan bir yaraydı. Yaşlı biri bir gün dedi ki, Bulgarlardan öcümüzü almış değiliz, kuyruk acımız var. Çocukluğumdan beri Bulgarların acımasızca yaptıklarını dinleye, okuya büyüdük. Tek bir yazar, okuduğum kitabıyla, Bulgarlar için kemikleşmiş yargılarımı yumuşattı benim. Nikolay Haytov. “Dünya Poturunu Çıkarıyor” adlı öykü kitabında birçok öyküsünün kahramanını Türklerden seçiyor. Sevgice yaklaşıp yüceltiyor onları. Yiğitleştiriyor. Üstelik Haytov, bu öykülerini komünist rejimde ve Bulgarlarla aramızın limoni olduğu soğuk savaş yıllarında yazıyor. Konuları Balkanlarda dirlik düzenin bozulduğu zamanların köylerinde geçiyor.
Bu küçük kitabı Fehmi Karagözoğlu’nun kapak deseni öylesine sevimleştirir ki, bakar durur, dalar gider, işte Dramalı Hasan bu, derim ve Muzaffer Buyrukçu’ya dostlarının o ünlü “Drama Köprüsü” türküsünü söyletişleri gelir aklıma:
Saat üçten soora bir baca endım aman aman
Asan Efendi’yi uykida buldum
Kalk bre Asan Efendi bir kave içelım aman aman
Siz için komitalar ben içmiş oldum.
Otobüs yolculukları bana güdümlü bir okuma olanağı sundu. Her yaz bir yazarın toplu yapıtını bitirirdim. Aytmatov’unkiler ve özellikle “Toprak Ana”nın tadı damağımdadır. Bu kitabı zaman zaman alır, Tolgunay Ana’nın toprak anayla söyleşisini okurum.
Kitap okuma modam vardır benim. Bir süre anılara dadanırım. Bir zaman öykülere romanlara ve kimi mevsimi yakın tarihimizle geçiririm… Balkan bozgununa ait anıları ağıt söyler gibi okurum. Rumeli’de kaybettiklerimize yanarım. Ve bir an gelir gözlerim dolar, boğazıma bir yumruk oturur yutkunamam. Kitabı fırlatır atar gibi kapatır, bir daha o günlere ait kitap okumamaya karar veririm. Neden sonra “Koca Balkan”ın öyküsüne isteklenir, elime bir kitap geçirip okur, değişmeyen aynı ruh halini tekrar yaşarım. Bu böylece devam ederken bir gün şöyle düşündüm ve karar verdim ve de kendi kendime dedim ki; niye üzülüyorsun; kaçınılmazmış o acılar, çekilecekmiş, çekilmiş. Ama gün gelecek sınırlar atılacak, bayraklar flamalaşacak ve sen kaybettiğine üzüldüğün Selanik’e de, Manastır’a da Konya’ya, Afyon’a gider gibi gideceksin. Bu karşı taraf için de öyle olacak; onlar da Atina’dan, Pire’ye gelircesine İstanbul’a, İzmir’e gelecekler. Filibeli, Tikveşli, Üsküplü… Tüm Rumeli için geçerli olacak. İnsanlık ailesinin kaçınılmazı bu… Öyle değilse eğer, yazarlar niye yazarlık yapıyor?
Görüntü tatsız. “Dâhilî ve harici bedhahlar” ülkeyi karıştırmak için birbirleriyle yarış içindeler. Kardeş kavgasına bulaşalım isteniyor.
Devletler, bazı konuları zamanın yumuşatmasına bırakmayı siyasetleştirmeliler ve bunun için, yazarları desteklemeseler de kösteklememeliler. Su, yolunu bulur. Yazarlar, sonucu mutluluk olan yolu gösterirler…
Silahı eline alana bir çift sözüm var: hangi etnik guruptan olursan ol, seni kışkırtanın umurunda mı? O, senin kardeşini kaybettiğine değil, tetiği her çekişinde cebine girecek paraya bakar.
Bazı eskiler şu iki sözcüğü bastıra bastıra vurgulayarak söylerlerdi: Bulgar gavuru… Cami içine topladıkları insanları nasıl yaktıklarını… Kadın, çocuk demeden öldürdüklerini… Hele Çatalca bozgunu içimize oturmuş, kanayan bir yaraydı. Yaşlı biri bir gün dedi ki, Bulgarlardan öcümüzü almış değiliz, kuyruk acımız var. Çocukluğumdan beri Bulgarların acımasızca yaptıklarını dinleye, okuya büyüdük. Tek bir yazar, okuduğum kitabıyla, Bulgarlar için kemikleşmiş yargılarımı yumuşattı benim. Nikolay Haytov. “Dünya Poturunu Çıkarıyor” adlı öykü kitabında birçok öyküsünün kahramanını Türklerden seçiyor. Sevgice yaklaşıp yüceltiyor onları. Yiğitleştiriyor. Üstelik Haytov, bu öykülerini komünist rejimde ve Bulgarlarla aramızın limoni olduğu soğuk savaş yıllarında yazıyor. Konuları Balkanlarda dirlik düzenin bozulduğu zamanların köylerinde geçiyor.
Bu küçük kitabı Fehmi Karagözoğlu’nun kapak deseni öylesine sevimleştirir ki, bakar durur, dalar gider, işte Dramalı Hasan bu, derim ve Muzaffer Buyrukçu’ya dostlarının o ünlü “Drama Köprüsü” türküsünü söyletişleri gelir aklıma:
Saat üçten soora bir baca endım aman aman
Asan Efendi’yi uykida buldum
Kalk bre Asan Efendi bir kave içelım aman aman
Siz için komitalar ben içmiş oldum.
3 Şubat 2011 Perşembe
Sanatçı Dönekliği
…
“Yaşamlarıyla yaratılarını kirleten, çürüten sanatçılar vardır. Bunların başında gelir dönekler. Yaratılan bir süre varlığını sürdürse, ilgi de görse dokusunda yaratıcısının sapaklık kirini barındırdığı için çok geçmeden çürümeye başlayacaktır. Nerede okumuştum Shelly’nin şu dört dizesini (bütününü aradım, bulamadım) anımsayamıyorum… Şair şöyle diyordu:
Onurlu bir yoksulluk dokurdu sesin,
Hakikat ve özgürlüğe adanmış türküleri.
Bunları terk etmen hüzünlendiriyor beni
Eskiden bir şeydin, şimdi o da değilsin.” S.28
Emin Özdemir “Türkçe Üstüne Mektuplar”, Düşünce Dergisi S.29, Ocak/Şubat 2011.
“Yaşamlarıyla yaratılarını kirleten, çürüten sanatçılar vardır. Bunların başında gelir dönekler. Yaratılan bir süre varlığını sürdürse, ilgi de görse dokusunda yaratıcısının sapaklık kirini barındırdığı için çok geçmeden çürümeye başlayacaktır. Nerede okumuştum Shelly’nin şu dört dizesini (bütününü aradım, bulamadım) anımsayamıyorum… Şair şöyle diyordu:
Onurlu bir yoksulluk dokurdu sesin,
Hakikat ve özgürlüğe adanmış türküleri.
Bunları terk etmen hüzünlendiriyor beni
Eskiden bir şeydin, şimdi o da değilsin.” S.28
Emin Özdemir “Türkçe Üstüne Mektuplar”, Düşünce Dergisi S.29, Ocak/Şubat 2011.
2 Şubat 2011 Çarşamba
Taş Plak
Karlar eridi,
suyun serinliği bu dağlardan inen;
Rüzgârı kesen de dağlar, doğan güneşi
perdeleyen de.
Yamaç yeşerince, toz duman azalıyor
şosede
Yol boyu çiçekleniyor meşeler
arasında...
Yağmur dinerse, serçeler de duyulur
yeniden:
Özlediğin o "kuş sesleri ovalara
yayılır"
Ve bir çınarın altında dinlenirken
kendini dinler Hafız Burhan.
Cevat ÇAPAN
Sözcükler Dergisi, S.28
suyun serinliği bu dağlardan inen;
Rüzgârı kesen de dağlar, doğan güneşi
perdeleyen de.
Yamaç yeşerince, toz duman azalıyor
şosede
Yol boyu çiçekleniyor meşeler
arasında...
Yağmur dinerse, serçeler de duyulur
yeniden:
Özlediğin o "kuş sesleri ovalara
yayılır"
Ve bir çınarın altında dinlenirken
kendini dinler Hafız Burhan.
Cevat ÇAPAN
Sözcükler Dergisi, S.28
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)